§ 77
Określenie manewrów
(1) Manewrami nazywają się ruchy paro (elektro) wozów, przetaczanie pojedynczych wagonów, części pociągu albo całych zespołów wagonów (z wyjątkiem wjazdu, wyjazdu i przejazdu pociągów, parowozów luzem i wagonów motorowych) na stacjach, posterunkach bocznicowych i na osobnych, łącznikowych torach sąsiednich stacyj nie zaliczających się do głównych zasadniczych.
(2) Sprzęganie i rozprzęganie części pociągu należy do zakresu służby manewrowej.
§ 78
Nadzór, kierowanie manewrami, drużyny manewrowe, zadania i wyposażenie
(1) Nadzór nad służbą manewrową sprawuje dyżurny nadzorczy.
Na większych stacjach mogą być do tego celu wyznaczeni osobni pracownicy
Dyżurny nadzorczy powinien udzielać wskazówek dotyczących wykonania prac manewrowych, nadzorować służbę manewrową, a przy kilku oddziałach manewrowych troszczyć się o celową i zgodną współpracę. Posterunki ruchu, na których kierownik pociągu regularnie sprawuje nadzór nad manewrami przy wszystkich lub przy pewnych wyznaczonych pociągach wskazane są w Dodatku do Przepisów ruchu (AzFv).
W innych przypadkach, jeżeli czynności służbowe dowodnie nie pozwalają dyżurnemu nadzorczemu na nadzorowanie manewrów, to czynność tę może powierzyć również kierownikowi pociągu i to nad wszystkimi pracami manewrowymi, które ma wykonać parowóz jego pociągu. Dyżurny nadzorczy powinien w pewnych okolicznościach objąć jednocześnie czynności kierownika manewrów.
(2) M a n e w r y w o l n o w y k o n y w a ć t y l k o p o d k i e r o w n i c t w e m k i e r o w n i k a m a n e w r ó w. O n j e s t o d p o w i e d z i a l n y z a b e z p i e c z n e p o d
w z g l ę d e m r u c h o w y m i c e l o w e i c h p r z e p r o w a d z e n i e. Powinien on ze swoją drużyną przeprowadzać poszczególne jazdy manewrowe i dawać osobiście potrzebne do tego celu polecenia i sygnały. Sygnałów nie wolno dawać, dopóki wszystkie warunki niezbędne dla bezpiecznego wykonywania przetaczania nie zostały spełnione. Służbę kierownika manewrów sprawują
a) urzędnicy przetokowi,
b) robotnicy przetokowi, których Oddział Ruchu uprawnił do wykonywania czynności kierownika manewrów,
c) kierownicy pociągów i konduktorzy,
d) dyżurni nadzorczy,
e) przy niekonwojowanych jazdach parowozów – zwrotniczowie (9),
f) w nadzwyczajnych przypadkach inni pracownicy, których Oddział Ruchu do tego uprawnił (8).
Jako oznakę służbową musi kierownik manewrów nosić czerwoną opaskę na otoku czapki służbowej.
Tylko dyżurni nadzorczy, kierownicy pociągów i konduktorzy nie noszą żadnej szczególnej oznaki służbowej jako kierownicy manewrów. Innym pracownikom, nawet gdy posiadają warunki na sprawowanie czynności kierownika manewrów, nie wolno równocześnie nosić czerwonej opaski. Kierownik manewrów powinien zależnie od miejscowych i służbowych potrzeb spełniać również i inne czynności przetokowe.
Drużynie parowozowej wolno wykonać ruch manewrowy tylko wtedy, gdy- sygnały pochodzą od kierownika manewrów i gdy została powiadomiona o zamierzonej jeździe.
(3) Manewry wykonują pod kierownictwem kierownika manewrów:
a) przetokowi i
gdzie nie ma osobnych drużyn manewrowych albo gdzie istniejący personel manewrowy nie wystarcza,
b) wyszkoleni w tej służbie robotnicy i t. p. i
c) drużyny konduktorskie.
(4) Każdy pracownik drużyn manewrowych musi mieć przy sobie świstawkę ustną albo trąbkę i gdy jest ciemno – latarkę ręczną z białym światłem.
(5) Kierownik manewrów powinien w szczególności:
a) powiadamiać maszynistę i przetokowych o zamierzonej jeździe, celu, drodze i t. p.,
b) powiadamiać zwrotniczych o każdym zamierzonym ruchu manewrowym; przy użyciu torów głównych należy uprzednio powiadomić o tym dyżurnego ruchu,
c) troszczyć się o bezpieczeństwo pracowników drużyny manewrowej (§ 79),
d) powiadamiać pracowników biorących udział w wykonywaniu manewrów oraz zatrudnionych na torach manewrowych, jakoteż ludzi znajdujących się w pojazdach (§ 84 (3)),
e) porozumiewać się z sąsiednim kierownikiem manewrów, szczególnie za gdy przetacza się z obydwu stron tego samego toru albo gdy jazdy manewrowe odbywają się na granicy okręgów manewrowych i mogą się rozszerzyć na sąsiednie okręgi,
f) dawać sygnały zgodnie z Sygnalizacją i w razie potrzeby starać się o podawanie ich dalej (§ 82 (3)),
g) czuwać nad tym, aby – zanim nastąpi ruch pojazdów – przetokowi zajęli swoje miejsca i aby potrzebne hamulce były obsadzone, aby płozy hamulcowe, kliny (podkłady) i t. p. znajdowały się w dostatecznej ilości i w stanie zdatnym do użytku na przepisanych miejscach i aby zarządzone w § 84 (2) przygotowania były poczynione.
