§ 10
TARCZE OSTRZEGAWCZE

1. Tarcze ostrzegawcze ustawia się przed wszystkimi semaforami wjazdowymi i odstepowymi. W niektórych przypadkach tarcze ostrzegawcze ustawia się również przed semaforami drogowskazowymi i wyjazdowymi.
2. Przed semaforami drogowskazowymi należy ustawić tarczę ostrzegawczą w przypadku:
a) jeżeli odległość pomiędzy semaforem wjazdowym i drogowskazowym jest większa niż 1000 m,
b) jeżeli widoczność semafora drogowskazowego jest niedostateczna.
3. Tarcze ostrzegawcze zaleca się ustawiać na stacjach linii pierwszorzędnych przed semaforami wyjazdowymi, znajdującymi się przy torach, po których przejeżdżają pociągi bez zatrzymania.
4. Tarcza ostrzegawcza semafora może być umieszczona na oddzielnym słupie lub też na słupie poprzedniego semafora. W tych przypadkach tarczę ostrzegawczą nastawia się równocześnie z semaforem, przy którym ona stoi lub po nastawieniu tego semafora.
5. Pomiędzy sygnałami na semaforze i sygnałami na przynależnej tarczy ostrzegawczej powinna istnieć następująca zależność:
sygnał na tarczy wskazujący, że jest dany sygnał “Wolna droga” na semaforze, nie może się ukazać wcześniej niż sygnał “Wolna droga” na przynależnym semaforze, a sygnał na tarczy wskazujący, że na semaforze jest sygnał “Stój”, powinien ukazać się nie później niż sygnał “Stój” na przynależnym semaforze.
6. Tarcze ostrzegawcze ustawia się przed semaforami w odległości zgodnej z Przepisami Sygnalizacji.
§ 10 ustęp 6 otrzymuje brzmienie:
Tarcze ostrzegawcze ustawia się przed semaforami w odległości ustalonej w “Przepisach Eksploatacji Technicznej Kolei” (PET) z tym że na liniach pierwszorzędowych po których kursują lub są przewidziane do kursowania wagony motorowe z szybkością ponad 125 km/godz. oraz pociągi o trakcji parowej lub elektrycznej z szybkością większą od 100 km/godz. tarcze ostrzegawcze stawia się 1000 m od semaforów, na wymienionych liniach pierwszorzędowych należy przewidywać stosowanie trójstawnych tarcz ostrzegawczych. Na pozostałych liniach pierwszorzędowych tarcze ostrzegawcze ustawia się w odległości 700 m od semaforów. Na liniach drugorzędowych na spadku na poziomie i na wzniesieniach do 5 ‰ tarcze ostrzegawcze ustawia się 700 m od semaforów zaś na wzniesieniach powyżej 5 ‰ w odległości 500 m . Postanowienia powyższe nie odnoszą się do linii drugorzędnych.
7. Przy ustawianiu tarczy ostrzegawczej w odległości skróconej na wzniesieniu powyżej 5 ‰ uwzględnia się wzniesienie toru przed semaforem tylko wtedy, gdy ciągnie się na długości co najmniej 1000 m. Jeżeli na tej długości zachodzi zmiana pochylenia, to do wyznaczenia odległości tarczy ostrzegawczej od semafora na leży przyjąć wzniesienie średnie, wyliczone z różnicy rzędnych toru przy semafora i w punkcie na szlaku, odległym o 1000 m od semafora (rys. 27 i 28).

Wzniesienie, które rozpoczyna się przed semaforem w odległości mniejszej niż 700 m i nastepujące po poziomej lub spadku, ciągnącym się na długości większej niż 1000 m, nie uwzględnią się do ustawienia tarczy ostrzegawczej w odległości skróconej (rys 29).

Postanowienia powyższe nie odnoszą się do linii drugorzędnych.
Przykład obliczenia średniego pochylenia “i” na długości 1 km przed semaforem jest podany rysunku 30.

8. Najmniejsza odległość tarczy ostrzegawczej od semafora wynosi zgodnie z Przepisami Sygnalizacji 250 m. Zmniejszone odległości tarczy ostrzegawczej można stos. pod warunkiem:
a) że przepisany ciężar hamowany wystarcza do zatrzymania pociągu na projektowanej zmniejszonej odległości (drodze hamowania) przy danym profilu linii i szybkości pociągów,
b) że dla jazdy pociągu do semafora posiadającego tarczę ostrzegawczą w zmniejszonej odległości jest przygotowana droga ochronna za tym semaforem.
9. Największa odległość tarczy ostrzegawczej od semafora nie może przekraczać 1500 m. Dalsze zwiększenie tej odległości możliwe jest tylko za zezwoleniem Ministerstwa Kolei.
10. Wysokość tarczy ostrzegawczej nad główką szyny powinna wynosić około 3,00 m. Jeżeli – ze względu na skrajnie, umieszczenie tarczy ostrzegawczej na tej wysokości nie będzie możliwe, należy umieścić tarczę odpowiednio wyżej.
Wyjątkowo można umieścić tarczę ostrzegawczą poniżej dolnego zarysu skrajni.
11. Tarcze ostrzegawcze nieruchome przed semaforami mogą być stosowane w urządzeniach stałych tylko za zezwoleniem Ministerstwa Kolei.
12. Na liniach znaczenia miejscowego zezwala się stosować tarcze ostrzegawcze nieruchome.

