§ 21
BUDYNKI NASTAWNI

1. Każdy okręg nastawczy powinien posiadać budynek nastawni lub oddzielne pomieszczenie na urządzenia nastawcze i blokowe.
2. Budynek nastawni powinien być usytuowany możliwie pośrodku okręgu nastawczego i w miejscu odpowiadającym warunkom ruchu, warunkom widzialności okręgu, a przy urządzeniach nastawczych mechanicznych największej dopuszczalnej długości pędni i dogodnego doprowadzenia ich do budynku.
3. Okna w nastawni powinny być tak rozmieszczone, a ilość ich tak dobrana, żeby zapewniona była dobra widoczność torów, zwrotnic i wykolej nic oraz semaforów i tarcz danego okręgu nastawczego. Okna w budynku nastawni, z której obsługuje się rogatki, powinny umożliwiać widoczność przejazdu.
4. Dla nastawni ręcznych buduje się budynki parterowe.
5. Dla nastawni mechanicznych i elektrycznych buduje się zasadniczo budynki piętrowe. Jeżeli warunki widoczności lub inne tego wymagają, to zaleca się budować budynki wielopiętrowe.
6. Budynki nastawni powinny odpowiadać przyjętemu rodzajowi urządzeń nastawczych, a w szczególności budynki nastawni mechanicznych powinny posiadać wymiary potrzebne dla umieszczenia nastawnicy i naprężaczy jak też dla doprowadzenia pędni.
7. Budynki nastawni powinny posiadać pomieszczenia potrzebne dla urządzeń bezpieczeństwa i obsługującego personelu.
8. Budynki nastawni mechanicznych i elektrycznych powinny posiadać ogrzewanie centralne.
9. Budynki nastawni powinny być budowane zgodnie z osobnymi przepisami projektowania budynków nastawni.

§ 22

ZABEZPIECZENIE PRZEJAZDÓW KOLEJOWYCH W POZIOMIE SZYN

1. Dla każdego przejazdu powinien być ustalony sposób jego zabezpieczenia, zależnie od gęstości ruchu, szybkości pociągów oraz innych warunków miejscowych.
2. Sposób zabezpieczenia przejazdów określają osobne przepisy.
3. Rogatki na przejazdach położonych w granicach okręgów nastawczych powinny być w miarę możności obsługiwane z nastawni.
4. Dróg przebiegu pociągów nie uzależnia się od zamknięcia rogatek. Uzależnienie to dopuszcza się tylko w wyjątkowych przypadkach za zezwoleniem Ministerstwa Kolei, gdy warunki miejscowe i sposób obsługi na to pozwalają.

§ 23

ZABEZPIECZENIE BOCZNIC

1. W zależności od miejsca usytuowania rozróżnia się bocznice, które znajdują się w obrębie stacji lub innego posterunku ruchu zaopatrzonego w semafory oraz bocznice, które znajdują się na szlaku i nie są osłonięte semaforami.
2. Dla zabezpieczenia ruchu stosuje się przy odgałęzieniu bocznic od torów, w zależności od profilu podłużnego toru bocznicowego, żeberka ochronne bocznicowe lub też wykolejnice. Długość żeberek Ochronnych bocznicowych uzależniona jest jedynie od warunków miejscowych.
3. Zwrotnice i wykolejnice bocznic odgałęziających się od torów głównych na posterunkach ruchu, zaopatrzonych w semafory, powinny być uzależnione w przebiegach od odpowiednich semaforów.
4. Zwrotnice i wykolejnice bocznic, które znajdują się na szlaku i nie są osłonięte semaforami, zaleca się uzależniać od semaforów wyjazdowych właściwych posterunków ruchu.
5. Sposób zabezpieczenia bocznic kolejowych określają osobne przepisy.

ROZDZIAŁ IV
Projekt urządzeń bezpieczeństwa

§ 24
FORMA PROJEKTU

1. Po rozpatrzeniu układu torów i rozjazdów z punktu widzenia bezpieczeństwa i sprawności ruchu oraz po wyznaczeniu potrzebnych przebiegów należy przy projektowaniu ustalić rodzaj urządzeń sygnałowych, nastawczych i blokowych.
2. Przy opracowywaniu projektu urządzeń bezpieczeństwa należy przewidywać rozwój stacji. W celu zmniejszenia kosztów budowy urządzenia takie, jak bloki, drążki przebiegowe, dźwignie itp. na razie zbędne, można w projekcie pominąć, lecz należy dla nich przewidzieć miejsca zapasowe w aparacie blokowym i nastawnicy. Zaleca się przy tym przewidzieć w projekcie budowę odpowiedniej ilości zapasowych dźwigni i drążków przebiegowych z suwakami oraz odpowiednią ilość żył zapasowych w kablach dla łatwiejszego wykonywania przebudowy i uzupełnień w czynnych urządzeniach.
3. Projekt urządzeń bezpieczeństwa przedstawiany do zatwierdzenia powinien składać się z:
a) planu schematycznego urządzeń bezpieczeństwa,
b) tablicy zależności,
c) opisu technicznego.
W projektach przedstawianych Ministerstwu Kolei podlega zatwierdzeniu przez Ministerstwo Kolei tylko nagłówek tablicy. Dolną część tablicy zależności, zwaną tablicą zamknięć, zatwierdza Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych we własnym zakresie.
4. Do budowy urządzeń bezpieczeństwa są potrzebne ponadto:
a) plan sytuacyjny,
b) plan kablowy,
c) plan pędniowy – do urządzeń nastawczych mechanicznych,
d) schematy połączeń elektrycznych,
e) schemat źródła prądu – w miarę potrzeby.
5. Do projektu urządzeń bezpieczeństwa na dużych stacjach węzłowych, jako też na stacjach, należących do dużego węzła kolejowego, zaleca się sporządzać dodatkowo schematyczny plan orientacyjny całej stacji lub węzła.

