§ 42. Pracownik etatowy ma prawo do uposażenia etatowego, płatnego miesięcznie zgóry; pracownik nieetatowy ma prawo do wynagrodzenia dziennego, zależnie od ilości dni dokonanej pracy.
Do czasu wydania norm uposażenia (wynagrodzenia) pracowników (art. 27 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 września 1926 r.) Minister Komunikacji władny będzie ustalać uprawnienia pracowników do otrzymywania specjalnych dodatków, uzasadnionych szczególnemi właściwościami służby, do należności za podróże służbowe, delegacje i przeniesienia, do otrzymywania odzieży służbowej i po cenach ulgowych, zaliczek na uposażenie lub wynagrodzenie, wreszcie uprawnienia pracowników oraz ich rodzin do korzystania z bezpłatnych ulgowych przejazdów i przewozów.
Pracownik i jego najbliższa rodzina maja prawo do opieki lekarskiej i środków leczniczych w zakresie, który ustali rozporządzenie Ministra Komunikacji w porozumieniu z Ministrami Skarbu oraz Pracy i Opieki Społecznej.
§ 43. Ustępowanie, pod jakimkolwiek tytułem, prawa do uposażenia lub wynagrodzenia jest wzbronione, wszelka umowa przeciwna temu jest nieważna.
§ 44. Uposażenie lub wynagrodzenie pracownika podlega zajęciu administracyjnemu tudzież zapowiedzeniu i zajęciu sądowemu, nie wyżej niż do wysokości piątej części sumy uposażenia lub wynagrodzenia, przypadającego do wypłaty. Uposażenie lub wynagrodzenie pracownika ulega w tych samych granicach zajęciu na podstawie prawomocnego orzeczenia administracyjnego, określonego w § 37, z tem zastrzeżeniem, że w razie zbiegu zapowiedzeń i zajęć należności P. K. P. z tytułu zwrotu szkody mają pierwszeństwo przed innemi roszczeniami i konkurują tylko z alimentami. Uposażenie lub wynagrodzenie pracownika ulega za powiedzeniu i zajęciu sadowemu za alimenty do wysokości dwóch piątych części uposażenia lub wynagrodzenia, przyczem pozostałe trzy piąte części wolne są od wszelkich za powiedzeń i zajęć.
Przy zbiegu zapowiedzcń za alimenty i za inne należności lub długi, jedna pląta część uposażenia lub wynagrodzenia pracownika staje się przedmiotem stosunkowego podziału zarówno na alimenty, jak na inne należności lub długi, dalszy zaś jedna piąta część przekazuje się wyłącznie na zaspokojenie samych tylko alimentów, o ileby pierwsza piąta część na nie, przy zbiegu innych wierzytelności, nie wystarczała.
§ 45. Z uposażenia lub wynagrodzenia, wypłacanego pracownikowi, potrąca się, niezależnie od zajęć administracyjnych lub zapowiedzeń i zajęć sądowych (§ 41)
1) należności, przypadające P. K. P. od pracownika za świadczenia w naturze oraz zaliczki pieniężne, pobrane na rachunek uposażenia lub wynagrodzeni; i kwoty nieprawnie wypłaconego uposażenia lub wynagrodzenia, dodatków oraz innych należności;
2) potracenia za opuszczony czas służby (§§ 30 i 32);
3) kary pieniężne nałożone przez władze P. K. P. (§ 65), przyczem miesięcznie można z tego tytułu potrącić nie więcej niż dziesiątą część miesięcznego uposażenia lub wynagrodzenia;
4) grzywny pieniężne, nałożone przez przewodniczącego Komisji Dyscyplinarnej w postępowaniu dyscyplinarnem (§ 99). Potrąceń, wymienionych w p. 1, 3 i 4 dokonywać wolno z tem ograniczeniem, że nie mogą one łącznie z zajęciami administracyjnemi oraz z zapowiedzeniami i zajęciami sądowemi (§ 44) przewyższać polowy uposażenia lub wynagrodzenia, przypadającego do wypłaty.
