SPIS TREŚCI
Postanowienia wprowadzające
Rozdział I
Postanowienia ogólne
§ 1. Przeznaczenie i zakres stosowania przepisów
§ 2. Określenia
§ 3. Wykaz przepisów, zarządzeń, instrukcji i norm wiążących się tematycznie z treścią niniejszych przepisów .
§ 4. Kwalifikacje i warunki osób zatrudnionych przy obsłudze i utrzymaniu urządzeń sieci trakcyjnej
§ 5. Kwalifikacje i warunki, którym powinny odpowiadać osoby nie należące do personelu obsługi i utrzymania sieci trakcyjnej, wykonujące pracę bezpośrednio lub w pobliżu urządzeń sieci trakcyjnej
Rozdział II
Ogólne zasady bezpieczeństwa pracy
§ 6. Zasadnicze przepisy bezpieczeństwa pracy
§ 7. Środki organizacyjne zapewniające bezpieczeństwo pracy .
§ 8. Dobór właściwych pracowników i odpowiedni zestaw składów zespołów
§ 9. Wydawanie poleceń na wykonanie pracy
§ 10. Formalne dopuszczenie do rozpoczęcia pracy
§ 11. Nadzór w czasie pracy
§ 12. Przepisowe zakończenie pracy
§ 13. Środki techniczne zapewniające bezpieczeństwo pracy
Rozdział III
Wykonywanie prac w warunkach specjalnych
§ 14. Prace w czasie burzy z wyładowaniami atmosferycznymi
§ 15. Praca w czasie opadu deszczowego lub mokrego opadu śnieżnego
§ 16. Praca podczas silnego wiatru
§ 17. Praca w nocy i w utrudnionych warunkach widoczności
§ 18. Praca na odcinkach z zerwanymi przewodami
§ 19. Praca w warunkach przerwy w bezpośredniej łączności
z ośrodkiem dysponującym
§ 20. Praca w warunkach całkowitej przerwy w łączności z ośrodkiem dysponującym
ZARZĄDZENIE MINISTRA KOMUNIKACJI NR 228
z dnia 1 sierpnia 1961 r.
w sprawie zatwierdzenia Przepisów bezpieczeństwa pracy przy sieciach trakcyjnych prądu stałego 0,8 3 kV Mte 54
(Dziennik Urzędowy MK nr 43 poz, 273)
§ 1
Zatwierdza się do użytku służbowego od dnia l lutego 1962 r. Przepisy bezpieczeństwa pracy przy sieciach trakcyjnych prądu stałego 0,83 kV Mte 54, które ukażą się w osobnym wydaniu książkowym.
§ 2
Z dniem l lutego 1962 r. traci moc Instrukcja o przestrzeganiu bezpieczeństwa pracy na sieci trakcyjnej E-47 wydana za nr C.Z.E.K. E.E. 21/5/55 z dnia 13 kwietnia 1955 roku.
§3
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Nr CZT8-1/4/61.
w z. MINISTRA
(T. Bronowski)
Podsekretarz Stanu
WYKAZ
jednostek organizacyjnych, które otrzymują przepisy bezpieczeństwa pracy przy sieciach trakcyjnych prądu stałego 0,83 kV do użytku służbowego
I. Ministerstw o Komunikacji:
1) wg obowiązującego rozdzielnika
2) biblioteka MK
II. Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych:
1) wg obowiązującego rozdzielnika
2) biblioteka okręgowa
III. Jednostki organizacyjne podległe DOKP:
1) oddziały sieci i zasilania i
2) oddziały trakcji
3) oddziały przewozów
4) oddziały drogowe
5) oddziały zabezpieczenia ruchu i łączności
6) Ośrodek Szkolenia Zawodowego
7) elektrowozownie
8) stacje na liniach zelektryfikowanych
9) odcinki sieci, podstacji, drogowe, zabezpieczenia ruchu i łączności oraz elektroenergetyczne
IV. Inne jednostki organizacyjne:
1) Centralny Ośrodek Badań i Rozwoju Techniki Kolejnictwa
2) Zjednoczenie Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego
3) Zjednoczenie Przedsiębiorstw Robót Kolejowych
4) Zespół Inspektorów Najwyższej Izby Kontroli w gmachu MK
5) Związek Zawodowy Pracowników Kolejowych PRL Zarząd Główny.
