122. Co rozumiemy pod przetaczaniem?
Przesuwanie parowozów, pociągów i pojedyńczych pojazdów w granicach stacji lub bocznic tym celu, aby pociąg zestawiać, roztoczyć lub przestawić, a nadto, aby poszczególne wagony podstawić na miejsca przeznaczenia.
123. Do kogo należy wykonywanie pracy przetokowej?
Wpierwszym rzędzie do drużyn przetokowych lub też do innych pracowników stacyjnych. Gdzie na stacji nie ma odpowiedniego personelu w dostatecznej ilości, przetaczać mają drużyny pociągowe.
124. Pod czyjem kierownictwem wolno przetaczać?
Pod kierownictwem pracownika do tego upoważnionego. W pierwszym rzędzie są do tego powołani starsi ustawiacze, nadzorcy przetaczania itp.
Gdzie ich nie ma należy kierownictwo do dyżurnego ruchu. Jeżeli dyżurny ruchu zajęty innemi ważniejszemi czynnościami nie może kierować przetaczaniem, to może on czynności te poruczyć kierownikowi pociągu, lub innemu do tego uzdolnionemu pracownikowi. W każdym razie drużynie parowozowej należy wskazać osobę kierującą przetaczaniem.
Maszyniście nie wolno rozpoczynać jazdy bez polecenia. Stacje, na których kierownik pociągu poszczególnych pociągów stale kieruje przetaczaniem, podane są w dodatku do rozkładu jazdy.
125. Do czego ma się zastosować kierownik przetaczania?
Do ogólnych wskazówek danych mu przez zawiadowcę stacji lub dyżurnego ruchu oraz do istniejących przepisów.
126. Co należy przestrzegać, jeżeli przetacza równocześnie więcej drużyn i gdy przetaczanie odbywa się równocześnie w obu końcach tego samego toru?
Mają się kierownicy przetaczania między sobą porozumieć.
127. Za co jest odpowiedzialny kierownik przetaczania?
Ażeby miał wystarczającą do użytku ilość sanek hamulcowych, drążków i klinów do podłożenia. Tenże jakoteż przetokowi winni mieć w służbie świstawkę ustną (chorągiewkę), a gdy ciemno oświetloną latarkę ręczną.
128. Co należy do głównych zadań kierującego przetaczaniem?
Czuwać nad bezpieczeństwem osób zatrudnionych przy przetaczaniu oraz nad ścisłym przestrzeganiem przepisów.
129. Co jest szczególnie niebezpiecznem i zakazanem podczas przetaczania jak i wogóle czas przebywania na terenie kolejowym?
a) Przekraczanie torów w bezpośredniej bliskości toczących się wagonów.
b) Chodzenie pomiędzy szynami torów.
c) Przechodzenie pod wagonami.
d) Wskakiwanie na pojazdy będące w szybkim biegu lub też zeskakiwanie z nich.
e) Wchodzenie na dach toczącego się wagonu
f) Siadanie na zderzaki, sprzęgła, stopnie lub chodnice, albo też stanie na zderzakach lub sprzęgłach.
g) Stawanie równocześnie na dwóch stopniach sąsiednich wagonów będących w biegu.
h) Rozłączanie wagonów stojąc na stopniach
130. Pod jakiemi warunkami wolno przetaczaj na torach głównych?
Na torach głównych wolno przetaczać jedyni za zezwoleniem dyżurnego ruchu. Tory główne należy przed oczekiwanemi pociągami opróżniać tak na czas, aby uniknąć zatrzymywania pociągów i zapobiec niebezpieczeństwu.
Przetaczając zabrania się zasadniczo wyjeżdżać na torze wjazdowym poza wskaźnik oznaczający granicę dla jazd przetokowych lub gdzie takiego wskaźnika nie ma poza semafor wjazdowy. Jeżeli jednak tego uniknąć nie można, to musi kierownik przetaczania każdorazowo uzyskać pisemne zezwolenie dyżurnego ruchu. Maszynista musi otrzymać odpis tego zezwolenia.