(6) Kierownik manewrów zgłasza siebie i swoją drużynę przed i po służbie dyżurnemu nadzorczemu. Przy zmianie udziela następcy potrzebnych dla służby wskazówek.
(7) Pracownicy wyznaczeni do zakładania płóz powinni przy rozpoczęciu i po ukończeniu pracy manewrowej i w przerwach przeglądać przydzielony im okręg i zauważone nieprawidłowości zgłaszać kierownikowi manewrów.
(8) Nadzór albo kierowanie przetaczaniem wagonów przy magazynach towarowych, rampach ładunkowych, składnicach materjałów, warsztatach, spichrzach i t. p. Oddział Ruchu może powierzyć również zatrudnionym tam pracownikom (magazynierom, przodownikom, torowym, werkmistrzom, rewidentom wagonów i t. p.) po uprzednim stwierdzeniu ich uzdolnienia. W tym przypadku można odstąpić od noszenia czerwonej opaski na czapce (2),
(9) Jeżeli Oddział Ruchu nie zarządził pilotowania jazd parowozów w obrębie stacji, wówczas kierownikami manewrów są zwrotniczowie. Jazd parowozów przewidzianych w planie jazdy parowozów w ogólności się nie pilotuje. Jazdę bez pilota może Oddział Ruchu dopuścić również dla jazd parowozów z doczepionym wagonem bagażowym, jeżeli się go na większej części drogi ciągnie i gdy zachodzą tylko krótkie poruszenia wstecz. Jeżeli pod perony czołowe wpycha się pociągi odchodzącym parowozem pociągowym, między zaś parowozem a końcem pociągu znajdują się nie więcej niż dwa wagony, to na odległość jazdy wzdłuż peronu można zrezygnować z pilotowania,
(10) Maszyniści niepilotowanych parowozów mają oczekiwać na wskazówki zwrotniczego przy każdej jeździe w jego okręgu. Przy jazdach przez kilka okręgów zwrotniczych daje się wskazówki dotyczące dalszej jazdy od posterunku do posterunku. Maszyniście nie wolno bez polecenia wykonać żadnej jazdy. O tym,, jak należy udzielać poleceń, postanawia się w planie jazdy parowozów albo w osobnych przepisach. Pojedyncze próżne wagony motorowe należy traktować jak parowozy.
§ 79
Bezpieczeństwo personelu
(1) Kierownik manewrów powinien czuwać nad bezpieczeństwem personelu manewrowego i dlatego troszczyć się o to, aby wszyscy biorący udział stosowali się do postanowień § 83 do 85, Przepisów o zapobieganiu wypadkom i Przepisów bezpieczeństwa dla trakcji elektrycznej. W tym celu powinien zająć takie miejsce, aby mógł możliwie dobrze widzieć całokształt manewrów i mógł się łatwo porozumiewać z drużyną parowozu.
(2) Te same obowiązki powinien spełniać dyżurny nadzorczy, o ile nato zezwalają inne jego czynności służbowe.
§ 80
Manewry na torach głównych i obok nich
(1) Torów głównych (§ 3 (12)) wolno używać do manewrów tylko za uprzednią wiedzą dyżurnego ruchu, w szczególności zaś przy użyciu ich do wstawiania i pozostawiania na nich wagonów; tory te – aby ruch nie doznał wstrzymania – należy zawczasu opróżnić przed przyjściem oczekiwanych pociągów. Podczas przerw w służbie muszą być tory główne zasadnicze na stacjach pośrednich opróżnione z pojazdów wszelkiego rodzaju (§ 21 (2))
(2) Przetaczanie na torze wjazdowym
na stacjach z semaforami
wjazdowymi
poza wskaźnik “Stój dla jazd manewrowych” albo, gdzie wskaźnika nie ma – poza zwrotnicę wjazdową, jest wzbronione. Jeżeli w poszczególnych przypadkach nie można tego uniknąć, to kierownik manewrów powinien postarać się o wyraźne pisemne zezwolenie na to dyżurnego ruchu (BO, Reg. bud. i ruchu kol. §51(1)). Do tego celu należy używać formularza rozkazu Ad*).
*) Rozkazy Ad przeznaczone dla kierowników manewrów powinna stacja przesyłać co miesiąc do Oddziału Ruchu.
Maszynista otrzymuje odbitkę. Dyżurnemu ruchu wolno tylko wtedy dać zezwolenie, gdy się upewnił, że sąsiedni posterunek następczy nie wyprawił żadnego pociągu.
