1. Zasady obliczania cyfry samokontroli
Cyfra samokontroli jest dwunastą cyfrą w ujednoliconym numerze wagonu oddzieloną od pozostałych jedenastu cyfr stanowiących liczbę podstawową numeru inwentarzowego poziomą kreską. Cyfrę tę wylicza się na podstawie liczby podstawowej poprzez mnożenie jej cyfr w rzędach parzystych przez mnożnik l, a w rzędach nieparzystych przez mnożnik 2, następnie otrzymany wynik traktuje się jako jedną liczbę, której poszczególne cyfry dodaje się do siebie. Otrzymany wynik uzupełnia się do pełnej dziesiątki, a cyfra uzupełniająca jest właśnie tą cyfrą samokontroli. Jeżeli suma cyfr kończy się zerem, to i cyfra samokontroli jest zero.

2. Przykłady obliczania cyfry samokontroli.

a) Obliczyć cyfrę samokontroli dla wagonu osobowego PKP piętrowego 2 klasy przeznaczonego do ruchu wewnętrznego o maksymalnej szybkości konstrukcyjnej do 120 km/godz., z ogrzewaniem parowym i elektrycznym na 3000 V, o kolejnym numerze 001.
Ustalenie liczby podstawowej.
Pierwsza grupa – system wymiany – 50
Druga grupa – cecha zarządu PKP – 51
Trzecia grupa – rodzaj wagonu – 26
Czwarta grupa – szybkość i rodzaj ogrzewania – 18
Piąta grupa – kolejny numer wagonu – 001
Po ustaleniu liczby podstawowej dokonujemy mnożenia.

Liczba podstawowa 50 51 26 18 001
mnożnik 21 21 21 21 212
wynik 100 101 46 28 002

suma cyfr wyniku 1 + 0 + 0 + 1 + 0 + 1 + 4 + 6 + 2 + 8 + 0 + 0 + 2 = 25
liczba uzupełniająca do pełnej dziesiątki + 5
Cyfra samokontroli 5
A zatem całkowity numer wagonu będzie nastepujący:
50 51 26-18 001-5

b. Sprawdzić czy w niżej podanym numerze inwentarzowym wagonu, cyfra samokontroli została obliczona prawidłowo.

27 MC
51 PKP
508 1 472-9
E

Sprawdzanie dokonuje się na tych samych zasadach co obliczanie cyfry samokontroli, a mianowicie:

Liczba podstawowa 21 51 508 1472-9
mnożnik 21 21 212 1212
wynik 47 101 10016 1874

suma cyfr wyniku 4 + 7 + 1 + 0 + 1 + 1 + 0 + 0 + 1 + 6 + 1 + 8 + 7 + 4 = 41 dodając do sumy cyfr wyniku ustaloną poprzednio cyfrę samokontroli otrzymamy 41 + 9 = 50
Ponieważ suma cyfr wyniku i cyfry samokontroli kończy się zerem, a zatem cyfra samokontroli została obliczona prawidłowo.

NUMERACJA WAGONÓW POLSKICH KOLEI PAŃSTWOWYCH – Spis treści.