Na stacjach dwutorowego szlaku należy w miarę możności przetaczać na torze wyjazdowym o ile nie ma osobnego toru dla jazd przetokowych. Przed udzieleniem zezwolenia na wjazd lub wyjazd muszą z danego toru być usunięte wszelkie pojazdy. Na stacjach niezaopatrzonych w semafory wjazdowe musi to nastąpić 10 min. przed spodziewanym przybyciem pociągu, a w czasie utrudnionego widoku na 15 minut.
Tak długo dopóki semafor wjazdowy lub wyjazdowy wskazuje na wolną drogę, lub w braku semaforów tak długo, dopóki oczekuje się wjazdu lub wyjazdu pociągu, nie wolno przy przetaczaniu wjeżdżać na drogę ustawioną dla pociągu; również na torach sąsiednich nie wolno przetaczać, jeśli jezdnia dla pociągu nie jest zabezpieczoną przed najazdem jazd przetokowych. Jako zabezpieczenie uważać należy zwrotnice ochronne, zapory torowe (wykolejnice), oraz sygnały kryjące.
131. Co wiadomo o obsłudze zwrotnic przy przetaczaniu?
Gdzie do ustawiania zwrotnic wyznaczony jest zwrotniczy, tam zwrotniczy ten w zasadzie ustawiać ma zwrotnice również przy przetaczaniu. Nie wolno przetokowym samowolnie przestawiać zwrotnic, których obsługa poruczona została zwrotniczemu. Zwrotnice których obsługa nie jest poruczana zwrotniczemu, winni ustawiać przetokowi. Kierownik przetaczania odpowiada za to, ażeby zwrotnice po ukończeniu przetaczania znów ustawiono w położenie zasadnicze.
Kierownik przetaczania ma obowiązek powiadomić zwrotniczego o każdym ruchu przetokowym.
Przestawienia zwrotnicy ustawianej centralnie, wolno żądać tylko wtedy, gdy zwrotnica ta je wolna. Każde zarządzenie stawidłowego dotyczące opróżnienia lub nieobsadzenia toru musi być niezwłocznie wykonane.
Przerzynanie zwrotnic jest wzbronione.
132. Co wiadomo o dawaniu sygnałów przy przetaczaniu?
Polecenie na wykonanie jakiegoś ruchu przetokowego daje się ustnie lub też za pomocą sygnałów przetokowych. Gdzie na zarządzenie Dyrekcji kolejowej używane bywają przy przetaczaniu sygnały trąbkowe, tam znaki dla oznaczenia torów składają się z długich i krótkich tonów trąbkowych stosownie do skróconych znaków dla oznaczenia cyfr według pisma Morsego.
133. Co wiadomo o spinaniu i rozłączaniu taboru?
Wagony przetaczane równocześnie muszą być między sobą spięte, chyba że mają być spuszczone z górki odtokowej lub odpychane. Wystarczy jednak spięcie głównem sprzęgłem. Nie użyte części sprzęgieł przy spinaniu winny być tak zawieszone, aby nie mogły uszkodzić torów.
Wzbronionem jest przechodzenie w postaci prostej pomiędzy zderzakami blisko ustawionych wagonów.
Obok wagonu, do którego się dojeżdża musi stać w ciemności przetokowy z oświetloną latarką
Po każdorazowym spięciu lub rozłączeniu taboru wolno dawać sygnały przetokowe dopiero wtedy, gdy spinacz już z toru wystąpił.
Sprzęganie lub odprzęganie parowozu zaopatrzonego w stały pług, od strony pługa wolno uskuteczniać dopiero po zupełnem zatrzymaniu pojazdów.
Jeżeli przy przetaczaniach zapomocą takiego parowozów zachodzi potrzeba częstego sprzedania i odprzęgania pojazdów od strony pługa, należy przyprządz przed parowóz jeszcze przed rozpoczęciem przetaczania wagon wedle możności o niskich ścianach i pozostawić go przed parowozem aż do ukończenia przetaczania.