WYKAZ
stanowisk pracy, na których oddzielne egzemplarze niniejszych przepisów powinny być przydzielone pracownikom do osobistego użytku
I. Zarząd trakcji:
1) starszy kontroler
2) starszy instruktor
3) kierownik działu sieci
4) kierownik działu zasilania
5) kierownik działu trakcji elektrycznej
II. Zarząd przewozów kolejowych
1) starszy kontroler d/s techniczno-ruchowych
2) starszy instruktor
III. Zarząd drogowy:
1) starszy kontroler
2) starszy instruktor
IV. Zarząd zabezpieczenia ruchu i łączności.
1) starszy kontroler
V. Oddział sieci i zasilania:
1) naczelnik oddziału i zastępca
2) kontroler
3) instruktor
4) pracownik kierujący referatem technicznym
5) dyspozytor
6) zawiadowca
7) elektromonter sieci
8) pomocnik elektromontera sieci
9) elektromonter dyżurny podstacji trakcyjnej
10) rzemieślnik w odcinku sieci
VI. Oddział przewozów:
1) kontroler ruchu na liniach zelektryfikowanych
2) instruktor ruchu na liniach zelektryfikowanych
VII. Elektrowozownia:
1) naczelnik i zastępca naczelnika
2) instruktor
3) dyspozytor
4) kierownik oddziału napraw
5) maszynista
6) pomocnik maszynisty
VIII. Stacje linii zelektryfikowanych
1) naczelnik (zawiadowca) stacji
2) pracownicy obsługujący odłączniki sekcyjne sieci trakcyjnej.
POSTANOWIENIA WPROWADZAJĄCE
1. Prace związane z konserwacją, obsługą i naprawami urządzeń sieci trakcyjnej, budową sieci trakcyjnej oraz wykonywaniem innych prac w pobliżu czynnej sieci (normalnie eksploatowanej) z uwagi na niebezpieczeństwo porażenia prądem mogą być wykonywane jedynie przy zastosowaniu specjalnych środków bezpieczeństwa pracy zarówno technicznych, jak i organizacyjnych.
2. Wszystkie niezbędne postanowienia i wskazania w tym zakresie ujęte są w przepisach Mte54, zastępujących obowiązującą od 1955 roku instrukcję E-47 o przestrzeganiu bezpieczeństwa pracy na sieciach trakcyjnych, która ze względu na zmiany konstrukcyjne w urządzeniach oraz wprowadzenie odmiennych zasad organizacji i wykonywania robót utrzymania urządzeń sieci trakcyjnej, stalą się w dużej mierze nieaktualna.
3. Przepisy Mte 54 określają podstawowe zasady i środki zapewniające bezpieczeństwo pracy przy eksploatacji i prowadzeniu robót w urządzeniach lub w pobliżu urządzeń kolejowych sieci trakcyjnych prądu stałego o napięciu znamionowym w granicach 0,83 kV. Podają one warunki, jakie muszą być spełnione dla bezpiecznego wykonania określonych robót, warunki, jakim powinien odpowiadać personel wykonujący, kierujący i nadzorujący wykonywanie robót, ustalają również ściśle osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo pracy oraz zasady niesienia pierwszej pomocy w razie nieszczęśliwych wypadków z ludźmi, powstałych w związku z wykonywaniem robót przy sieci trakcyjnej.
4. Wszyscy pracownicy związani z konserwacją, obsługą i naprawami urządzeń sieci trakcyjnej powinni znać dokładnie postanowienia przepisów Mte 54, a osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo pracy powinny tę znajomość stale sprawdzać i kontrolować.
Rozdział I
POSTANOWIENIA OGÓLNE
§ 1.
Przeznaczenie i zakres stosowania przepisów
1. Przepisy niniejsze określają podstawowe środki zapewniające bezpieczeństwo pracy przy eksploatacji i prowadzeniu robót w urządzeniach lub w pobliżu urządzeń kolejowych sieci trakcyjnych prądu stałego o napięciu znamionowym w granicach 0,83 kV.
2. Postanowienia zawarte w przepisach obowiązują:
1) pracowników służby trakcji zatrudnionych przy eksploatacji i utrzymaniu urządzeń sieci trakcyjnych;
2) pracowników innych służb kolejowych wykonujących obowiązki służbowe w bezpośredniej bliskości urządzeń sieci trakcyjnych;
3) pracowników innych przedsiębiorstw wykonujących roboty dla przedsiębiorstwa PKP w chwili wykonywania- prac w urządzeniach lub w pobliżu urządzeń sieci trakcyjnych.
3. W zależności od warunków lokalnych zezwala się na opracowanie postanowień uzupełniających, o charakterze tymczasowym lub stałym, zwiększających stopień bezpieczeństwa pracy. Postanowienia uzupełniające nie mogą być sprzeczne z niniejszymi przepisami.
4. Do wprowadzania postanowień uzupełniających, o których mowa w ust. 3, upoważnione są zarządy trakcji dyrekcji okręgowych kolei państwowych.
§ 2.
Określenia
1. Pod pojęciem sieć trakcyjna należy rozumieć zespól przewodów i szyn służący do bezpośredniego zasilania energią elektryczną taboru kolejowego o napędzie elektrycznym (kabli powrotnych i zasilaczy nie zalicza się do sieci trakcyjnej).