Sąsiedni posterunek następczy, po wyrażeniu zgody powinien umieścić na aparacie telegraficznym albo na telefonie i na właściwych klawiszach blokowych albo dźwigniach nastawczych tabliczkę z napisem:
| Tor zajęty |
|---|
Posterunek ten należy o ukończeniu zajęcia toru zawiadomić. Do tych zawiadomień wolno używać telefonu.
Manewry poza zwrotnicę
wjazdową na stacjach
nie posiadających semaforu
wjazdowego dozwolone są
do 10 minut, a przy
niedostatecznej -widzialności
do 15 minut przed spodziewanym
przybyciem pociągu. Gdy
bezpieczeństwo ruchu wymaga
innego uregulowania, wówczas
powinien to uczynić
Oddział Ruchu.
Gdy na stacjach linij dwutorowych nie można użyć toru wyciągowego, wówczas należy o ile możności wyciągać na tor wyjazdowy.
Torem tym wolno jednak posługiwać się tylko na długość nieodzownie konieczną do wykonania manewrów.
(3) Tor główny należy opróżnić z wagonów i grup taboru, zanim wyda się zezwolenie na wjazd lub wyjazd pociągu dla tego toru.
Na stacjach nie
posiadających semaforu
wjazdowego musi być tor
główny opróżniony na 10 minut,
a, w razie pogody utrudniającej
widzialność już na 15
minut przed spodziewanym
przybyciem pociągu.
Jeżeli bezpieczeństwo
ruchu wymaga innego
uregulowania, wówczas
powinien to uczynić
Oddział Ruchu.
(4) Jak długo semafor nastawiony jest na sygnał “Wolna droga” dla wjazdu lub wyjazdu pociągu, nie wolno podczas manewrów wjeżdżać na tor przebiegu pociągu. Gdzie nie ma semaforów albo, gdy istniejące semafory nie mogą być nastawione na sygnał “Wolna droga”, nie wolno wjeżdżać na tor przebiegu pociągu na 10 minut, a w razie pogody utrudniającej widzialność na 15 minut przed spodziewanym przybyciem pociągu. Na torach sąsiadujących z drogą przebiegu wolno wykonywać tylko takie poruszenia manewrowe, które nie mogą zagrażać jeździe pociągu (BO, Reg. bud, i ruchu kol. § 51 (2)).
Oddział Ruchu określa dla poszczególnych niebezpiecznych miejsc, jakie poruszenia manewrowe uważa się za zagrażające bezpieczeństwu (por, także § 84 (17)).
Między urządzeniem zabezpieczającym od bocznego starcia (zwrotnica ochronna, wykolejnica, tarcza zaporowa) a zwrotnicą wejściową nie wolno odstawiać żadnych pojazdów.
(5) Oddział Ruchu określa, czy i na których stacjach
a) należy przy manewrach zostawiać za semaforem wjazdowym wolny odcinek bezpieczeństwa na drodze wjazdu pociągu;
b) wolno p o d c z a s j a z d y p o c i ą g ó w z p l a n o w y m p o s t o j e m używać do manewrów albo do odstawiania pojazdów odcinków torów wjazdowych krytych semaforami albo dróg zwrotnicowych łączących tory wjazdowe; zarządza również na jakiej odległości każdy tor musi być wolny poza miejscem, do którego wolno dojechać wjeżdżającemu pociągowi.
§ 81
Obsługiwanie zwrotnic i wykolejnic
(1) Zwrotnice i wykolejnice, wyznaczone zwrotniczemu do obsługiwania, powinny być z reguły również podczas manewrów przez niego o s o b i ś c i e nastawiane; przetokowym nie wolno ich przestawiać s a m o w o l n i e. Tylko t a k i e zwrotnice i wykolejnice, których obsługi nie powierzono żadnemu zwrotniczemu, wolno obsługiwać przetokowym i drużynom pociągowym wykonującym manewry (§ 21 (3)).
Kierownik manewrów jest w tym przypadku odpowiedzialny za nastawienie po ukończeniu manewrów zwrotnic i wykolejnic z powrotem w położenie normalne (§ 21 (4)) i gdzie to jest przepisane, za ponowne ich zamknięcie. Przy niepilotowanych jazdach parowozów luzem (§ 78 (9)) może takie zwrotnice i wykolejnice na zarządzenie Oddziału Ruchu przestawiać palacz (pomocnik); odpowiedzialność ponosi maszynista, W wyjątkowych przypadkach można podczas jazd lokomotyw luzem i wagonów motorowych z obsadą jednoosobową polecać nastawianie zwrotnic maszyniście (motorniczemu), W tym przypadku wolno niestosować się do postanowień §39(10).
(2) Najsamprzód należy nastawić zwrotnicę położoną najdalej w kierunku jazdy taboru manewrowego, a dopiero w końcu zwrotnicę przez którą tabor manewrowy ma najpierw przejeżdżać,
Postanowienie to nie dotyczy manewrów wykonywanych na górkach rozrządowych.
