56. Na co należy baczyć przy zestawieniu pociągu w ogólności?
Należy baczyć aby:
a) nie przekraczano dopuszczalnej ilości osi.
b) wstawiano tylko takie wagony, które danym pociągiem mogą biec.
c) wagony wstawiono przepisowo.
d) potrzebną ilość wagonów hamulcowych ustawiono na właściwych miejscach i hamulce były w dobrym stanie.
e) wagony były przepisowo podwójnie sprzągnięte.
f) wysokość zderzaków była w przepisanych granicach (środek zderzaka od 940 do 1065 mm nad górnym kantem szyny).
g) wagony były zupełnie zdatne do biegu. Jeżeli kierownik pociągu uznaje jakiś wagon jako niezdatny do biegu, a nie może zasięgnąć opinji technicznego organu, to musi ten wagon pozostawić.
h)wagony były dostatecznie smarowane.
i) wagony były czyszczone, a jeśli potrzeba, odkażone albo gdy jadą do odkażania by były zamknięte.
k) były przepisowo załadowane.
1) drzwi i klapy otwierające się na zewnątrz wagonów towarowych były szczelnie zamknięte.
m) brankardy były zaopatrzone w przyrządy i przybory wymienione w spisie inwentarza.

57. Na co należy baczyć przy zestawieniu pociągów pasażerskich?
Ażeby:
a) była dostateczna ilość przedziałów dla kobiet, niepalących i palących i żeby oznaczenie zewnętrzne zgadzało się z wewnętrznem.
b) drzwi wagonów, przeznaczonych do wsiadania, były otwarte.
c) wagony w myśl przepisu były wyczyszczone, rączki i antaby obtarte, stopnie podczas opadów śnieżnych oczyszczone, a podczas gołoledzi posypane piaskiem.
d) były w porządku urządzenia do oświetlenia i miały dostateczną ilość materjału świetlnego.
e) wagony były oświetlone podczas ciemności.
f) urządzenia do ogrzewania były podczas zimnej pory w porządku i aby rozpoczęto ogrzewanie według odnośnych przepisów.
g) wietrzono wagony należycie, zwłaszcza w lecie podczas upałów.
h) były umywalnie i ustępy w porządku i zbiorniki napełnione wodą.
i) były tablice kierunkowe i luźne przybory – dywany, maty itp. – w pełnej liczbie.

58. Co przepisują plany zestawienia pociągów?
Ilość, rodzaj i porządek ustawienia wagonów w pociągach pasażerskich.

59. Jakie wagony rozróżniamy w pociągach pasażerskich?
a) Wagony stałego składu, które biegną stale w pociągu na całej linji przez ten pociąg obsługiwanej tam i z powrotem i poza tę linję nie przechodzą. W stałym składzie należy wagony tej samej klasy zasadniczo ustawiać w jednej grupie.
b) Wagony bezpośredniej komunikacji (turnusowe), które przechodzą na jedną lub przez kilka linij łącznych lub ztamtąd przybywają.
c) Wagony dodatkowe, które oprócz stałego składu dodaje się tylko w pewnych dniach lub tylko na pewnych linjach.
d) Wagony zapasowe, które są w pogotowiu dla nadzwyczajnego powiększenia pociągu lub stużą do zastąpienia wagonów uszkodzonych lub podlegających rewizji.

60. Co wiadomo o wagonie ochronnym?
Do pociągów przewożących ludzi, a biegnących z szybkością większą niż 50 km należy wstawiać za parowozem wagon ochronny, którego nie wolno obsadzać podróżnemi. Wyjątek stanowią pociągi z hamulcem zespolonym, najwyżej do 40 osi, na takich linjach dwutorowych, na których wszystkie pociągi jadą z jednakową szybkością nie większą niż 60 km.
Przy nadzwyczajnych pociągach służbowych nie potrzeba wagonów ochronnych. Urzędnicy kolejowi, pocztowi lub celni jadący służbowo oraz konwojenci zwłok lub zwierząt nie są podróżnymi w znaczeniu tego przepisu.

Tekst podkreślony– ważne wyłącznie dla linji pierwszorzędowych.
Tekst pochylony– ważne wyłącznie dla linji drugorzędowych.
Pozostały dla obu linji.

61. Co to są przedziały ochronne?
W pociągach pasażerskich ciągnionych przez parowozy nie wolno obsadzać podróżnymi pierwszego przedziału pierwszego wagonu:
a) W pociągach jadących w pociągach jadą z szybkością ponad 40 km do najwyżej 50 km.
b) W pociągach jadących ponad 50 km do najwyżej 60 km szybkości, zaopatrzonych w hamulec zespolony, składających się nie więcej jak z 40 osi, które biegną po dwu torowej linji, gdzie wszystkie pociągi biegną z taką samą szybkością.
a) w pociągach jadących z szybkością ponad 40 km.