§ 25
PLANY

1. W projektach urządzeń bezpieczeństwa rozróżnia się następujące plany:
a) plan schematyczny urządzeń bezpieczeństwa,
b) plan sytuacyjny,
c) schematyczny plan orientacyjny,
d) plan kablowy,
e) plan pędniowy.
2. Plan schematyczny urządzeń bezpieczeństwa jest to plan układu torów i rozjazdów w skali skażonej, wykonany na podstawie planu sytuacyjnego danego posterunku ruchu, z oznaczonymi na nim urządzeniami bezpieczeństwa.
3. Plan schematyczny urządzeń bezpieczeństwa należy sporządzać w skali skażonej: podłużnej 1:2000 i poprzecznej od 1:500 do 1:1000.
4. Na planie schematycznym urządzeń bezpieczeństwa należy oznaczyć:
a) numery torów i rozjazdów oraz wykolejnic, żeberka ochronne, kozły oporowe, perony z oznaczeniem krawędzi czynnych, urządzenia stacyjne w miarę potrzeby, jak żurawie wodne, obrotnice, hamulce torowe itp., prócz tego rogatki na przejazdach i przejściach w poziomie szyn, mosty i wiadukty oraz inne urządzenia i budynki mogące mieć wpływ na projekt urządzeń bezpieczeństwa. Tory powinny być ponumerowane – zgodnie z przepisami Ruchu (nr R1), a rozjazdy zgodnie z Przepisami Projektowania Stacji (D18). Wykolejnice oznacza się skrótem Wk z kolejną liczbą arabską np. Wk5 – wykolejnica 5;
b) budynki nastawni ze wskazaniem ich rodzaju oraz z oznaczeniem nazwy każdej nastawni i wskazaniem nastawni dysponującej, posterunki zwrotnicze ze wskazaniem ich numerów. Czarna kropka na oznaczeniu nastawni oznacza miejsce pracy pracownika obsługującego urządzenia nastawcze. Każdą nastawnie oznacza się skrótem nazwy posterunku ruchu, na którym się ona znajduje, według następujących zasad: nastawnię dysponującą oznacza się skrótem złożonym z dwóch lub co najwyżej z trzech liter, a nastawnię wykonawczą tym samym skrótem z dodaniem liczby arabskiej, odpowiadającej kolejnemu numerowi nastawni wykonawczej, np. WZ1 – Warszawa Zachodnia nastawnia wykonawcza 1, WZ – Warszawa Zachodnia nastawnia dysponująca, Pz – Poznań nastawnia dysponująca, Pz1 – Poznań nastawnia wykonawcza 1, Kr 1 – Kraków nastawnia wykonawcza 1, Kr – Kraków nastawnia dysponująca, Kr 2 – Kraków nastawnia wykonawcza 2. Jeżeli na posterunku ruchu są dwie lub więcej nastawnie dysponujące, to w skrócie dodaje się duże litery alfabetu, np. WZA – Warszawa Zachodnia, nastawnia dysponująca A, WZB – Warszawa Zachodnia, nastawnia dysponująca B itd. W tym przypadku nastawnie wykonawcze uzależnione od nastawni A oznacza się normalnie liczbą arabską począwszy od 1, a uzależnione od nastawni B – liczbą arabską począwszy od 11 itd. Posterunki zwrotnicze oznacza się skrótem – Post. z dodaniem liczby odpowiadającej kolejnemu numerowi posterunku i zaczynającej się od numeru 11, np. Post. 11 – posterunek zwrotniczy 11. Jeżeli wyjątkowo na stacji dziesiątka ta jest zajęta przez nastawnie wykonawcze, to numeracja posterunków zwrotniczych powinna zaczynać się od najbliższej wolnej dziesiątki np. od numeru 21, 31 itp.;
c) granice okręgów nastawczych. Granice te rysuje się liniami przerywanymi. W razie potrzeby granice okręgów nastawczych można rysować kolorowymi liniami przerywanymi z oznaczeniem każdego okręgu innym kolorem;
d) zasadnicze położenie zwrotnic i wykolejnic oraz napędy, rygle i zamki kluczowe. Zasadnicze położenie zwrotnic oznacza się na trójkącie przedstawiającym rozjazd przez pozostawienie prześwitu wskazującego kierunek, po którym może toczyć się pojazd. Zwrotnice, od których uzależnione są semafory, oznacza się przez zalanie trójkątów na oznaczeniu rozjazdów. Zwrotnice nieuzależnione oznacza się przez zakreskowanie tych trójkątów, niezależnie od tego, czy zwrotnica posiada napęd, rygiel czy zamek kluczowy, czy też jest bez urządzeń bezpieczeństwa. Zwrotnice nie oddane do użytku oznacza się przez pusty trójkąt na oznaczeniu rozjazdu. Przy zwrotnicach rysuje się również oznaczenia znajdujących się przy nich urządzeń bezpieczeństwa. Oznaczenie tych urządzeń zaleca się umieszczać po tej stronie rozjazdu, po której powinny się znajdować. Ze względu na stosowanie dwóch typów zamków kluczowych zwrotnicowych, a mianowicie zamykających iglicę odsuniętą i zamykających iglicę dosuniętą, należy w przypadku zastosowania w okręgu nastawczym całkowicie bądź tylko częściowo zamków zamykających iglicę dosuniętą umieścić na planie oprócz oddzielnych oznaczeń jeszcze odpowiednią uwagę. Jeżeli w tym samym okręgu nastawczym znajdują się zwrotnice z napędami lub ryglami mechanicznymi i elektrycznymi, to na planie należy umieścić odpowiednią uwagę, a przy oznaczeniu napędu lub rygla umieścić małą literę m lub e, np. Om – napęd zwrotnicowy mechaniczny, Oe – napęd zwrotnicowy elektryczny,  m – rygiel zwrotnicowy mechaniczny,  e – rygiel zwrotnicowy elektryczny;