(3) W okręgu nastawni nie wolno nastawiać zwrotnic, gdy wyjątkowo po niezabezpieczonej drodze przebiegu muszą wjeżdżać albo wyjeżdżać lub przejeżdżać pociągi albo muszą być przetaczane wagony z podróżnymi. Dla stale powtarzających się jazd Oddział Ruchu może zezwolić na wyjątki, jeżeli tego wymaga punktualność ruchu. Wyjątki te należy zamieścić w regulaminie stacyjnym.
(4) Podczas wykonywania manewrów powinien kierownik manewrów powiadomić zwrotniczego o każdym zamierzonym ruchu manewrowym. Do przestawienia zwrotnicy obsługiwanej z odległości (z nastawni) wolno, z wyjątkiem manewrów na górkach rozrządowych, wezwać nastawniczego dopiero wtedy, gdy zwrotnicą jest wolna. Nie wolno przestawiać zwrotnic i wykolejnic, gdy na nich znajdują się pojazdy.
(5) Dla każdego przejazdu taborów manewrowych i parowozów luzem obok uszkodzonej tarczy zaporowej albo uszkodzonego sygnału podciągania (§ 53 (5)), powinien dotyczący zwrotniczy dawać ustne zezwolenia. Kierownik manewrów lub maszynista parowozu luzem musi to polecenie powtórzyć.
(6) Do wezwania zwrotniczego, dotyczącego opróżnienia albo niezajmowania toru, należy się stosować bez sprzeciwu. (7) Rozpruwanie zwrotnic jest zakazane. Jeśli mimo to zwrotnica zastała rozpruta, to wolno po niej znów jechać dopiero po ustaleniu prawidłowego jej stanu (patrz również § 23 (8)).
§ 82
Sygnały przy manewrowaniu
(1) Rozkaz wykonania ruchu manewrowego daje kierownik manewrów ustnie, za pomocą sygnałów manewrowych albo sygnałów dawanych przy staczaniu wagonów z górki rozrządowej. Przy dawaniu sygnałów manewrowych powinien on się z reguły ustawiać po stronie maszynisty parowozu. Jeżeli wyjątkowo musi dawać sygnały po stronie palacza, wówczas palacz podaje je dalej maszyniście.
(2) Jeżeli Dyrekcja dla oznaczania torów podczas manewrów ustali używanie znaków dawanych trąbką, to znaki te powinny się składać z krótkich i długich tonów, odpowiadających znakom pisma Morsego.
(3) Jeżeli długość taboru manewrowego albo inne powody utrudniają maszyniście odbiór sygnałów, to w tym przypadku kierownik manewrów .wyznacza jednego albo kilku przetokowych do podawania ich dalej; maszynistę należy o tym powiadomić.
(4) Gdy jest ciemno, powinien przetokowy, znajdujący się na końcu taboru manewrowego, świecić latarką w kierunku jazdy.
§ 83 Sprzęganie i rozprzedanie
(1) Wagony przetaczane razem, jeżeli nie mają być odrzucone albo stoczone z górki, jak również wagony należące do grupy odrzucanej albo staczanej, muszą być sprzęgnięte ze sobą; wystarcza sprzęgnięcie za pomocą głównego sprzęgła.
(2) Sprzęgła rozprzęgnięte podczas manewrów należy zawiesić, z wyjątkiem, gdy rozprzęga się widłami lub drążkiem.
(3) Gdy jest ciemno musi stanąć obok wagonu, do którego się dojeżdża, pracownik drużyny manewrowej z latarnią z białym światłem, o ile Oddział Ruchu nie zezwolił na wyjątki.
(4) Po każdym sprzęgnięciu i rozprzęgnięciu wolno dać sygnały manewrowe dopiero wtedy, gdy przetokowy wyjdzie znów z pomiędzy szyn.
(5)
W razie
nieskomplikowanych
warunków służbowych
można do sprzęgania i
rozprzęgania wagonów
użyć palacza (pomocnika) .
§ 84
Wprawianie w ruch pojazdów
A. Postanowienia ogólne
(1) Wszystkie poruszenia należy wykonywać tak ostrożnie, aby uniknąć zranienia osób i uszkodzenia pojazdów, ładunków, kozłów oporowych, ramp i t. p.
Szybkość nie może przekraczać 25 km/godz.
(2) Zanim się wprawi w ruch pojazdy, należy zwolnić hamulce, usunąć płozy hamulcowe i urządzenia unieruchamiające, zamknąć drzwi budek hamulcowych, otwierające się na zewnątrz drzwi wagonów i umocować klapy za pomocą znajdujących się przy nich urządzeń, przymocować nałożone opony, postawić kłonice próżnych platformach z ławami pokrętnymi, umocować je połączyć łańcuchami. Ludzi znajdujących się w wagonach celu naładunku i wyładunku należy wezwać do opuszczenia przy wagonach towarowych, w których w czasie przetaczania znajdują się ludzie, n. p. konwojenci bydła, muszą być drzwi prawidłowo umocowane za pomocą haków zarzutnych wagonu, a jadący ostrzeżeni.