§ 46. Od zapowiedzeń i zajęć, określonych w § 44, oraz potrąceń wymienionych w § 45, o ile poszczególne ustawy inaczej nie stanowią, wyłączone są:
1) należności za podróże służbowe i przeniesienia oraz wogóle należności uboczne lub dodatki, przedstawiające zwrot wydatków poniesionych w służbie;
2) nagrody pieniężne;
3) zasiłki na opłaty szkolne;
4) zapomogi;
5) pośmiertne.
§ 47. Do każdego stanowiska etatowego przywiązana jest grupa uposażenia i tytuł służbowy. Posuniecie pracownika ze stanowiska niższego na wyższe następuje według uznania właściwej władzy, która przy obsadzaniu wakansu bierze pod uwagę przedewszystkiem kwalifikacje służbowe, wymagane na dane stanowisko, przy równych zaś kwalifikacjach starszeństwo służbowe (§ 13). Posunięcie pracownika z niższego na wyższe stanowisko jest wykluczone:
1) w razie niedostatecznej kwalifikacji służbowej;
2) w czasie, którego nie zalicza się do służby;
3) w czasie, gdy trwają skutki kary dyscyplinarnej;
4) w czasie, gdy pracownik zawieszony jest w służbie.
§ 48. W czasie nieobecności na służbie z powodu choroby pracownik etatowy zachowuje prawo do uposażenia, pracownik zaś nieetatowy otrzymuje do chwili powrotu na służbę lub rozwiązania stosunku służbowego 75% wynagrodzenia, jakie otrzymałby, gdyby w tym czasie pełnił służbę.
Pracownik nieetatowy pobiera pełne wynagrodzenie w czasie choroby, spodowanej wypadkiem doznanym w służbie bez własnej winy.
§ 49. W razie złego sianu zdrowia, niewykluczającego jednak możności pełnienia obowiązków służbowych, może władza przełożona udzielić pracownikowi na podstawie świadectwa lekarza kolejowego urlopu dla poratowania zdrowia (zdrowotnego), w czasie ktorego służy mu prawo do uposażenia lub wynagrodzenia jak podczas choroby.
§ 50. Pracownik, który z powodu pojawienia się choroby zakaźnej w rodzinie (wśród domowników) pozostać musi w myśl obowiązujących przepisów w odosobnieniu i wskutek tego nie pełni służby przez czas odosobnienia, zachowuje w tym czasie prawo da uposażenia lub wynagrodzenia, określonego w § 48 ust. 1.
§ 51. Pracownikowi nie służy prawo do uposażenia (wynagrodzenia) przez czas odbywania kary nią osobistej wolności.
Władza przełożona może jednak, według swego uznania, przyznać na ten czas rodzinie pracownika etatowego pewien zasiłek na utrzymanie, nie przekraczający jednak połowy uposażenia pracownika.
§ 52. Przy przesiedleniu z powodu przeniesienia (§ 35) pracownik ma prawo bezpłatnego przejazdu i przewozu swoich ruchomości koleją, stosownie do obowiązujących w tej mierze przepisów (§ 42).
Ponadto w przypadkach, wymienionych w § 35 p. 1 i 2, należy się pracownikowi zwrot kosztów przesiedlenia w wysokości ustalonej w osobnych przepisach (§ 42).
Jeżeli pracownik, przeniesiony z urzędu lub w drodze konkursu, musi z powodu braku mieszkania w nowej siedzibie służbowej prowadzić podwójne gospodarstwo, wówczas władca przełożona, po stwierdzeniu powyższych okoliczności, przyznaje mu stosowne odszkodowanie, nie przewyższające jednak połowy normalnych diet i nie na czas dłuższy, niż na przeciąg jednego roku.