e) semafory, tarcze i wskaźniki. Semafory, tarcze i wskaźniki ruchome rysuje się na planie w położeniu zasadniczym. Miejsce ustawiania ich na gruncie wskazuje na planie punkt podstawy, oznaczany poprzeczną kreską. Położenie słupa semafora, tarczy lub wskaźnika rysuje się w kierunku odnośnej jazdy. Semafory, tarcze i wskaźniki świetlne oznacza się na planie przez wskazanie kolorów świateł lub znaków świetlnych jakie one dają. Kolory świateł oznacza się przez umieszczenie w kole kresek, a mianowicie: kreska pozioma oznacza kolor czerwony, kreska ukośna wznosząca się od strony prawej ku lewej oznacza światło pomarańczowe, kreska pionowa – światło zielone, dwie kreski ukośne umieszczone na krzyż – światło niebieskie i koło puste oznacza światło białe. Dla odróżnienia świateł, które wskazuje semafor lub tarczę w położeniu zasadniczym, oznacza się je grubo kreśloną kreską, a przy świetle białym grubo kreślonym kołem. Semafory należy oznaczać dużymi literami alfabetu, przy czym ramiona semaforów lub światła oznacza się cyframi arabskimi w wykładniku potęgi tej litery np. A1/2 – semafor A dwuramienny lub dwukierunkowy, B2 – semafor B czynny wyłącznie jako dwuramienny lub dwukierunkowy. Jeżeli ilość liter alfabetu nie wystarcza, to semafory należące do jednej grupy torów otrzymują jednakowe litery, a dla odróżnienia ich każdy semafor otrzymuje liczbę toru, do którego się odnosi, np. N 102 – semafor ustawiony przy torze 10, N 122 – semafor ustawiony przy torze 12. Tarcze ostrzegawcze oznacza się literami To z dodaniem dużej litery semafora, do którego tarcza się odnosi, np. ToA – tarcza ostrzegawcza semafora A. Tarcze manewrowe oznacza się literami Tm, a tarcze zaporowe literami Tz z dodaniem liczby odpowiadającej kolejnemu numerowi tarczy, np. Tm2 – tarcza manewrowa druga, Tz1 – tarcza zaporowa pierwsza. Sprzęgło elektryczne i kontakty ramienia przy semaforach i tarczach oznacza się tylko w urządzeniach nastawczych mechanicznych lub kluczowych dla semaforów ramiennych i tarcz zwykłych. Wskaźniki W2a albo W2b, umieszczone na słupie semafora lub obok semafora na osobnym słupie, oznacza się prostokątem, obok którego wpisuje się skrót W2a albo W2b. Do nazwy wskaźnika W3 i W5/3 na wspólnym słupie dodaje się w razie potrzeby u dołu numer toru, do którego się odnosi np. W320, W5/3 25– Wskaźniki nieruchome, umieszczone w miarę potrzeby na planach, nie otrzymują nazw ani numerów;
f) tory izolowane, odcinki izolowane i kontakty szynowe. Tory i odcinki izolowane stosowane w urządzeniach bezpieczeństwa ruchu pociągów rysuje się na planie w ten sposób, że kreskami prostopadłymi do linii oznaczającej tor oznaczamy granice odcinków, a tok izolowany oznaczamy kreską równoległą do linii oznaczającej tor, prowadzoną od kreski pionowej w kierunku środka odcinka izolowanego. Kreskę oznaczającą tok izolowany umieszcza się po tej stronie, linii oznaczającej tor, po której znajduje się tok izolowany. W przypadku izolowania obu toków kreski równoległe do linii oznaczającej tor znajdujący się z obu stron linii oznaczającej tor. Kontakty szynowe oznacza się trójkątami niewypełnionymi. Odcinki izolowane, służące do zwalniania utwierdzonej drogi przebiegu, oznacza się małymi literami alfabetu, odpowiadającymi literom zwalnianych przebiegów. Odcinki izolowane, służące do zwalniania elektrycznej zastawki liniowej, oznacza się dużą literą alfabetu, a do zwalniania elektrycznego sprzęgła ramienia – dużą literą alfabetu w nawiasie kwadratowym. W obu przypadkach używa się litery, którą jest oznaczony przynależny semafor. W miarę potrzeby na planie oznacza się dławiki tonowe;
g) drogi przebiegu pociągów z oznaczeniem strzałkami kierunków i rodzajów pociągów oraz literami i cyframi odnośnych semaforów i sygnałów. Przebiegi pociągów oznacza się strzałkami kierunkowymi oraz dużymi literami i liczbami odpowiadającymi przynależnym semaforom np. A1 – przebieg, na sygnał “Wolna droga” na semaforze A, A2 – przebieg na sygnał “Wolna droga” ze zmniejszoną szybkością. Wjazd na kilka torów należy odróżnić przez dodanie cyfry odnośnego toru u dołu litery np. A 23 – przebieg na tor 3, A 25 – przebieg na tor 5. Strzałki zwrócone rozwartym końcem w stronę litery należy umieszczać w kształtnych grupach. Na większych stacjach oznacza się w razie potrzeby przebiegi manewrowe np. Tz1 – przebieg manewrowy na sygnał “Zamknięcie toru uchylone” na tarczy zaporowej, Tm2 – przebieg manewrowy na sygnał “Przetaczanie dozwolone” na tarczy manewrowej;