62. Co wiadomo o wstawianiu wagonów do pociągów pośpiesznych?
Dwuosiowe wagony jakoteż wagony odmiennej budowy wolno wstawiać pomiędzy wagony na wózkach zwrotnych do pociągów pośpiesznych i kurierskich tylko za zezwoleniem Dyrekcji.
Do pociągów pośpiesznych i kurierskich, w których biegną wagony z wózkami zwrotnymi, wolno dodawać tylko takie trzyosiowe wagony, które mają conajmniej 16 tonn ciężaru własnego i 6 m rozstępu osi.
Wagony, których tylko wyjątkowo używa się do pociągów pośpiesznych lub do pociągów osobowych o chyżości większej niż 60 km na godzinę, muszą odpowiadać następującym warunkom:
a) sprężyny nie powinny bezpośrednio, bez użycia ogniw pośrednich, opierać się na dźwigarzc podłużnym (sprężyny saneczkowe);
b) rozstaw kół u wagonu powinien wynosić najmniej 4,0 m;
wyjątek stanowią tylko podwójne, krótkiem sprzęgłem sztywnem połączone wagony ambulansu pocztowego.
Do pociągów o najwyższej chyżości 70 km na godzinę można wstawiać także wagony z najmniej 4,5 metrowym rozstawem kół, jednakowoż nie wolno umieszczać takich wagonów pomiędzy wagonami trzy lub czteroosiowemi, lecz na końcu pociągu;
c) obręcze kół muszą być stale przymocowane i mieć w obwodzie biegu najmniej 35 milimetrów grubości;
d) każdy wagon musi być zaopatrzony w przechodzący hamulec samoczynny albo – o ile przepisany wymiar hamowanego ciężaru na to pozwala – w przewód hamulca przechodzącego;
e) ostatnia periodyczna rewizja takich wagonów powinna być uskutecznioną nie dawniej jak przed rokiem.

63. Co postanawiają przepisy o przedziałach dla kobiet w pociągach pasażerskich?
W każdym pociągu należy przynajmniej jeden przedział każdej klasy przeznaczyć dla kobiet, o ile ten pociąg ma co najmniej trzy przedziały odnośnej klasy. W pociągach, w których nie ma wagonów z przedziałami, należy w miarę możności również przeznaczać oddzielne pomieszczenie dla kobiet. W pociągach podmiejskich nie przeznacza się zasadniczo przedziałów dla kobiet.
Jeśli się zejdzie na jednej stacji kilka wagonów komunikacji bezpośredniej, biegnących jednym pociągiem w tym samym kierunku, to można próżne przedziały dla kobiet znieść, z wyjątkiem jednego i używać je dla niepalących. Zatrzymać należy przedział dla kobiet w wagonie biegnącym najdalej.

64. Jakie istnieją zarządzenia co do przedziałów dla niepalących i palących?
W pociągach pasażerskich należy połowę wagonów lub przedziałów l, 2 i 3 klasy, nie wliczając w to przedziałów dla kobiet, przeznaczyć dla niepalących. Przy nieparzystej ilości przedziałów należy dla niepalących przeznaczyć większą połowę i należy je zewnątrz i wewnątrz oznaczyć napisem.
Jeśli pociąg ma tylko jeden przedział 1, 2 lub 3 klasy, to należy go oznaczyć jako niepalący i umieścić w nim wywieszkę z napisem, że w tym przedziale wolno palić tylko za zgodą wszystkich współjadących. W pociągu mającym dwa lub więcej przedziałów l klasy, należy je zawsze oznaczać napisami dla palących, niepalących lub kobiet.
Nie wolno przedziałów dla niepalących znajdujących się w ilości przepisanej w pociągu przemieniać na przedziały dla palących, nawet gdyby ilość przedaiałów dla palących nie wystarczała.
Wyjątki są dopuszczalne w pociągach podmiejskich i na kolejach drugorzędnych. W pociągach silnikowych (motorowych) i doczepionych do nich wagonów nie wolno palić i nie urządza się w nich osobnych przedziałów dla kobiet.

65. Co wiadomo o ustępach w pociągach pasażerskich?
W pociągach pośpiesznych i kurierskich musi być ustęp dostępny z każdego przedziału. Przy pociągach osobowych zwykłych musi się znajdować przynajmniej jeden ustęp dla klasy l i 2, a jeden dla klasy 3 i 4, o ile nie ma innego zarządzenia dla pociągów lokalnych i kolei drugorzędnych.
Pociągi podmiejskie nie mają zasadniczo ustępów.