(3) Pracownicy zajęci przy przetaczaniu albo wogóle pracujący przy torach manewrowych muszą być powiadomieni o zamierzonym ruchu manewrowym. Pojazdy szosowe, mostki ładunkowe i t. p. znajdujące się na torach ładunkowych i rampach, należy przed tym wycofać, a inne wystające do wewnątrz poza granicę skrajni urządzenia (żurawie i t. p.) wciągnąć i umocować.
(4) Przy każdym ruchu manewrowym należy stwierdzić, czy drogi przebiegu dla manewrów są wolne, a zwrotnice, wykolejnice, obrotnice, przesuwnice i inne techniczne urządzenia manewrowe, jak hamulce torowe, napędy i t. p. są prawidłowo nastawione i czy na zbiegających się torach żaden pojazd nie wystaje poza ukres. Należy pilnować, aby. żaden wagon nie dostał się na skutek przypadku poza ukres zwrotnicy na drugim końcu toru, Przed wjazdem elektrowozu manewrowego na tory z przewodem prądu trakcyjnego musi kierownik manewrów stwierdzić, czy prąd jest włączony.
(5) Maszynistę i palacza (pomocnika) obowiązują postanowienia § 51.
(6) Przed manewrami przez przejadzy drogowe należy zamknąć zapory.
Tam gdzie nie ma zapór, należy dawać świstawką kilkakrotnie sygnał: “Baczność”.
Zabezpieczenie przejazdów drogowych o silnym ruchu, lub niekorzystnej widoczności albo niestrzeżonych, oraz przejazdów służących wyłącznie do ruchu w obrębie stacji, reguluje Oddział Ruchu w regulaminie stacyjnym. Oddział Ruchu może zarządzić, aby w szczególnych przypadkach, przy posuwaniu grup wagonów, jeden pracownik znajdował się na wagonie czołowym, albo wyprzedzał go pieszo i dzwonił dzwonkiem ręcznym (§ 58 (5)). Dróg publicznych nie wolno zamykać na dłuższy czas. W razie dłuższego manewrowania przez drogi publiczne, należy je w odpowiednich odstępach czasu zwalniać dla potrzeb ruchu drogowego.
(7) Po wagach pomostowych wolno przejeżdżać tylko wtedy, gdy są unieruchomione. Po wagach pomostowych o przerwanym torze, o ile to wogóle jest dopuszczalne, wolno jechać parowozem tylko powoli.
(8) Jeżeli przy posuwaniu grupy wagonów kierownik manewrów nie może objąć wzrokiem poruszeń całej grupy, to przed lub na czołowym wagonie musi się znajdować pracownik, który obserwuje drogę przebiegu i zawiadamia kierownika manewrów wołaniem albo sygnałami. To samo obowiązuje przy posuwaniu całych składów pociągów.
(9) Na posterunkach ruchu, położonych choćby częściowo na pochyleniach powyżej 2,5 o/oo (l : 400) lub do których takie pochylenie przylega, należy wprawiać w ruch pojazdy ze szczególną ostrożnością. Takie posterunki podane są w Dodatku do Przepisów ruchu (AzFV). Należy na to zwrócić uwagę w regulaminie stacyjnym tych posterunków.
(10) Szczególnie ostrożnie należy przetaczać i chronić przed każdym zderzeniem wszystkie wagony z ludźmi i takie, w których ludzie są zatrudnieni, jakoteż wagony z ładunkiem koni, bydła, pojazdów, przedmiotów ulegających łatwemu stłuczeniu, jak również wagony wymienione szczegółowo pod (20) a) do c).
(11) Wagony sypialne, restauracyjne, bagażowe z kuchnią, pocztowe, pocztowe dodatkowe i więźniarki, w których znajdują się ludzie, należy podczas odstawienia na postój oznaczyć żółtą chorągiewką na obu ścianach podłużnych. Wagony sypialne, restauracyjne, bagażowe z kuchnią, pocztowe i więźniarki, należy prócz tego oświetlać wewnątrz gdy jest ciemno (Sygnalizacja).
B. Przetaczanie ludźmi, zwierzętami i samochodami drogowymi
(12) Równocześnie wolno przetaczać tylko taką ilość wagonów i tylko z taką szybkością, aby je można zatrzymać siłą ludzi, hamulcami wagonów, albo za pomocą innych przyrządów do hamowania.
(13) Obcych ludzi wolno używać do przetaczania wagonów tylko i za zgodą kierownika manewrów i tylko wówczas, gdy to jest nieodzownie konieczne. Kierownik manewrów powinien ich pouczyć o postanowieniach Przepisów o zapobieganiu wypadkom.
(14) Zwierzęta pociągowe musi prowadzić poganiacz, który jednocześnie nie może wykonywać czynności kierownika manewrów ani przetokowego.
Samochodów drogowych nie wolno używać do przetaczania w specjalnych wypadkach może Dyrekcja wyjątkowo zezwolić na używanie do przetaczania samochodów kolejowych, jeżeli dla tego celu zarządziła, szczególne sposoby postępowania.