h) kilometrowanie, oś stacji i nastawni. Na planie należy nanieść hektometry, kilometry, oś budynku dworca i osie budynków nastawni, kilometraż semaforów wjazdowych i tarczy ostrzegawczych oraz miejsc niebezpiecznych mających wpływ na ustawienie semaforów i tarcz. Zamiast kilometrowania można podać odnośne odległości;
i) kierunki linii wchodzących na stację ze wskazaniem nazw najbliższych posterunków następczych i stacji węzłowych. Na planie wpisuje się nazwy czynnych posterunków zapowiadawczych. Jeżeli posterunek zapowiadawczy nie jest stacją węzłową, to w tym przypadku wpisuje się w nawiasie kwadratowym również nazwę stacji węzłowej albo posterunku odgałęźnego, np. napis Gniezno – oznacza, że najbliższym posterunkiem zapowiadawczym jest stacja węzłowa Gniezno, napis Żyrardów [Warszawa Zachodnia] – oznacza, że najbliższym posterunkiem zapowiadawczym jest st. Żyrardów, a najbliższą stacją węzłową jest st. Warszawa Zachodnia. Jeżeli najbliższym posterunkiem ruchu jest posterunek odstępowy, to należy oprócz posterunku zapowiadawczego i stacji węzłowej umieścić na planie również nazwę posterunku odstępowego np. napis Nida, San [Kraków] – oznacza, że najbliższym posterunkiem następczym jest posterunek odstępowy Nida, dalej leży posterunek zapowiadawczy San i następnie stacja węzłowa Kraków. Nazwy te wpisuje się na planie w kierunku od środka stacji w porządku następującym: nazwa najbliższego posterunku następczego, nazwa najbliższego posterunku zapowiadawczego i nazwa stacji węzłowej lub posterunku odgałęźnego;
k) profil linii przed semaforami wjazdowymi. Jeżeli przed semaforem wjazdowym znajduje się średni spadek lub wzniesienie w kierunku stacji większe niż 5‰ na długości większej niż 1 km, to na planie należy nanieść profil podłużny linii na tym odcinku.
5. Plan sytuacyjny jest to plan w skali nieskażonej z numeracją torów i rozjazdów. Na planie tym oznacza się:
a) budynki nastawni,
b) semafory; tarcze i wskaźniki. W razie potrzeby oznacza się na tym planie również i inne urządzenia, zaznaczone na planie schematycznym urządzeń bezpieczeństwa.
6. Schematyczny plan orientacyjny jest to plan wykonany na podstawie planu sytuacyjnego, w skali skażonej, lecz mniejszej niż plan schematyczny urządzeń bezpieczeństwa. Na planie orientacyjnym oznacza się numery torów, budynki nastawni, semafory i tarcze oraz przebiegi. W razie potrzeby oznacza się na tym planie i inne urządzenia, znajdujące się na planie schematycznym urządzeń bezpieczeństwa.
7. Plan kablowy jest to plan, na którym oznacza się schematycznie trasy kabli i plan ich rozprowadzenia wraz z armaturą kablową. Plan kablowy sporządza się bądź na planie schematycznym, bądź na planie sytuacyjnym. Plan kablowy powinien zawierać:
a) oznaczenie wszystkich kabli za wskazaniem urządzeń, do których kabel jest doprowadzony. Kable powinny być oznaczone kolejnymi numerami z zaznaczeniem rodzaju kabla, jego długości, ilości żył i ich przekroju,
b) oznaczenie głowic kablowych wewnętrznych z zaznaczeniem ich wielkości, oznaczenie garnków rozdzielczych i muf przelotowych oraz oznaczenie szaf kablowych. Przykład planu kablowego dla nastawni mechanicznej podany jest na tablicy 5 i 6. Dla nastawni elektrycznych wykonuje się w miarę potrzeby szczegółowy plan kablowy. Szczegółowy plan kablowy jest to plan kablowy, wykonany na specjalnym planie sytuacyjnym.
8. Plan pędniowy jest to plan, na którym oznacza się schematycznie trasy pędni do zewnętrznych urządzeń bezpieczeństwa. Plan ten wykonuje się dla urządzeń nastawczych mechanicznych. Plan pędniowy może być wykonany bądź na planie schematycznym, bądź na planie sytuacyjnym. Plan pędniowy powinien zawierać:
a) oznaczenie trasy pędni do semaforów, tarcz itp.,
b) oznaczenie trasy pędni do napędów zwrotnicowych, ryglowych i wykolejnicowych,
c) oznaczenie liczbą ilości par pędni w jednej trasie,
d) oznaczenie zwrotów załomowych i odchylnych,
e) plan zwrotu grupowego w razie potrzeby. Przykład planu pędniowego dla nastawni mechanicznej podany jest na tablicy 4.