66. Co wiadomo o zaopatrzeniu wagonów osobowych we wodę?
Zbiorniki wodne, karawki i konwie na wodę, należy napełnić na stacji, która odnośny wagon wstawia do pociągu a podczas dłuższych jazd winne to czynić stacje po drodze leżące, w planach zestawienia składów do tego przeznaczone.
W czasie ogrzewania wagonów nie należy stałych zbiorników i szklannych karawek napełniać wodą, jeżeli przedziały, w których się one znajdują, nie są ogrzewane. W ich miejsce należy napełniać luźne konwie.
Na stacjach końcowych należy wypróżniać zbiorniki, skoro temperatura zewnętrzna spadła do 0°.

67. Co to są tablice kierunkowe?
Wagony stałe, bezpośredniej komunikacji (turnusowe) i dodatkowe należy zaopatrzyć po obu stronach tablicami kierunkowemi. Przy pociągach podmiejskich, lokalnych i na kolejach drugorzędnych wystarczają tablice na pierwszym i ostatnim wagonie lub na czele parowozu.

68. Co należy rozumieć pod nadzwyczajnem zwiększeniem składów pociągów pasażerskich?
Jeżeli braknie miejsca w pociągu, to należy dodać wagony zapasowe w granicach dopuszczalnej ilości osi, o ile nie ma innego polecenia lub zażądać dodania wagonów w jednej ze stacyj pośrednich.
Z powodu braku miejsca dla palących nie wolno składów pociągów zwiększać tak długo, dopóki jest jeszcze miejsce w przedziałach dla niepalących.

69. Co wiadomo o zwrocie i przewozie próżnych wagonów osobowych i bagażowych?
Na wszystkie próżne wracające jakoteż na polecenie Dyrekcji do innych stacyj wysyłane wagony osobowe i bagażowe należy sporządzić kartę przesyłkową. Numer tej karty należy też napisać do rubryki “Uwagi” spisu wagonów. W dokumentach przewozowych należy także wypisać ilość dodanych kluczy.
Stację docelową, a przy obcych wagonach i przepisaną drogę należy wypisać kredą na obii stronach na stopniach wagonów, o ile nie ma osobnego przepisu kartkowania. Wracające próżne lub na polecenie wysyłane cło innych stacyj próżne wagony osobowe należy pozamykać i nawet podczas przewozu pociągami pasażerskiemi nie oświetlać.
Nie wolno rozdzielać wagonów od dokumentów przewozowych. Jeśli ze względów ruchowych zachodzi taka konieczność, to winna stacja rozdzielająca wypisać nowe dokumenty przewozowe podając w nich powód.

70. Jak zestawia się pociągi towarowe?
O ile nie ma innych postanowień, należy wagony wstawiać do pociągu tak, jak stacje w geograficznym porządku po sobie następują.
Dla zestawienia pociągów dalekobieżnych obowiązują następujące postanowienia:
Sieć kolejowa P. K. P. jest podzielona na Dyrekcje a te w dalszym ciągu na grupy, te zaś na odcinki. Każdą grupę jak również każdy odcinek oznaczono w obrębie każdej Dyrekcji kolejowej zosobna bieżącym numerem porządkowym.
Podział Dyrekcyj na grupy i odcinki oraz alfabetyczny spis wszystkich stacyj otwartych dla ruchu towarowego ze wskazaniem skrótu nazwy Dyrekcji, numeru grupy i numeru odcinka, do których dana stacją należy, są zawarte w przepisach o formowaniu pociągów dalekobieżnych.
71. W jaki sposób ułatwia się przetokowym wyszukiwanie i wstawianie wagonów do składu danego pociągu (formowanie pociągu)?
Wszystkie wagony ładowne i próżne specjalne wysyłane przy dokumentach, okartkowuje się nalepkami według następujących wzorów.



Na nalepkach tych u góry z lewej strony oznaczona jest skrótem nazwa Dyrekcji przeznaczenia wagonu, a mianowicie:
Dyrekcja Warszawska literą W, Wileńska Wl, Radomska R, Krakowska K, Lwowska L, Stanisławowska S, Poznańska P, Gdańska Q a Katowicka Kt.
Obok skrótu nazwy Dyrekcji oznaczony jest liczbą numer grupy przeznaczenia. Pod skrótem nazwy Dyrekcji i numerem grupy oznaczony jest numer odcinka, do którego zaliczona jest stacja przeznaczenia lub stacja graniczna – wyjściowa P. K. P., o ile chodzi o przesyłkę skierowaną za granicę. Numer odcinka może być drukowany, lub dopisany odręcznie niebieskim ołówkiem. Takim samym ołówkiem należy wypełniać wszystkie rubryki nalepek.
Wagony z ładunkami pośpiesznemi muszą być okartkowywane takiemi nalepkami z ukośną przepaską koloru czerwonego.
Powyższe dane, t. j. skrót dyfekcyjny i numer grupy w liczniku, numer zaś odcinka w mianowniku ułamka muszą być wpisane również w górnej części listu i ceduły przewozowej i w wykazie ładunkowym sporządzonym na dany wagon.