134. Co wiadomo o poruszaniu taboru podczas przetaczania?
Przed poruszeniem taboru należy hamulce zluźnić, usunąć sanki hamulcowe oraz inne przybory służące do hamowania i podkładania wagonów, również pozamykać należy drzwi wagonów.
Przetokowych oraz inne osoby zatrudnione pracą na torach należy uprzedzić o zamierzonych jazdach przetokowych. Na torach ładunkowych należy przedtem usunąć powózki, pomosty ładunkowe itp.
Kierownik przetaczania ma się przekonać o tem, czy jezdnia jest wolna, czy zwrotnice, obrotnice i przesuwnice są należycie ustawione, czy zapory drogowe są zamknięte, jak również, czy wagony nie wystają poza ukresy na zbiegających się torach.
Przejazd po wagach pomostowych dozwolony Jest jedynie wtenczas, gdy wagi te są w zasadniczem położeniu.
Drogi publiczne nie powinne być dłuższy czas zamknięte zaporami. Gdyby zachodziła potrzeba dłuższego przetaczania, należy zapory drogowe od czasu do czasu podnosić, by umożliwić ruch uliczny.
Przed lub na pierwszym wagonie popychanego taboru musi się znajdować pracownik (przetokowy), który ma obowiązek obserwować jezdnie i dawać niezbędne sygnały, o ile kierujący przetaczaniem nie może przejrzeć całego ruchu taboru.
Na stacjach o spadku większym jak l : 400 (choćby tylko częściowo) albo jeśli się tory stacyjne łączą z torami o takim spadku, należy wagony przetaczać ze szczególną ostrożnością.
Wagony zajęte ludźmi, wagony złączone rozworą lub ładunkiem, wagony załadowane końmi, bydłem, powózkami przedmiotami kruchemi lub materjałem wybuchowym, kotły (cysterny) napełnione kwasami oraz wagony zaopatrzone w nalepki “ostrożnie przetaczać” winny być poruszane z szczególną ostrożnością i nie wolno narażać je na zderzenia, na jakie narażani są wagony odpychane parowozem lub wagony puszczane z górki odtokowej.
Taksamo nie wolno takich wagonów ani odpychać ani odtaczać.
Postanowienia te są ważne również dla wagonów, w których pracują ludzie, nie zajętych wagonów osobowych, pocztowych i bagażowych na wózkach zwrotnych, dalej zimnych parowozów oraz wagonów sypialnych, jadalnych, wagonów z gazem, wagonów z żórawiem oraz wagonów całkowicie niewyładowanych lub też niezaładowanych.
Wagony pocztowe, sypialne lub jadalne, w których w czasie postoju znajdują się ludzie, oznaczone są w dzień niebieską chorągiewką, a gdy ciemno po jednej latarni z niebieskiem światłem po obu podłużnych ścianach wagonu.
Wagony z materjałem wybuchowym oznaczone są czarną chorągiewką z białą literą P.
135. Co wiadomo o przetaczaniu za pomocą zwierząt?
Zwierzęta musi prowadzić przewodnik, który nie może być jednocześnie kierownikiem przetaczania nią lub przetokowym. Przewodnik zwierząt nie śmie kroczyć między szynami toru lub też pomiędzy torem a łańcuchem, którym się ciągnie wagony.
Łańcuch powinien być dostatecznie długi, aby zwierzę na czas można usunąć od wagonu, gdy się łańcuch odczepi. Przewodnik powinien czuwać nad tem, aby łańcuch i orczyk nigdzie nie zaczepiły.
Przy zbliżaniu się do rampy, ładowni itp. należy zwierzę przeprowadzić na przeciwną stronę toru albo je wyprządz.
136. Co wiadomo o przetaczaniu silą ludzka?
Równocześnie wolno poruszać tylko tyle wagonów i tylko z taką szybkością, aby możliwem byłe te wagony zatrzymać siłą ludzką, hamulcami lub innemi przyrządami hamulcowemi.
Pracownicy nie powinni wagonów ciągnąć lecz tylko popychać, również nie powinni oni tyłem iść. Zabrania się popychać wagony pomiędzy zderzakami lub za zderzaki. Przy zbliżaniu się do ramp ładunkowych, magazynowych i t. p. urządzeń, nie wolno pracownikom iść przy wagonach po stronie tych urządzeń.