§ 26
TABLICE ZALEŻNOŚCI

1. Tablica zależności składa się z części górnej, zwanej nagłówkiem tablicy zależności i części dolnej, zwanej tabelą zamknięć. Nagłówek tablicy zależności podaje rodzaj i ilość wewnętrznych urządzeń nastawczych i blokowych, a tabela zamknięć wskazuje zamknięcia i wzajemne zależności urządzeń oraz kolejność ich obsługi.
2. W tablicy zależności rozróżnia się następujące grupy pionowe:
a) sygnały,
b) przebiegi,
c) urządzenia.
3. Każdy przebieg uwidoczniony na planie schematycznym urządzeń bezpieczeństwa i oznaczony literą i liczbą odnoszącą się do semafora albo tarczy manewrowej lub zaporowej wpisuje się w tablicy zależności w grupie pionowej “Sygnały”, zachowując kolejność według liter alfabetu. Jeżeli do pewnego przebiegu odnoszą się dwa lub więcej semaforów, to litery semaforów wpisuje się w formie ułamka np A/N, B/K2/M2 itp.
4. Następnie w grupie “Przebiegi” wpisuje się w wierszach poziomych każdy przebieg z osobna w kolejności tej samej, co w grupie “Sygnały”, przy czym zaznacza się tor i kierunek jazdy. Przy wpisywaniu przebiegów w grupach “Sygnały” i “Przebiegi” należy zachować następującą kolejność: najpierw wpisuje się wszystkie wjazdy z lewego końca planu stacji i wyjazdy w kierunku tego końca, następnie wyjazdy w kierunku prawego końca i wreszcie wjazdy z tego końca. Przy określeniu przebiegów należy podawać najbliższe posterunki zapowiadawcze czynne. Przebiegi każdego kierunku wypisuje się grupami, przy czym na większych stacjach należy poszczególne grupy przebiegów oddzielać od siebie grubszymi liniami. Przejazdu pociągów bez zatrzymania nie wpisuje się w osobnym wierszu poziomym, każdy bowiem przejazd składa się z wjazdu i wyjazdu i stanowi dwa przebiegi.
5. Grupy “Sygnały” i “Przebiegi” umieszcza się na początku tablicy zależności dla całego posterunku ruchu, a oprócz tego grupę “Sygnały” powtarza się na początku tablicy zależności dla każdej nastawni, a w miarę potrzeby również na końcu tablicy zależności.
6. Fragment nieczytelny…
a) (fragment nieczytelny)…

b) wiersz 2 służy do umieszczenia napisów określających bliżej urządzenia, z wyjątkiem grupy bloków, gdzie w wierszu tym zamiast napisów umieszcza się oznaczenia dodatkowych zastawek bloków;

c) wiersz 3 zawiera oznaczenie przyjęte dla każdego urządzenia, z wyjątkiem grupy dźwigni albo kluczy, gdzie wiersz 3 łączy się z wierszem 2 w jeden wiersz, służący do umieszczenia napisów;
d) wiersz 4 przeznaczony jest do oznaczeń różnego rodzaju zamknięć jak zawórki, zapadki, zamki zależności itp.;
e) wiersz 5 służy do umieszczenia skrótów określających poszczególne urządzenia;
f) wiersz 6 służy do umieszczenia nazw poszczególnych urządzeń, oznaczonych literami alfabetu albo liczbami. Grupy pionowe nagłówka tablicy zależności zawierające urządzenia jednakowego rodzaju należy w miarę możności rozmieszczać w takim porządku, w jakim będzie je widział w nastawni obsługujący pracownik. Bloki, powtarzacze i inne urządzenia, które w rzeczywistości znajdują się na nastawnicy, w nagłówku umieszcza się obok urządzeń nastawczych. Jeżeli urządzenia blokowe i nastawcze są ustawione w nastawni oddzielnie, to wówczas odpowiednie grupy pionowe w nagłówku tablicy zależności rysuje się osobno.
7. Dolna część tablicy zależności czyli tzw. a zamknięć wskazuje dla każdego (fragment nieczytelny)…
8. Najważniejsze grupy urządzeń w w nagłówku tablicy zależności i tabeli zamknięć są następujące
a) bloki,
b) drążki przebiegowe w urządzeniach mechanicznych i ręcznych oraz dźwignie lub przyciski przebiegowo-sygnałowe w urządzeniach elektrycznych,
c) dźwignie sygnałowe w urządzeniach mechanicznych i ręcznych,
d) dźwignie zwrotnicowe, ryglowe i wykolejnicowe w urządzeniach mechanicznych i dźwignie lub przyciski w urządzeniach elektrycznych oraz klucze w urządzeniach ręcznych,
e) powtarzacze i inne urządzenia dodatkowe.
9. Bloki w tablicy zależności w odniesieniu: do dźwigni umieszcza się po tej samej stronie, po której znajdują się w rzeczywistości. Bloki liniowe umieszcza się w aparacie blokowym w końcu przeciwnym do nastawnicy i jeżeli bloki te w rzeczywistości oddzielone są przegrodą od innych bloków, to w nagłówku należy je oddzielić grubszą linią pionową. Za blokami liniowymi umieszcza się bloki sygnałowe, bloki zgody i wreszcie od strony nastawnicy bloki przebiegowe. Bloki stacyjne i bloki pozwolenia mające w położeniu zasadniczym w okienkach tarczki czerwone oznacza się kółkami wypełnionymi, a bloki liniowe, mające w położeniu zasadniczym tarczki białe, kółkami niewypełnionymi. Miejsce zapasowe na bloki oznacza się kółkami przerywanymi.
Bloki zgody i bloki przebiegowe oznacza się: za pomocą małych liter alfabetu, odpowiadających literom użytym do oznaczenia przebiegów na planie schematycznym urządzeń bezpieczeństwa. Bloki liniowe i bloki sygnałowe oznacza się dużymi literami alfabetu. Zastawki elektryczne umieszcza się nad klawiszami bloków. Jeżeli są dwa lub więcej aparatów blokowych, to numeracja w następnym aparacie rozpoczyna się zawsze od liczby 21, 41 itd., chociażby poprzedni aparat miał mniej niż 20 okienek blokowych. Bloki przebiegowe utwierdzające na stacjach węzłowych należy urządzać w miarę możności w ten sposób, aby przebiegi należące do jednego kierunku posiadały swój osobny blok przebiegowy. Np. jeżeli na nastawni zbiegają się dwa kierunki dwutorowe, to należy urządzić oddzielny blok przebiegowy utwierdzający na wjazd z pierwszego kierunku i drugi blok na wjazd z drugiego kierunku, a następnie również oddzielny blok przebiegowy utwierdzający na wyjazd w pierwszym kierunku i oddzielny blok na wyjazd w drugim kierunku. W tabeli zamknięć w grupie bloków czynności oznacza się kółkiem odpowiadającym zmienionemu kolorowi tarczki w okienku blokowym z odpowiednią liczbą, wskazującą kolejność czynności wykonanej przez obsługującego pracownika. Jeżeli czynność ta została wykonana przez inną nastawnię bądź przez pociąg, to liczbę tę należy umieścić w nawiasie.
W grupie bloków podaje się w dolnej części tablicy tylko oznaczniki tych bloków i zastawek elektrycznych, które w przebiegu się obsługuje.