§ 11
TARCZE MANEWROWE,
ZAPOROWE I ROZRZĄDOWE

1. Tarcze manewrowe służą do sygnalizowania przebiegów manewrowych, a tarcze zaporowe oprócz tego do zabezpieczenia przebiegów pociągów w przypadku, gdy nie da się ich zabezpieczyć zwrotnicami ochronnymi albo wykolejnicami. Tarcze rozrządowe służą do regulowania pracy rozrządowej na górkach rozrządowych.
2. Tarcze manewrowe zaleca się ustawiać na stacjach o dużej pracy manewrowej, a zwłaszcza na stacjach większych. Szczególnie wskazane jest ustawiać je przy torach głównych, jeżeli po tych torach odbywają się częste manewry (rys. 31).

3. Tarcze zaporowe zaleca się ustawiać tam, gdzie jest potrzeba zabezpieczenia przebiegów pociągów. Wskazane jest ustawiać tarcze zaporowe dla przebiegów parowozowych (rys. 32). Stosowania tarcz zaporowych przy torach głównych należy unikać.

4. Tarcze manewrowe i zaporowe służące do zabezpieczenia przebiegu ustawia się przed ukresem, ochraniającym ten przebieg.
5. Na stacjach posiadających semafory świetlne stosuje się tarcze manewrowe i tarcze zaporowe świetlne. Tarcze manewrowe i tarcze zaporowe świetlne zaleca się ustawiać również na stacjach posiadających semafory ramienne.

§ 12
WSKAŹNIKI

1. Przed tarczami ostrzegawczymi dwustawnymi należy ustawiać wskaźniki W1d, a przed tarczami trzystawnymi wskaźniki W1t. Przed semaforami samoczynnymi ustawia się wskaźniki W13, a przed semaforami świetlnymi trzystawnymi wskaźniki W14. Wskaźników W1d, W1t, W13 i W14 nie oznacza się na planach.
2. Na stacjach węzłowych linii pierwszorzędnych, w miarę koniecznej potrzeby, można stosować do semaforów wjazdowych, wskaźniki W2a. W miarę potrzeby, zwłaszcza jeżeli od stacji odgałęziają się więcej niż dwa kierunki, stosuje się do semaforów wyjazdowych wskaźniki W2b. Wskaźniki W2a i W2b umieszcza się na słupie semafora lub też na osobnym słupie obok semafora (rys. 33).

3. Jeżeli do sygnalizowania wyjazdów z większej ilości torów jest zastosowany semafor grupowy, to w razie koniecznej potrzeby ustawia się wskaźniki W3. Wskaźnik W3 ustawia się przed ukresem toru, do którego się odnosi (rys. 34).

4. Wskazania na wskaźnikach W2a, W2b i W3 są widoczne równocześnie z sygnałem na semaforze, do którego się odnoszą.
5. Jeżeli na szlaku semafor jest ustawiony przy jednym z torów równoległych, po których przechodzą pociągi w tym samym kierunku, to dla oznaczenia tego toru lub tych torów, do których nie odnoszą się semafory ustawione obok nich, ustawia się wskaźnik W4 (rys. 35).

6. Wskaźniki W5 W4 – ustawia się przy końcach peronów lub w wyjątkowych przypadkach przed ukresami odnośnych torów (rys. 36).

Na szlaku można ustawiać wskaźniki przed bocznicą w miejscu zatrzymywania się pociągów dla obsługi (rys. 37).

7. Jeżeli na stacjach linii jednotorowych zachodzi potrzeba częstego wyciągania taboru na tor główny zasadniczy albo w wyjątkowych przypadkach na linii dwutorowej na tor główny zasadniczy w kierunku wjazdu pociągów poza pierwszą zwrotnicę wjazdową, to w miejscu, do którego przetaczanie jest dozwolone, należy ustawić wskaźnik W6 W5 Wskaźnik W6 W5 powinien być ustawiony od semafora wjazdowego w odległości i miejscu podanym w Przepisach Sygnalizacji (rys. 38 i 39).

8. Wskaźnik W10 W11a ustawia się na pierwszorzędnych oraz na stacjach węzłowych linii drugorzędnych przed tarczami ostrzegawczymi semaforów wjazdowych i odstępowych w odległościach wskazanych w Przepisach Sygnalizacji (rys. 40).

Jak też w przypadku złej widoczności tarczy ostrzegawczej
9. Jeżeli w wyjątkowych przypadkach semafor nie może być ustawiony bezpośrednio z prawej strony obok danego toru lub nad jego to należy za zezwoleniem Ministerstwa ustawić wskaźnik W15 w tym miejscu, w którym powinien stać semafor (rys.41).
Powyższe odnosi się również do tarczy trzystawnej.

Przepisy projektowania urządzeń bezpieczeństwa ruchu kolejowego – SPIS TREŚCI