72. Jak formuje się pociągi dalekobieżne?
O ile pociąg dalekobieżny ma przechodzić przez stacje węzłowe, na których zmienia kierunek biegu, to pierwszy wagon od parowozu musi mieć hamulec. Wagonów od pociągów dalekobieżnych nie wolno odczepiać na stacjach położonych bliżej stacji końcowej biegu pociągu, szczególnie nie. wolno zamieniać wagonów jednych na drugie.
Wyjątek stanowią:
1. Jeżeli zachodzi potrzeba obniżenia obciążenia pociągu na dotyczącym odcinku.
2. Uszkodzenie wagonów w drodze zagrażające bezpieczeństwu dla dalszego ruchu pociągu lub całości znajdującego się we wagonie ładunku.
3. Żądanie maszynisty parowozu zmniejszenia składu pociągu wskutek nieprzychylnych warunków atmosferycznych.
4. uszkodzenie parowozu,
5. okradzenie wagonów i t. p.
Dla uniknięcia odczepiania wagonów w drodze należy do pociągów dalekobieżnych wstawiać wagony zupełnie pewne pod względem technicznej sprawności; wagony zaś otwarte także i pod względem prawidłowości naładunku. Nadto muszą być ściśle przestrzegane przepisy o smarowaniu wagonów.
Sprawdzenie stanu wagonów i zaopatrzenie maźnic w oliwę przed wysłaniem pociąga w drogę powinno być stwierdzone w raporcie z jazdy pociągu przez odnośnego pracownika wydziału mechanicznego.
W nagłówku raportu z jazdy i wykazu wagonowego przy rodzaju i numerze pociągu daleko bieżnego należy wypisać stację, do której pociąg winien dojść w niezmienionym składzie n. p. “Pociąg dalekobieżny do stacji Brześć”.

73. Od czego jest zależną największa dopuszczalna ilość osi w pociągach?
Od zasadniczej chyżości na podstawie której obliczono czasy jazdy.

73 a. Jaka jest dopuszczalna ilość osi przy pociągach pasażerskich?
do 50 km nie więcej jak 80 osi
od 51 do 60 km nie wiecej jak 60 osi
od 61 do 70 km nie wiecej jak 56 osi
od 71 do 80 km nie więcej jak 52 osi
ponad 80 km nie więcej jak 44 osi
do 30 km nie więcej jak 80 osi
od 31 do 40 km nie więcej jak 56 osi
ponad 40 km nie więcej jak 32 osi
Te ilości osi można przekroczyć na każdy wagon sześcioosiowy o dwie osie, a to przy szybkościod 61 do 80 km do 60 osi
ponad 80 km do 52 osi
od 31 do 40 km do 60 osi
ponad 40 km do 36 osi

74. Jaka jest dopuszczalna ilość osi w pociągach towarowych hamowanych hamulcem zespolonym?
Przy szybkości do35 km – 150 osi
od 36 do 50 km 120 osi
od 51 do 55 km 100 osi
od 56 do 60 km 80 osi
30 km – 120 osi Jeżeli w składzie pociągu towarowego, obojętnem czy na hamulec ręczny czy zespolony znajdują się czteroosiowe wagony typu amerykanskiego należy przy obliczeniu dopuszczalnej ilości osi w pociągu liczyć każdy taki wagon jako trzyosiowy.

75. Jaka jest dopuszczalna ilość osi w pociągach towarowych hamowanych hamulcami ręcznemi?
Przy szybkości do:35 km – 150 osi
od 36 do 50 km 120 osi
od 51 do 55 km 100 osi
od 56 do 60 km 80 osi
35 km – 120 osiPociągi wojskowe i towarowe służące do przewozu osób mogą przewozić do 100 osi, o ile ich chyżość nie przekracza45 km30 kmDopuszczalną ilość osi ze względu na siłę pociągową albo warunki terenowe linji lub budowę sta-cyj podaje dodatek do rozkładu jazdy.

76. Jakie istnieją ograniczenia w używaniu wagonów?
Wykluczać należy:
a) wagony z rozstępem osi mniejszym niż 2,5 m, które po l styczniu 1893 sprawiono ze wszystkich pociągów.
Wagony z rozstępem osi mniejszym niż 2,5 m, które przed l styczniem 1893 sprawiono ze wszystkich pociągów osobowych i towarowych z szybkością ponad 45 km.
b) wagony z rozstępem osi poniżej 3 m ze wszystkich pociągów o szybkości 45 km i większej.