10. Drążki przebiegowe albo dźwignie lub przyciski przebiegowo-sygnałowe należy grupować w nagłówku tablicy zależności w takiej kolejności, aby przy wskazywaniu w tabeli zamknięć czynności w poszczególnych przebiegach oznaczenia przełożonego drążka przebiegowego albo dźwigni lub przycisku przebiegowo sygnałowego tworzyły linię ukośną prostą albo łamaną. Przykłady grupowania drążków przebiegowych w nastawniach w zależności od ich usytuowania podaje rys. 93 i 94.

W nastawniach ręcznych i mechanicznych drążki przebiegowe w nagłówku tablicy zależności oznacza się małymi literami alfabetu. W nastawniach elektrycznych dźwignie lub przyciski przebiegowo-sygnałowe oznacza się dużymi literami. Jeżeli w nastawniach elektrycznych w tej samej grupie znajdują się również dźwignie lub przyciski dania nakazu i dania zgody, to dźwignie lub przyciski dania nakazu oznacza się dużymi literami, a dźwignie lub przyciski dania zgody – małymi literami. W nastawniach ręcznych posiadających skrzynie zależności bez drążków przebiegowych stosuje się klucze przebiegowo-sygnałowe, które oznacza się dużymi literami alfabetu. Kontakty drążków przebiegowych w nastawniach mechanicznych i ręcznych posiadają w nagłówkach tablicy zależności oddzielne oznaczenia. Natomiast kontakty dźwigni lub przycisków w nastawniach elektrycznych stanowią składową część tych urządzeń i w nagłówkach tablic ich nie oznacza się. W tabeli zamknięć w tej grupie oznacza się czynności tych urządzeń, które obsługuje się w przebiegu z dodaniem liczby wskazującej kolejność czynności. Ponadto w tej grupie oznacza się również wszystkie zamknięcia przebiegów sprzecznych.
11. Dźwignie sygnałowe semaforów ramiennych i tarcz zwykłych mają w nagłówku tablicy zależności oznaczenia podobne do oznaczeń tych urządzeń na planie schematycznym urządzeń bezpieczeństwa, natomiast dźwignie semaforów i tarcz świetlnych mają oznaczenia odrębne. Jeżeli są dźwignie osobne do wskaźników, to napis w drugim wierszu grupy powinien brzmieć: “Dźwignie sygnałowe i wskaźnikowe”. Jeżeli dźwignia sygnałowa służy jednocześnie do nastawiania semafora ramiennego i tarczy ostrzegawczej, to oznaczniki dźwigni semaforowej i tarczy ostrzegawczej umieszcza się w tej samej kolumnie pionowej. Jeżeli semafor ramienny i tarczę ostrzegawczą zwykłą nastawia się jedną dźwignią za pomocą wspólnej pędni, to wówczas oznaczniki semafora i tarczy łączy się łukiem koła. Dźwignia semafora świetlnego, służąca jednocześnie do nastawiania tarczy ostrzegawczej świetlnej, nie ma oddzielnego oznaczenia; nastawianie tarczy wskazuje się tylko w tabeli zamknięć w grupie “Powtarzacze”. Kontakty dźwigni sygnałowych do semaforów ramiennych i tarcz zwykłych w nastawniach ręcznych i mechanicznych mają w nagłówku tablicy zależności osobne oznaczenia. Kontaktów dźwigni do semaforów tarcz świetlnych nie oznacza się. Dźwignie semaforów oznacza się dużymi literami alfabetu z zaznaczeniem w wykładniku potęgi ilości ramion lub świateł semaforów wieloramiennych lub wielokierunkowych. Osobne dźwignie tarcz ostrzegawczych, dźwignie tarcz manewrowych i zaporowych, jako też osobne dźwignie wskaźników oznacza się literami i liczbami podanymi na planie. Jeżeli dźwignia jest zaopatrzona w elektryczną zastawkę dźwigni, to zastawkę tę oznacza się w wierszu 4 lub 5 małym kółkiem przekreślonym ukośnie. Jeżeli w istniejących urządzeniach dźwignią sygnałową rygluje się zwrotnice, to w wierszu 5 nad odpowiednią literą, odnoszącą się do dźwigni sygnałowej, umieszcza się numer tej zwrotnicy z zaznaczeniem jej położenia zasadniczego + albo przełożonego -. W tabeli zamknięć w grupie dźwigni sygnałowych należy podawać w każdym przebiegu oznaczenie tylko tych dźwigni, które się przekłada z dodaniem liczby wskazującej kolejność czynności. W nastawniach ręcznych, posiadających dźwignie sygnałowe z zamkami zależności, podaje się również oznaczenie zwolnienia kluczowego dźwigni sygnałowej.
12. Dźwignie lub klucze zwrotnicowe, ryglowe i wykolejnicowe posiadają w nagłówku tablicy zależności tylko 5 wierszy poziomych: wiersz 2 i 3 łączy się razem w jeden wiersz, w którym umieszczony jest napis określający te urządzenia. W nagłówku tablicy zależności dźwignie zwrotnicowe oznacza się numerem zwrotnicy. Jeżeli napęd zwrotnicowy jest z kontrolą iglic, to w wierszu 5 nad oznaczeniem dźwigni zwrotnicowej umieszcza się znak Kn. Dźwignie ryglowe oznacza się skrótem Rg z dodaniem liczby kolejnego numeru dźwigni, przy czym w każdej nastawni numeracja dźwigni ryglowych rozpoczyna się od numeru 1.