C. Przetaczanie parowozami i staczanie z górki rozrządowej
(15) Parowozy muszą być podczas manewrów obsadzone maszynistą i palaczem, zaś elektrowozy maszynistą i pomocnikiem. Przy ruchach manewrowych najprostszego rodzaju może władza nadzorcza zezwolić na obsadzenie parowozu (elektrowozu) tylko jednym pracownikiem; lokomotywki mogą posiadać obsadę jednoosobową (BO, Reg. bud. ruchu kol. § 63 (2)). W razie krótkich poruszeń może palacza (pomocnika) zastąpić pracownik obeznany z obsługą hamulca.
(16) Jeżeli bezpośrednio przed albo za parowozem znajdują się ładunki przedmiotów łatwo palnych, jak siano, słoma, i t. p. to kierownik manewrów powinien na to zwrócić uwagę maszyniście. Maszynista powinien wtedy postępować z ogniem ze szczególną ostrożnością.
(17) Zabrania się odrzucać albo staczać z górki rozrządowej wagony:
na tory łączące się z torami głównymi albo krzyżujące się z nimi, gdy na tych torach oczekuje się pociągów a tory główne nie są zabezpieczone zwrotnicami odwodowymi albo w inny sposób, zarządzony przez Oddział Ruchu;
na tory, gdzie stoją wagony przy których się pracuje, jeżeli Oddział Ruchu nie zarządził specjalnych środków bezpieczeństwa.
(18) Jeżeli odrzucane albo staczane grupy wagonów zatrzymuje się płozami, to próżne wagony nie mogą biec przed ładownymi; w tym przypadku próżne wagony należy osobno odrzucić albo stoczyć.
(19) T y l k o z a z e z w o l e n i e m O d d z i a ł u R u c h u wolno odrzucać albo staczać wagony:
na tory o spadku w kierunku jazdy powyżej 2.5 o/oo (l : 400),
na żeberka (ślepe tory) o długości poniżej 100 m, na tory naprawcze,
na tory prowadzące na obrotnice, przesuwnice, wagi pomostowe o przerwanym torze, do wewnątrz budynków albo czołowo do budynków oraz w kierunku bram.
Tory, na które nie wolno odrzucać ani staczać wagonów, należy wykazać w regulaminie stacyjnym.
(20) Przy manewrach ze s z c z e g ó l n ą o s t r o ż n o ś c i ą (10) należy rozróżniać:
a) P o j a z d y, k t ó r y c h o d r z u c a n i e i s t a c z a n i e
z g ó r k i w o g ó l e j e s t
w z b r o n i o n e i n a k t ó r e n i e w o l n o
o d r z u c a ć a n i s t a c z a ć t a k ż e i n n y c h p o j a z d ó w:
wagony osobowe, restauracyjne, sypialne i więźniarki,
zajęte przez podróżnych, wagony towarowe i bagażowe zajęte przez podróżnych,
z wyjątkiem konwojentów pojazdów, zwłok i zwierząt
i innych pojedynczych osób (§ 44 (2)),
wagony z żółtą chorągiewką (sygnał Fz 2),
wagony z chorągiewką prochową,
wagony cysterny z chorągiewką ostrzegawczą §Trucizna§,
wagony bez ław pokrętnych z ładunkiem długich szyn albo
żelaza okrągłego do robót betonowych, leżącym na
dwóch lub więcej wagonach,
wagony żurawie,
wagony motorowe i wagony przyczepne, zimne parowozy,
ciężkie pojazdy o wadze brutto ponad 90 t.
Wagony złączone ładunkiem, albo ładowne złączone wagonem pośrednim i wagony z zagłębioną podłogą,
jeżeli są zaopatrzone w nalepki lub w rysunek ze znakiem
nie mogą wjeżdżać na żadną górkę rozrządową, jeżeli są zaopatrzone w nalepki lub rysunek że znakiem
nie mogą wjeżdżać na żadną górkę rozrządową o promieniu załomu grzbietu poniżej 300 m.
Należy je podać w regulaminie stacyjnym.
b) Pojazdy które wolno odrzucać albo staczać z górki tylko wtedy, gdy można je zatrzymać za pomocą hamulca ręcznego:
wagony towarowe, w których znajdują się ludzie,
wagony załadowane końmi,
wagony nie zupełnie jeszcze naładowane lub wyładowane,
wagony z przesuniętym ładunkiem,
zespolone, krótko spięte wagony dla lekkich pociągów towarowych.
Przed dojechaniem do innej grupy wagonów należy, aby uniknąć zderzenia, wagony te najpierw zatrzymać, a dopiero potem dopchnąć albo docisnąć. W podobny sposób należy unikać zderzenia następujących po nich wagonów.
c) P o j a z d y, k tó r e w o l n o o d r z u c a ć
a l b o s t a c z a ć z g ó r k i t y l k o w t e d y,
g d y m o ż n a j e z a t r z y m a ć z a p o m o c ą h a m u l c a
r ę c z n e g o a l b o d w ó c h p ł ó z h a m u l c o w y c h (§ 85 (8)):
wagony załadowane bydłem albo pojazdami,
wagony z ławami pokrętnymi połączone rozworą albo samym ładunkiem,
wagony zaopatrzone napisem: “Ostrożnie przetaczać” (Vorsichtig rangieren) i
wagony z łatwo tłukącymi się przedmiotami (napełnione wagony do przewozu kwasów, napełnione i próżne wagony garnkowe), o ile nie należą do wagonów wskazanych pod a) i b),
wagony do przewozu gazu, wagony do przewozu mleka ,
i wagony z ciężarami do sprawdzania wag,
niezajęte wagony osobowe, pocztowe i bagażowe na wózkach, wagony restauracyjne i sypialne.