c) wagony z rozstępem osi poniżej 3,5 m z pociągów o szybkości powyżej 60 km,

d) wagony ośmio i więcej kołowe, przy których rozstęp osi wynosi mniej niż 1,2 m ze wszystkich pociągach pasażerskich o szybkości powyżej 45 km.
e) wagony z hamulcami, których tarcze kołowe są z masy drzewnej lub papierowej ze wszystkich pociągów.
f) wagony z hamulcami o kołach lanych lub kołach ze stali zlewnej, jeżeli piasta (głowa), tarcza kołowa i obręcz są lane z jednego kawałka ze wszystkich pociągów.
Szwejsowane tarcze kołowe z naszwejsowanemi obręczami ze stali zlewnej, które nie podlegają ograniczeniu kół lanych ze stali zlewnej, do nich jednak podobne, są na przedniej powierzchni obręczy pomalowane białą farbą olejną i oprócz tego oznaczone białem około 50 mm szerokim kółkiem. Zamiast pomalowania białą farbą może też być mała tabliczka z odpowiednim napisem. To nie dotyczy jednak wagonów amerykańskich.
g) Wagony bez hamulców z kołami lanemi jeśli piasta (głowa), tarcze kołowe i obręcze są lane z jednego kawałka, mianowicie wagony osobowe, pocztowe i bagażowe ze wszystkich pociągów, a wagony towarowe ze wszystkich pociągów o szybkości ponad 50 km.
h) wagony z osiami o średnicy poniżej 115 mm mierzonej w panewce ze wszystkich pociągów o szybkości ponad 45 km.
i) wagony towarowe, których ciężar wraz z ładugą wynosi ponad 30 tonn, jeżeli nie mają wózków zwrotnych i zespolonego hamulca:ze wszystkich pociągów osobowych biegnących z szybkością ponad 40 kilometrów,j) platformy z lawami pokrętnemi połączone ładugą samą lub rozworą z pociągów z parowozem popychającym.
k) wagony złączone samą ładugą z pociągów służących do przewozu osób na linjach, na których biegną pociągi towarowe, które wystarczają do przewozu takich wagonów.
l) wagony, które mogą biec tylko pociągami roboczymi (X wagony) ze wszystkich pociągów, służących dla ruchu publicznego; jednak można taki wagon dodać na końcu pociągu towarowegobiegnącego z szybkością i nie większą niż 40 km,m) wagony o stałym rozstępie osi ponad 5,5 m z pociągów wojskowych podczas mobilizacji.
Do przewozu przesyłek pośpiesznych i bydła, jakoteż jako wagony pocztowe dodatkowe, nie wolno używać wagonów bez zespolonego hamulca lub przewodu dla takiego hamulca, o ile nie wiadomo na pewno, że te wagony ze stacji początkowej aż do stacji przeznaczenia pójdą tylko pociągami bez zespolonego hamulca.

77. Co wiadomo o wstawianiu wagonów z ławami pokrętnemi do pociągów?
Wagony z ławami pokrętnemi połączone rozworą (sprzęgłem sztywnem) lub samą ładugą należy wstawiać w tylnej części pociągu, o ile nie dopuszczono wyraźnie wyjątków. Nie wolno wstawiać pary wagonów (2 wagony połączone) przez które sięga ta sama ładugą i wagonów ze sprzęgłami niezwyczajnemi bezpośrednio przed lub poza obsadzonymi wagonami osobowymi, o ile jest wogóle ich przewóz pociągami pasażerskiemi dopuszczalny.
Wagony z ławami pokrętnemi poleczone rozwora lub samą ładugą wolno wstawiać do pociągów tylko w ograniczonej ilości, a to:
a) przy pociągach wyłącznie towarowych i przytakich towarowych, którymi wolno przewozić ludzi na linjach o pochyłości l : 100 – 8 par,
na linjach o większej pochyłości 5 par.
b) przy pociągach osobowych, którymi dozwolono przewóz takich ładug na linjach o pochyłości 1:100 – 3 pary;
zaś na linjach o większej pochyłości 2 pary.
Każde 3 pary wagonów połączone samą ładugą lub rozworą, muszą być przegrodzone jednym wagonem z hamulcem.

78. Co wiadomo o przewozie łatwopalnych przedmiotów?
Wagonów załadowanych takiemi przedmiotami nie wolno wstawiać bezpośrednio koło parowozów lub wagonów ogrzewanych piecami. Wagony otwarte muszą być nakryte oponami. Za materjały łatwopalne nie uważa się przesyłki węgla kamiennego, brunatnego, koksu i drzewa.