Osoby obce można dopuścić do przesuwania wagonów tylko za zgodą kierownika przetokowego i tylko w wypadkach, gdy to okaże się koniecznem.
137. Co wiadomo o przetaczaniu wagonów parowozem?
Gdy wagony załadowane towarem łatwo palnym, jak to słoma, siano itp. znajdują się bezpośrednio za lub przed parowozem, powinien kierownik przetaczania maszynistę o tem uprzedzić.
Nie wolno odpychać wagonów;
a) na tory, które mają ujście w torach głównych, lub które przecinają tory główne tak długo, dopóki na torach tych oczekuje się pociągów, o ile nie są zabezpieczone zwrotnicami ochronnemi lub w inny sposób.
b) na tory, na których ustawione są wagony przy których się pracuje.
W wyjątkowych wypadkach można za zezwoleniem przełożonej władzy odpychać wagony na tory:
a) o spadku większym jak 1:400 w kierunki jazdy,
b) na krótkie tory ślepe,
c) na tory warsztatowe,
d) na tory, w których leżą obrotnice przesuwnice, wagi pomostowe z oddzielonemi szynami i na tory, które się kończą w budynkach lub przed budynkami.
Wagonów, których nie wolno odpychać, wolno; za wyjątkiem wagonów załadowanych towarem wybuchowym, wprawiać w ruch przy pomocy parowozu, ażeby w ten sposób ułatwić dalsze przesuwanie ręczne.
W czasie silnego wiatru należy wagony bardzo ostrożnie odpychać, a zależnie od miejscowych warunków należy wogóle zaniechać odpychania;
Wzbronionem jest przestawianie zwrotnic pomiędzy szybko oddalającym się parowozem, lub częścią taboru, a toczącą się za nią drugą częścią
138. Co wiadomo o odłączaniu wagonów?
Wagony wolno odtaczać tylko z taką szybkością, aby się toczyły jeden za drugim tylko w odstępach wystarczających na ustawienie zwrotnic oraz na przebieg poprzedniego wagonu poza ukres przed nadjechaniem wagonu następnego.
139. Co wiadomo o hamowaniu wagonów hamulcami?
Obsadzać należy tylko hamulce zupełnie zdatne do użytku. Pracownik, który zauważy zepsuty hamulec, winien hamulec ten oznaczyć jako zepsuty i donieść o tem. Tabor bez obsadzonego hamulca, poruszany parowozem nie może mieć więcej jak 16 osi na pochyłości nie większej jak 1:200, 10 osi na pochyłości nie większej jak l : 100, a 6 osi na pochyłości większej niż l : 100.
Jazda przetokowa licząca więcej osi musi być zaopatrzona w taką ilość hamulców obsłużonych jaką wymaga się dla pociągu na linji głównej przy prędkości 25 km na godzinę. Szybkość jazdy przy takiej ilości obsadzonych hamulców nie śmie przekraczać 25 km na godzinę.
Przy odpychaniu wagonów musi w części wagonów pozostających przy parowozie przedni hamulec w kierunku jazdy być obsadzony i obsługiwany jak przy pociągach pchanych, o ile część ta w myśl poprzednio wymienionych postanowień musi być zaopatrzona w hamulec.
W grupie wagonów odepchniętych musi być hamowana przynajmniej jedna szósta część osi, wolno jednak do 10 osi odpychać bez obsłużonego hamulca.
Bez obsadzonego hamulca nie wolno jednocześnie puszczać z górki odtokowej więcej jak 6 osi. Jeżeli część taboru odtoczonego ma więcej jak 6 osi, to w części tej musi być hamowana przynajmniej szósta część wszystkich osi.
W razie dania sygnału do hamowania należy zawsze najpierw przyciągnąć hamulec na wagonie najdalszym od parowozu, bez względu na to, czy parowóz wagony ciągnie lub pcha.