Jeżeli dźwignie ryglowe są sprzężone, to należy oznaczenie podać w kształcie ułamka np., Rg 1/Rg2 – oznacza to, że dźwignia ryglowa pierwsza i druga są ze sobą sprzężone. W wierszu 5 nad oznaczeniem dźwigni ryglowej umieszcza się numer zwrotnicy z zaznaczeniem jej położenia + albo -. Dźwignię wykolejnicową oznacza się skrótem Wk z dodaniem liczby kolejnego numeru wykolejnicy. Jeżeli istnieje kolejność przekładania pomiędzy dźwignią wykolejnicową a dźwignią zwrotnicową, to należy to odpowiednio oznaczyć w nagłówku tablicy zależności w trzecim wierszu od dołu nad odpowiednimi dźwigniami. Jeżeli jedną dźwignia nastawia się dwie zwrotnice, z których tylko jedna posiada napęd z kontrolą iglic lub rygluje się tylko jedną parę iglic rozjazdu angielskiego podwójnego, to nad numerem zwrotnicy posiadającej kontrolę iglic i nad literą pary iglic ryglowanych umieszcza się odpowiednie oznaczenie np. 3/4 oznacza, że tylko zwrotnica 4 posiada napęd z kontrolą iglic, 6 a/b – oznacza, że tylko para iglic “a” jest ryglowana. W tabeli zamknięć umieszcza się w tej grupie oznaczenia zamknięć dźwigni albo kluczy zwrotnicowych, ryglowych i wykolejnicowych w położeniach plus lub minus. Przy zamknięciu w położeniu minus czy też w położeniu plus umieszcza się liczbę wskazującą kolejność tych czynności. Wszystkie czynności w tej grupie oznacza się jedną liczbą. W nastawniach ręcznych istnieje pomiędzy grupą kluczy zwrotnicowych ryglowych, wykolejnicowych i otrzymania nakazu albo zgody a grupą dźwigni sygnałowych jeszcze grupa kluczy sygnałowych lub przebiegowo-sygnałowych, od których uzależnione jest przekładanie dźwigni sygnałowych. Klucze te, podobnie jak dźwignie sygnałowe, oznacza się dużymi literami alfabetu. W tabeli zamknięć grupy kluczy sygnałowych podaje się oznaczenie tylko tych kluczy sygnałowych, które są w danym przebiegu wyjmowane ze skrzyni ze wskazaniem liczby, oznaczającej kolejność czynności, a w grupie kluczy przebiegowo-sygnałowych podaje się również oznaczenia kluczy przebiegowo-sygnałowych przebiegów sprzecznych.
13. Powtarzacze i inne urządzenia dodatkowe – umieszcza się zazwyczaj na końcu tablicy zależności. Powtarzacze sygnałowe, blokowe i inne posiadają w nagłówku tablicy zależności odpowiednie oznaczenia. Urządzenia te oznacza się literami albo liczbami odpowiadającymi nazwie semaforów, bloków i innych urządzeń dodatkowych. W tabeli zamknięć wskazuje się czynności odpowiednim oznaczeniem i podaje się liczbę wskazującą kolejność czynności umieszczoną w nawiasie.
14. Tablice zależności nastawni całego posterunku ruchu należy, jeśli to możliwe, układać na jednym arkuszu i umieszczać obok siebie w takim porządku, w jakim te nastawnie następują po sobie na planie. W tym przypadku znaki zamknięć odnoszące się do danego przebiegu powinny znajdować się w jednym wierszu poziomym.
15. Czynności w tabeli zamknięć przedstawia się tylko do dania sygnału “Wolna droga” na semaforze włącznie.
16. Liczby umieszczone przy oznaczeniach poszczególnych czynności w wierszu poziomym odnoszącym się do danego przebiegu otrzymują numerację ciągłą, bez względu na to, że mogą być wykonywane w różnych nastawniach. Jeżeli zmiana położenia urządzeń w danej nastawni następuje wskutek wykonywania czynności przez inną nastawnię albo przez pociąg lub tabor, to liczbę wskazującą kolejność tych czynności wpisuje się w nawiasie.
17. Na arkuszu tablicy zależności lub planie sytuacyjnym umieszcza się szkic aparatów, dla których wykonana jest tablica.
18. Tablicę zależności wraz ze szkicem aparatów zaleca się umieszczać w miarę możności na jednym arkuszu razem z planem schematycznym urządzeń bezpieczeństwa, zwłaszcza w projektach urządzeń mniejszych stacji.
19. Oznaczenia na planach i w tablicach zależności urządzeń bezpieczeństwa podane są w tablicach l, 2 i 3. Przykłady planów schematycznych urządzeń bezpieczeństwa i tablic zależności podane są w tablicach 7, 8, 9, 10 i 11.