79. Co wiadomo o przewozie wagonów z materiałami wybuchowemi?
Wagony załadowane wybuchowemi przedmiotami należy zaopatrzyć na obu ścianach czołowych lub bocznych w kwadratowe, czarne chorągiewki z białą literą “P”. Podczas naładunku i przewozu nie wolno ani w wagonach, ani w ich pobliżu palić tytoniu, rozpalać ognisk lub używać nieosłoniętego światła.
Podczas przejazdu parowozu należy przerwać naładunek, drzwi wagonu pozamykać i nakryć niezaładowaną część oponą celem zabezpieczenia od ognia.
Na stacji naładunku, pośredniej i końcowej wolno takie wagony ładowne poruszać parowozem tylko pod warunkiem, że się je przegrodzi od parowozu conajmniej czterema wagonami załadowanymi niełatwo palną ładugą.
Wagony te musi się poruszać ze szczególną ostrożnością ostrożnością i nie wolno ich narażać na zderzenia z wagonami odrzuconemi lub staczanemi: również nie wolno ich samych ani odrzucać ani staczać.
Wagony te musi się poruszać ze szczególną ostrożnością i nie wolno ich narażać na zderzenia z wagonami odrzuconemi lub staczanemi: również nie wolno ich samych ani odrzucać ani staczać.
Wagony takie należy przewozić pociągami wyłącznie towarowemi. Gdzie takich pociągów niema, można je przewozić pociągami pasażerskiemi, o ile one służą także do przewozu przesyłek całowagonowych.
Nie wolno dodawać do pociągu służącego do publicznego użytku więcej jak 8 osi załadowanych materiałami wybuchowemi. Większe ilości wolno przewozić tylko osobnemi pociągami nadzwyczajnemi.
Wagony z materiałami wybuchowemi należy ustawiać w pociągach możliwie daleko od parowozu, jednakże tak, ażeby za nim. biegły jeszcze trzy wagony (ochronne) z ładugą nie łatwo palną. Przynajmniej cztery takie wagony muszą biec przed wagonami z materiałem wybuchowym. Wagony te jakoteż przed i za nimi biegnące należy ze sobą mocno sprząc. Sprzęgnięcie to należy na stacjach pośrednich, gdzie postój wystarcza, skrupulatnie kontrolować.
Wagony ochronne wybiera się z wagonów znajdujących się w pociągu a zdatnych do tego celu. Wybierać należy możliwie takie wagony, które biegną aż do stacji przeznaczenia materiałów wybuchowych lub przynajmniej do ich stacji przejściowej.
Gdyby nie było w pociągu dostatecznej ilości wagonów załadowanych materiałem nie łatwo palnym, to należy uzupełnić ten brak wagonami próżnemi. Przed i za wagony załadowane prochem w ilości nie większej jak 15 kg netto, lub innemi materiałami wybuchowemi w ilości nie większej jak 35 kg netto, nie potrzeba wstawiać osobnych wagonów ochronnych.
Nie wolno obsadzać hamulców wagonów załadowanych materiałami wybuchowemi, a jeśli one biegną w pociągu służącym do ogólnego użytku – to nie wolno również obsadzać hamulców tych wagonów, które biegną bezpośrednio przed lub za wagonem z materiałem wybuchowym. Ostatni wagon tego pociągu musi jednak mieć obsadzony hamulec. Personel pociągowy pociągów krzyżujących z pociągiem, który wiezie transport wybuchowych materjałów, spotykających i wyprzedzających go, należy za pośrednictwem odpowiedniej poprzedniej stacji postoju zawiadomić za pomocą rozkazu ogólnego. Wagony te należy kierownikowi pociągu i konduktorowi rozdawcy zawsze osobno zlecić.
Oni winni się przekonać o dobrym stanie zewnętrznym tych wagonów. Na stacjach pośrednich, gdzie zachodzi potrzeba przetaczania jakoteż na stacjach przejściowych i stacjach przeznaczenia takich przesyłek winni wyżej wymienieni konduktorzy zgłosić natychmiast urzędnikowi nadzorczemu o przybyciu takich wagonów.
Konwojentów, dodanych przez nadawcę do pilnowania takich kilku całowagonowych przesyłek należy umieszczać:
przy pociągach wyłącznie towarowych w brankardzie, przy innych zaś pociągach w wagonie osobowym.

80. Co wiadomo o wstawieniu wagonów ciężkich do pociągu?
Wagonów towarowych ładowanych z nośnością większą niż 60 tonn nie wolno wstawiać bezpośrednio za parowozem; nie wolno również kilka takich wagonów stawiać bezpośrednio za sobą.
Także na końcu pociągu nie możne taki wagon biec, lecz musi za nim być przynajmniej jeden ładowny wagon towarowy.