140. Co wiadomo o hamowaniu sankami hamulcowemu?
Nie wolno posługiwać się sankami hamulcowemi z ostrzem złamanem lub wygiętym. Nie wolno kłaść sanek hamulcowych z obustronnym chwytem na szynach spłaszczonych, przed ostrzami zwrotnic lub krzyżownicami jakoteż przed stykami szyn.
Kierownik przetaczania jest współodpowiedzialnym za to, ażeby sanki hamulcowe po ukończeniu przetaczania niepozostawały na szynach torów, po których jeżdżą pociągi lub parowozy.
141. Co wiadomo o hamowaniu drążkami hamulcowemi?
Należy zachować następujące środki ostrożności :
Drążek należy zakładać między podłużną belkę podwozia i jaki inny punkt oparcia np. podporę wideł osiowych, resor itp. w ten sposób ażeby drążek przylegał do powierzchni obręczy koła. Używający drążka musi stanąć za drążkiem, zwrócony twarzą w kierunku biegu wagonu i idąc obok niego trzymać mocno drążek w wymienionem położeniu i wedle potrzeby przyciskać go do obręczy koła.
Nie wolno nigdy zakładać drążka pomiędzy sprychy koła.
Jeżeli przejazd z założonemi drążkami obok przeszkód znajdujących się blisko toru np. obok słupów latarni, stojaków i stawideł zwrotnicowych jest niebezpieczny, musi go hamulczy wyciągnąć zawczasu, prędko obejść przeszkodę a potem drążek znowu nałożyć.
Wieszanie się albo siadanie na drążku jest surowo wzbronione.
Drążka nie wolno zakładać, jeżeli bieg wagonu jest szybszy, aniżeli chód człowieka idącego obok szybkim krokiem.
Grupy do trzech wagonów ma konwojować jeden, a do sześciu, wagonów dwóch pracowników, i to po jednej i tej samej stronie wagonów.
142. W jaki sposób zabezpiecza się odstawione przeciw zbiegnięciu?
Wagony należy zabezpieczyć hamulcami ręcznymi, lub też przez spięcie z wagonami zahamowanemi, dalej klinami podłożonemi pod koła, lub drążkami wsadzanemi pomiędzy sprychy kół wspólnej osi.
Zahamowanie wagonów hamulcem zespolonym, podkładanie na szyny sanek hamulcowych, kamieni, kawałków drzewa, żelaza i t. p. jest zakazane.
Ustawiając wagony przy ukresie lub przejeździe albo też w innem miejscu, którego nie należy wagonami zastawiać, należy się liczyć z tem, że ustawione wagony mogą się jeszcze posuwać wskutek wyprężenia się sprężyn zderzakowych lub wskutek uderzenia innych wagonów.
Stałe zapory torowe (wykolejnice lub drogowe zapory torowe) należy po ukończeniu przetaczania zamknąć.
Za przestrzeganie powyżej wymienionych przepisów odpowiedzialny jest prócz przetokowych również i kierownik przetaczania.
Jeżeli trzeba wykonać przetaczanie przy pociągu na torach leżących w spadku lub graniczących ze szlakiem leżącym w pochyłości, należy przed odprzągnięciem wagonów zahamować nie tylko wagon sygnałowy, ale także stojące spokojnie wagony, których hamulce są obsadzone.
Za zabezpieczenie przed zbiegnięciem wagonów stojących na wolnym szlaku odpowiada personel pociągowy, biorący udział w odstawianiu, oraz organ nadzorczy, jeżeli był przy tem obecny.
Jeżeli na torze leżącym w pochyłości lub graniczącym z pochyłością znajduje się osobny tor na zboczenie należy ustawić zwrotnicę normalnie na ten tor i zamknąć ją bezpiecznie.
Gdy mimo przedsięwzięcia środków ostrożności pojazdy zaczęły się poruszać, obowiązany jest cały personel użyć natychmiast odpowiednich środków zaradczych w celu zatrzymania pojazdów.
SPIS RZECZY i ALFABETYCZNY SPIS RZECZY (Katechizm Służby Pociągowej 1930)