(21) Przy staczaniu z górki rozrządowej i odrzucaniu wagony ( mogą następować po sobie tylko w takich odstępach, aby można d było na czas przestawić zwrotnice i aby wagony minęły ukres, zanim wagony następne zdążą wejść na tory sąsiednie.
Przed oraz za wszystkimi wagonami wskazanymi pod 20 b) i c) musi być zostawiony większy odstęp niż przy innych wagonach.
(22) Podczas silnego wiatru należy, zależnie od miejscowych warunków, wagony odrzucać ze szczególną ostrożnością albo i odrzucania całkowicie zaniechać.
(23) Jeżeli Dyrekcja wyraźnie nie zezwoli na wyjątki, to zabrania się odczepiać wagony podczas biegu, a potem przyśpieszać bieg parowozu lub przedniej części pociągu i przekładać zwrotnicę między nią a następującą tylną częścią.
§ 85
Zatrzymywanie wagonów
A. Za pomocą hamulców
(1) Tylko zdatne do użytku hamulce wolno obsadzać. Każdy z pracownik, który napotka uszkodzony hamulec, powinien go oznaczyć jako taki lub zrobić o tym doniesienie.
O ile możności należy obsadzać hamulce wagonów ładownych.
(2) Przy przetaczaniu parowozem może tabor manewrowy bez obsadzonych (czynnych) hamulców mieć na pochyleniach
do 5o/oo (l : 200) najwyżej 16 osi,
10o/oo (l : 100) najwyżej 10 osi
na większych pochyleniach najwyżej 6 osi
W grupach o większej ilości osi musi się obsługiwać hamulce, a mianowicie jeden hamulec na miarodajnym pochyleniu
do 5 o/oo (l : 200) na każde 29 osi,
6o/oo (l : 166) na każde 25 osi
7 o/oo (l : 143) na każde 22 osi
8o/oo (l : 125) na każde 20 osi
10o/oo (l : 100) na każde 17 osi
12 o/oo (l : 83) na każde 14 osi
14 o/oo (l : 71) na każde 12 osi
16 o/oo (l : 62) na każde 11 osi
18o/oo (l : 55na każde 10 osi
20 o/oo (l : 50) na każde 9 osi
Jeżeli inaczej nie postanowiono, wówczas przy powyższej obsadzie hamulców szybkość nie może przekraczać 25 km/godz.
Jeżeli największą dozwoloną szybkość ustalono na 20 km/godz., to Dyrekcja może zezwolić, aby na niektórych stacjach przetaczane parowozem grupy wagonów bez obsługiwanego hamulca wagonowego, zawierały na pochyleniu
do 5o/oo (l :200) najwyżej 30 osi,
do 10o/oo (l : 100) najwyżej 20 osi
na większych pochyleniach najwyżej 10 osi
(3) Oddział Ruchu wydaje postanowienia wykonawcze dla poszczególnych posterunków ruchu na podstawie miarodajnych pochyleń linii.
(4) Jeżeli się odrzuca wagony, to pozostała przy parowozie część taboru manewrowego musi posiadać czynne hamulce według (2). Przy tym należy o ile możności obsługiwać pierwszy hamulec od czoła i postępować jak przy pociągu posuwanym (6).
W odrzucanej grupie musi przynajmniej 10-ta część osi posiadać czynne hamulce, ale grupy do 10 osi wolno odrzucać bez czynnego hamulca. Przy tym należy się jednak stosować do postanowień § 84 (20). Jeżeli miejscowe warunki wymagają większej obsady hamulców, to zarządzenie o tym wydaje Oddział Ruchu.
(5) Bez obsługiwanego hamulca wolno równocześnie staczać najwyżej 6. osi; w odpowiednich warunkach może Dyrekcja niektórym dworcom przetokowym podwyższyć tę ilość dla grup próżnych wagonów na 10 osi. Przy staczaniu większej grupy musi przynajmniej 10-ta część osi posiadać obsługiwany hamulec. Jeżeli miejscowe warunki wymagają większej obsady hamulców, to zarządzenie o tym wydaje Oddział Ruchu.
Przy hamowaniu za pomocą hamulców torowych Dyrekcja może w zależności od sposobu działania hamulca torowego i w uwzględnieniu znajdujących się dalej pochyleń, zwiększyć ilość osi, jaką wolno staczać równocześnie bez obsługiwanego hamulca.
(6) W razie dawania sygnału “Stój” powinien przy ciągnieniu wagonów jak najszybciej przyciągnąć hamulec ostatni hamulcowy, przy posuwaniu zaś – pierwszy hamulcowy od czoła.