81. Co wiadomo o wstawianiu parowozów do pociągu?
Gotowe do służby parowozy jadą w parze, a pracują tylko tyle, ile potrzeba do własnego ich ruchu, są one zupełnie obsadzone i oznaczone jako “próżne przy pociągu.”
Na pół ciepłe parowozy mają ogień na rusztach, odmontowane drążki popędowe, zabezpieczone wodziki i zabezpieczony regulator; kieruje je palacz z egzaminem na kotłowego.
Zimne parowozy nie mają ognia na ruszcie, ich drążki popędowe są odmontowane, wodziki zabepieczone a suwaki wysunięte; konwojują je pracownicy obznajomieni ze sygnałami, z hamowniem i smarowaniem.
Gotowe do służby parowozy wolno przewozi tylko pociągami towarowemi lub mieszanemi, a wyjątkowo także pociągami osobowemi.
Na pół ciepłe i zimne parowozy przewozi się natomiast pociągami towarowemi lub mieszanemi. Wszystkie parowozy przewożone pociągami należy z reguły wstawiać bezpośrednio za parwóz pociągowy, o ile na to pozwala wytrzymało mostów i nawierzchni, przez które mają przejeżdżać.
Wyjątkowe postanowienia co do przewozu parowozów ze względu na stan mostów i nawierzchrni ogłasza się osobno.
Parowozy dyrygowane, których jako gotowych do służby ze względów ruchowych nie można wstawiać za parowóz pociągowy, muszą być dodane do pociągu jako parowozy doprzęgowe. Parowozy ze stałemi pługami śniegowe wolno wstawiać tylko wtedy, jeżeli pojazd przyprzężony od strony pługa toczy się aż do stacji przeznaczenia parowozu, tak, że potrzeba tylko raz sprzęgać i odprzęgać.
Tendry przewozowe bez parowozów przyczepia się z reguły do końca pociągu, jeżeli tender zaopatrzony jest na przedzie w zderzaki ochronne, natenczas należy wstawić go za parowóz pociągowy, względnie za parowóz na pół ciepły lub zimny.

82. Co należy uwzględniać przy wstawianiu wagonów pocztowych do pociągów?
Należy uwzględniać potrzeby służby pocztowej, o ile względy ruchowe na to zezwalają. Wagonów pocztowych o ile możności nie używać jako wagonów ochronnych.

83. Jakich wagonów wolno używać na końcu pociągu?
Tylko takich, na których można przymocować sygnały końcowe. Także na linjach, na których nie przepisano czynnego hamulca na końcu pociągu, należy na końcu używać wagonów z hamulcami, jeżeli nic utrudnia się skutkiem tego zestawienia pociągu, nie przekroczy dopuszczalnej ilości osi i nie spowoduje opóźnienia pociągu.
Parowóz popychający sprzągnięty z pociągiem uważa się jako hamulec końcowy.

84. Gdzie są uwidocznione linje, na których ostatni wagon musi być zaopatrzony w hamulec?
W książkowym rozkładzie jazdy oraz w dodatku do książkowego rozkładu jazdy. Hamulec końcowy nie jest konieczny przy pociągu jadącym na spadku złożonym najwyżej z 3 wagonów nie służących do przewozu osób, którego parowóz znajduje się na czele pociągu.

85. Co wiadomo o wstawianiu wagonów obcych zarządów kolejowych do pociągów?
Wolno je wstawiać do pociągu tylko wówczas jeżeli odpowiadają technicznym warunkom w myśl umowy o wzajemnem użytkowaniu wagonów towarowych (R. I. V.).

86. Jakie hamulce rozróżniamy według sposobu ich użycia?
a) Hamulce ręczne, które się uruchamia na poszczególnych wagonach.
b) Hamulce grupowe, przy których hamuje się hamulce kilku wagonów z jednego miejsca.
c) Hamulce zespolone, przy których się hamuje wszystkie hamulce z jednego miejsca.

87. Ile hamulców obsłużonych musi być w pociągu?
Oprócz hamulców u parowozu i tendra musi mieć pociąg conajmniej tyle hamulców obsłużonych, aby przynajmniej był hamowany procent ciężaru przepisany rozkładem jazdy.
Jako hamulce obsłużone uważa się te, które:
a) są obsadzone hamulcowymi,
b) przy hamulcach zgrupowanych hamowanej przez hamulczego z innego wagonu tej grupy, zaś
c) przy hamulcach zespolonych takie, której mogą być uruchomione przez maszynistę.

88. Co wiadomo o obsadzie i podzieleniu hamulców w pociągu?
W pierwszym rzędzie należy obsadzać hamulce ciężko ładowanych wagonów. Hamulce należy rozdzielić równomiernie w pociągu.
Cała drużyna konduktorska może być pociągnięta do obsługiwania hamulców, a w razie konieczności również konduktorzy jadący do i z służby. Kierownik pociągu wyznacza hamulcowym miejsca. Hamulec końcowy winien być obsłużony przez pracownika szczególnie doświadczonego i odpowiedniego do tej służby.
O ile to jest możliwe, należy przedewszystkiem obsadzać stanowiska z siedzeniami na podwyższeniu. Wagony z hamulcami z wysoko umieszczonemi otwartemi siedzeniami należy tylko wtedy obsadzać, gdy jest brak innych wagonów hamulcowych albo gdy one znajdują się w miejscach niewłaściwych.
Hamulec na ostatnim wagonie należy obsadzać nawet w takim razie, gdy przepisy tego nie wymagają.
Jeżeli wagon czołowy pociągu pchanego nie posiada hamulca, lub też pracownik znajdujący się na tym wagonie nie może obsługiwać hamulca tego wagonu, to należy obsadzić najbliższy znajdujący się wagon hamulcowy.
Przy pociągach z hamulcami zespolonemi winien kierownik pociągu lub w jego zastępstwie inny konduktor znajdować się stale w takiem miejscu, z którego można uruchomić wspomniany hamulec.