Odszkodowanie, o którem mowa w ust, 3, nie przysługuje pracownikowi za czas urlopu wypoczynkowego lub zdrowotnego, ćwiczeń wojskowych, zawieszenia w służbie, nieusprawiedliwionej nieobecności na służbie, za dnie, za które należą się pracownikowi całe diety z tytułu podróży służbowych bądź delegacyj wreszcie w przypadkach przeniesienia w wykonaniu orzeczenia dyscyplinarnego (§ 66 p. 3 i 5).
§ 53. Pracownik ma prawo do corocznego urlopu dla wypoczynku, z zachowaniem uposażenia lub wynagrodzenia, w ustalonym przez władzę porządku, w następującym wymiarze:
A. pracownicy umysłowo pracujący:
a) mający od l-3 lat służby, przez 14 dni,
b) mający od 3-10 lat służby, przez 21 dni.
c) mający od 10-20 lat służby, przez 28 dni.
d) mający ponad 20 lat służby, przez 35 dni;
B. inni pracownicy:
a) mający od l-3 lat służby, przez 8 dni.
b) mający ponad 3 lata służby, przez 15 dni.
Urlop wypoczynkowy w wymiarze określonym pod A. przysługuje również pracownikom pełniącym inną służbę, jeśli ona wyczerpuje szczególnie system nerwowy.
Osobne przepisy, wydane przez Ministra Komunikacji, określą kategorje pracowników umysłowo pracujących oraz pracowników wymienionych w poprzednim ustępie.
Ze względów służbowych, niecierpiących zwłoki, może władza wstrzymać pracownikowi rozpoczęcie udzielonego urlopu wypoczynkowego lub odwołać z urlopu; z chwilą gdy te względy ustaną, należy mu umożliwić rozpoczęcie lub dalsze korzystanie z urlopu oraz zwrócić udowodnione koszty, spowodowane nie przewidzianem odwołaniem z urlopu. Jeżeli pracownik z polecenia władzy służbowej nie wykorzystał urlopu wypoczynkowego w całości lub części, należy mu się za każdy dzień niewykorzystane urlopu odszkodowanie w wysokości połowy normalni diety.
Do wymiaru urlopu wypoczynkowego nie wlicza przerw w służbie spowodowanych chorobą, nieszczęśliwym wypadkiem, odosobnieniem (§ 50) oraz ćwiczeniami wojskowemi.
Pracownik może otrzymać także urlop dla załatwienia ważnych spraw osobistych i rodzinnych w najwyższym rocznym wymiarze siedmiu dni. Urlopu przekraczającego ten wymiar można pracownikowi udzielić tylko na poczet przysługującego mu urlopu wypoczynkowego.
§ 54. W razie koniecznej potrzeby władza może udzielić pracownikowi wyjątkowo urlopu na czas do jednego roku, z równoczesnem zupełnem wstrzymaniem uposażenia lub wynagrodzenia i wszelkich innych świadczeń, wynikających z niniejszego rozporządzenia.
Okresu trwania takiego urlopu nic wlicza się do czasu służby.
Minister Komunikacji może udzielić urlopu i na czas dłuższy, jeśli to jest pożądane z ważnych względów publicznych.
§ 55. Pracownik otrzymuje, w razie wybrania go do ciała ustawodawczego w charakterze posła lub senatora, urlop na czas trwania mandatu z równoczesnem wstrzymaniem przez cały ten czas uposażenia lub wynagrodzenia i innych świadczeń, wynikających z niniejszego rozporządzenia.
Czas sprawowania mandatu do ciała ustawodawczego zalicza się całkowicie do czasu służby na P. K. P. Działalność pracownika w czasie i z powodu wykonywania tego mandatu nie może pociągać dla niego żadnych represyj służbowych.
Wyposażenie lub wynagrodzenie, wstrzymane w myśl ust. 1, należy się pracownikowi od dnia rzeczywistego ponownego objęcia służby.
Niezgłoszenie się pracownika do objęcia służby na P. K, P. bez usprawiedliwionej przyczyny w ciągu czternastu dni po wygaśnięciu mandatu uważa się za dobrowolne wystąpienie ze służby.