(7) Jeżeli zamiast hamulców ręcznych używa przy manewrach hamulca zespolonego, to, gdy włączana grupa wagonów zawiera więcej niż 30 osi, musi się przeprowadzić próbę hamulców.
B. Za pomocą płóz hamulcowych
(8) Płozy należy zakładać w takiej odległości od stojących na torze wagonów, aby biegnące wagony zatrzymały się napewno przed nimi. Ich dojście należy spowodować przez dopchnięcie albo później przez dociśnięcie. Jeżeli się używa dwóch płóz, to należy je zakładać w odpowiedniej odległości jedna za drugą na jednej szynie albo na obydwu szynach toru. Tylną płozę należy o ile możności usunąć, gdy przednia działa.
(9) Płóz z końcami odgiętymi lub odłamanymi i z innymi uszkodzeniami, któreby przeszkadzały w pewnym ich działaniu, nie wolno używać.
(10) Płóz z obustronnymi obrzeżami nie wolno zakładać na szynach z główkami mocno spłaszczonymi ani przed iglicami przylegającymi do opornicy, ani też przed krzyżownicami, z wyjątkiem krzyżownic hamulcowych.
(11) Płóz nie powinno się zakładać bezpośrednio przed stykiem szyn. W łukach toru należy zakładać płozy z reguły na wewnętrznym toku szyn.
Powierzchnię ślizgową płóz należy przed użyciem, zwłaszcza gdy jest sucho, nasmarować, aby się dobrze ślizgały i by zapobiec przeskakiwaniu kół.
(12) Po ukończeniu manewrów powinni pracownicy zajęci przy zakładaniu płóz zabrać je z szyn i odnieść na przepisane miejsce przechowania. Współodpowiedzialny za to jest kierownik manewrów.
§ 86 Zabezpieczenie stojących pojazdów
(1) Stojące pojazdy, których przy dalszym wykonywaniu manewrów już nie będzie się musiało wprawiać w ruch, należy zabezpieczyć przed nieumyślnym poruszeniem (BO, Reg. bud, i ruchu kol. (§ 52 (1)). Należy je zawsze unieruchamiać, gdy pochyłość torów, rodzaj budowy wagonów (wałkowe łożyska osi) albo silny wiatr wzbudzają obawę, że pojazdy mogą być wprawione w ruch.
(2) Parowozy i wagony motorowe musi się dozorować, dopóki są zdatne do do poruszenia własnym napędem (BO, Reg. bud. i ruchu kol. § 52 (2)), zobacz jednak § 61 (13) i 81 (1) drugi ustęp.
(3) Jak długo znajdujące się pod parą parowozy i wagony z napędem parowym stoją, musi być przepustnica zamknięta, stawidło ustawione w położenie środkowe, a hamulec ręczny przyciągnięty. Stawidło należy unieruchomić za pomocą zapadki, a kurki cylindrów otworzyć.
Stojące elektrowozy należy zabezpieczyć przez przestawienie dźwigni kierunkowej w położenie środkowe i przez przyciągnięcie hamulca; przy dłuższym postoju należy oprócz tego opuścić pantografy. Jeżeli maszynista opuszcza elektrowóz, to musi z sobą zabrać dźwignię kierunkową i zamknąć na klucz wszystkie dojścia do elektrowozu.
(4) Wagony unieruchamia się za pomocą hamulców ręcznych, przez sprzęgnięcie z zahamowanymi wagonami, przez podłożenie pod koła podkładów (klinów) albo przez włożenie drążka (rozpory) między szprychy pary kół. Nie wolno tego czynić przez użycie hamulców zespolonych, zakładanie na szyny płóz hamulcowych, podkładanie pod koła kamieni, kawałków drzewa, przedmiotów żelaznych i t. p. Tylko podczas manewrów wolno przejściowo unieruchamiać wagony także za pomocą płóz.
(5) Przy ustawianiu wagonów i grup wagonów przed ukresem, przejazdem albo innym miejscem, które powinno być wolne, należy uwzględnić, że wagony mogą się jeszcze poruszyć wskutek rozprężenia sprężyn zderzaków albo wskutek uderzenia przez inne wagony.
(6) Po ukończeniu przetaczania należy zamknąć z powrotem otworzone w tym celu wykolejnice i zapory torowe, także i wówczas, gdy na zamkniętym odcinku toru nie ma żadnych wagonów.
(7) Za przestrzeganie przepisów od (4) do (6) odpowiada prócz przetokowych tak kierownik manewrów jak i dyżurny nadzorczy.
Także i zwrotniczy w obrębie swego rejonu powinien baczyć na przestrzeganie tych przepisów i w danym razie uczynić co należy. Nastawniczych na nastawniach może Oddział Ruchu zwolnić od lego obowiązku.
(8) Na stacjach, gdzie manewry wykonują drużyny pociągowe, dyżurny nadzorczy powinien po ukończeniu manewrów, przed końcem służby, a także przy innej sposobności, a szczególnie w czasie burzy przekonać się o tym, czy uczyniono zadość postanowieniom (1) do (7).