89. Co wiadomo o wstawianiu uszkodzonego wagonu na końcu pociągu?
Do pociągów towarowych,do pociągów nie jadących prędzej niż 40 km na godzinę,przy których ostatni wagon musi być hamowany, można za nim dodać jeszcze jeden próżny, uszkodzony do jazdy zdatny wagon, którego w środek pociągu wstawić nie wolno.
Jeżeli linja nie leży w pochyłości ponad l : 100 wolno do pociągów jadących z szybkością nie większą aniżeli 60 km 40 km dodać poza końcowym wagonem hamowanym jeden wagon każdego rodzaju bez hamulca nie przeznaczonego do przewozu osób.

90. Co wiadomo o dodaniu wagonów z hamulcami ręcznemi poza hamulcem zespolonym?
Wagonów dodanych na końcu pociągu pasażerskiego hamowanego hamulcem zespolonym a nie włączonych do hamulca zespolonego, nie wolno przy pociągach jadących szybciej niż 60 km na godzinę w ogóle obsadzać podróżnymi, natomiast przy pociągach o mniejszej szybkości wolno je obsadzać. W końcu pociągów pasażerskich z zespolonym hamulcem, nie przekraczających dozwolonej ilości osi, wolno doczepiać poszczególne wagony bez zespolonego hamulca, a mianowicie:
a) do pociągów o szybkości nie większej jak 35 km do 30 osi,
b) do pociągów o szybkości od 36 do 50 km do 20 osi,

c) od 51-60 km 12 osi
d) od 61-80 km 6 osi
e) do pociągów o szybkości większej jak 80 km 50 km nie wolno takich wagonów doczepiać.
Grupy wagonów ponad 6 osi, które dodano pociągu pasażerskiego z hamulcem zespolonym nie włączając ich do hamulca zespolonego a obsadźne podróżnymi, winne mieć tyle ręcznych czynny (obsłużonych) hamulców, aby przynajmniej był hamowany ciężar przepisany rozkładem jazdy.
Na liniach, na których nie potrzeba końcowego hamulca, można dodać za ostatnim wagonem hamowanym zawsze do 6 osi do pociągów biegnących z szybkością do 80 km 40 km

91. Co wiadomo o wstawianiu pługów śniegowych toczących się na własnych kołach do pociągów?
Pług śniegowy jeśli nie służy do oczyszczenia szlaku, należy wstawiać za wagonem sygnałowym, względnie za parowozem popychającym i przewozić pociągiem towarowym przedewszystkiem za dnia.
Na linjach, na których nie kursują pociągi towarowe można przy zastosowaniu szczególnych ostrożności pługi śniegowe przewozić pociągami mieszanemi.

92. Co wiadomo o sprzęganiu wagonów?
Przy pociągach pasażerskich, wojskowych nie przekraczających 80 osi i towarowych o szybkości ponad 45 km należy wagony tak sprzęgać, ażeby sprężyny zderzaków były nieco ściśnięte.
Przy pociągach towarowych poniżej 45 km szybkości i przy pociągach wojskowych ponad 80 osi, należy wagony tak sprzęgać, aby zderzaki na torze w linji prostej odstawały od siebie na 2 do 3 cm.
Nieużyte do sprzęgania sprzęgła i łańcuchy pomocnicze należy pozawieszać.
Wagony należy zawsze ze sobą podwójnie sprzęgać. Wyjątkowe postanowienia istnieją dla Pociągów towarowych z hamulcem zespolonym.
Najpierw należy złączyć sprzęgła główne potem sprzęgła bezpieczeństwa, następnie węże hamulcowe a w końcu węże ogrzewawcze.
Rozłączanie odbywa się w odwrotnym porzącku. Przed rozłączeniem węży należy pozamyka kurki.
Sprzęganie i rozsprzęganie parowozu z pociągiem obowiązuje palacza, o ile tej czynności nie dokonywują robotnicy stacyjni. Jeżeli pociąg ciągną dwa parowozy, to palacz drugiego parowozu ma ten obowiązek.

SPIS RZECZY i ALFABETYCZNY SPIS RZECZY (Katechizm Służby Pociągowej 1930)