§ 27
SCHEMATY POŁĄCZEŃ ELEKTRYCZNYCH W URZĄDZENIACH BEZPIECZEŃSTWA I SCHEMAT ŹRÓDŁA PRĄDU

1. Rozróżnia się dwa rodzaje schematów połączeń elektrycznych:
a) schematy urządzeń blokowych, zwane w skróceniu schematami blokowymi,
b) schematy urządzeń elektrycznych.
2. Schematy blokowe obejmują następujące urządzenia blokady liniowej oraz blokady stacyjnej: połączenia bloków, połączenia elektrycznych zastawek, odcinków izolowanych, sprzęgieł elektrycznych, powtarzaczy itp. w nastawniach mechanicznych i ręcznych.
3. Schematy urządzeń elektrycznych obejmują schematy blokady stacyjnej, urządzeń nastawczych, izolowanych odcinków torowych, odcinków obwodów szynowych, powtarzaczy itp. w nastawniach elektrycznych, schematy sygnalizacji świetlnej w nastawniach mechanicznych oraz schematy blokady samoczynnej.
4. Schematy połączeń elektrycznych w urządzeniach bezpieczeństwa wykonuje się sposobem skróconym, oznaczając kontakty każdego urządzenia ustalonymi oznacznikami, a numery kontaktów odpowiednimi liczbami. W razie potrzeby można w poszczególnych przypadkach wykonywać schematy blokowe w formie nieskróconej, tj. zbliżonej do rzeczywistości, zwane planami blokowymi.
5. Schemat źródła prądu w nastawniach mechanicznych i ręcznych obejmuje rozmieszczenie urządzeń źródła prądu w nastawni oraz schemat połączeń do zasilania urządzeń blokowych i sygnalizacji świetlnej.
6. Schemat źródła prądu w nastawniach elektrycznych obejmuje rozmieszczenie urządzeń źródła prądu w nastawni oraz schemat połączeń do zasilania elektrycznych urządzeń bezpieczeństwa.
7. Schematy połączeń elektrycznych w urządzeniach bezpieczeństwa oraz schemat źródła prądu powinny być wykonane zgodnie z wzorami i oznaczeniami zatwierdzonymi przez Ministerstwo Kolei.
8. W nastawniach elektrycznych, jak również w nastawniach mechanicznych z sygnalizacją świetlną należy przewidzieć zapasowe źródło prądu.

§ 28
OPIS TECHNICZNY

1. Opis techniczny ma na celu uzasadnienie projektu urządzeń bezpieczeństwa.
2. W opisie technicznym należy podać te okoliczności, które służą do objaśnienia projektu, a nie wynikają wprost z planu schematycznego urządzeń bezpieczeństwa i tablicy zależności a mianowicie:
a) potrzeba budowy urządzeń bezpieczeństwa,
b) motywy, które wpłynęły na wybór rodzaju urządzeń nastawczych i sygnalizacji,
c) powody, które wpłynęły na przyjęty podział posterunku ruchu na okręgi nastawcze,
d) jakie ulepszenia należy wykonać w układzie torów i rozjazdów dla racjonalnego zaprojektowania urządzeń bezpieczeństwa,
e) w których miejscach odstąpiono w projekcie od obowiązujących przepisów i dlaczego,
f) pochylenia linii na podejściach przed posterunkami ruchu,
g) dla nastawni elektrycznych i mechanicznych z sygnalizacją świetlną wielkości i rodzaje napięć zasilających oraz moc źródła prądu.
3. W opisie technicznym należy podać również wszelkie projektowane zmiany w przyjętych typach urządzeń nastawczych i blokowych.
4. W opisie technicznym zaleca się podawać spodziewane oszczędności na personelu wskutek budowy projektowanych urządzeń bezpieczeństwa.
5. W opisie technicznym nie podaje się okoliczności, które są w projekcie wyraźne i wynikają wprost z planu schematycznego urządzeń bezpieczeństwa i tablic zależności.

Przepisy projektowania urządzeń bezpieczeństwa ruchu kolejowego – SPIS TREŚCI