2. Pod pojęciem sieć jezdna należy rozumieć zespół przewodów zawieszonych nad lub obok toru kolejowego.
3. Pod pojęciem sieć powrotna należy rozumieć część sieci trakcyjnej złożoną z szyn kolejowych oraz ich połączeń elektrycznych.
4. Pod pojęciem bezpośrednia praca przy urządzeniach należy rozumieć wszystkie czynności o charakterze montażowym, konserwacyjnym lub charakteru będącego częścią normalnych czynności, związanych z obsługą urządzeń, wykonywane przy elementach wchodzących w skład ustroju sieci trakcyjnej.
5. Pod pojęciem praca w pobliżu urządzeń należy rozumieć wszystkie czynności, które nie są czynnościami określonymi w ust. 4, a wykonywane są nad lub pod przewodami sieci jezdnej albo obok sieci trakcyjnej, w odległości nie przekraczającej 10 metrów od najbliższego elementu wchodzącego w skład ustroju sieci.
6. Pod pojęciem bezpieczne warunki wykonywania pracy należy rozumieć z punktu widzenia zabezpieczenia od porażenia prądem elektrycznym takie warunki wykonywania robót (bezpośrednich lub w pobliżu urządzeń sieci), w których:
1) wykluczona jest możliwość (wskutek zachowania odpowiedniej odległości lub wskutek zastosowania odpowiednich środków technicznych lub organizacyjnych) dotknięcia się zatrudnionego pracownika bezpośrednio lub za pośrednictwem narzędzi albo innych elementów nie wchodzących w skład ustroju sieci trakcyjnej, do elementów będących pod napięciem;
2) wskutek wyłączenia -na okres wykonywania robót urządzeń spod napięcia i zastosowania odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych uniemożliwione zostało nieświadome włączenie przed zakończeniem robót urządzenia pod napięcie lub przeniesienie napięcia przez odbieraki prądu taboru elektrycznego na odcinek wyłączony.
7. Pod pojęciem niebezpieczne warunki wykonywania pracy należy rozumieć wszystkie prace (czynności), podczas wykonywania których istnieją warunki umożliwiające przypadkowe dotknięcie się zatrudnionego, bezpośrednio lub za pośrednictwem narzędzi (innych elementów), do elementów sieci trakcyjnej będących pod napięciem.
8. Pod pojęciem bezpośredni wykonawca robót należy rozumieć osobę bezpośrednio kierującą grupą roboczą lub wykonującą samodzielnie pracę w terenie w oparciu i w zakresie otrzymanego zlecenia.
9. Pod pojęciem nadzorca robót należy rozumieć właściwego pracownika pionu utrzymania sieci, który w oparciu i w zakresie otrzymanego zlecenia nadzoruje zabezpieczenia od porażenia prądem z urządzeń sieci trakcyjnej, w przypadku gdy wykonawca nie podlega jednostkom organizacyjnym powołanym do utrzymania sieci trakcyjnej.
§ 3.
Wykaz przepisów, zarządzeń, instrukcji i norm wiążących się tematycznie z treścią niniejszych przepisów
1) Przepisy Eksploatacji Technicznej Kolei (PET), część 8;
2) Instrukcje o prowadzeniu ruchu pociągów R 1;
3) Instrukcja o sygnalizacji na Polskich Kolejach Państwowych E-1;
4) Norma PN/E-08501. Urządzenia elektryczne. Tablice ostrzegawcze;
5) Instrukcja dla dyspozytorów trakcji elektrycznej Mte 35;
6) Obowiązujące przepisy Ministerstwa Komunikacji w zakresie grup kwalifikacyjnych wymaganych od pracowników zatrudnionych przy utrzymywaniu urządzeń elektrycznych;
7) Rozporządzenie Ministrów Pracy i Opieki Społecznej oraz Zdrowia z dnia 2 listopada 1954 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy spawaniu i cięciu metali;
8) Instrukcja tymczasowa dotycząca wymagań technicznych badań przechowywania i posługiwania się sprzętem ochronnym (Zakład Wydawniczy M.P. i O.S. Warszawa 1951 r. Seria Ochrony Pracy Nr 20).
§ 4.
Kwalifikacje i warunki osób zatrudnionych przy obsłudze i utrzymaniu urządzeń sieci trakcyjnej
1. Pracownicy zatrudnieni przy obsłudze i utrzymaniu urządzeń sieci trakcyjnej powinni odpowiadać następującym warunkom:
1) powinni mieć ukończone 18 lat życia;
2) powinni być zdrowi pod względem psychicznym;
3) pod względem fizycznym nie mogą być chorzy lub ułomni w stopniu utrudniającym wykonywanie robót na sieciach trakcyjnych;
4) nie mogą być chorzy lub cierpieć na zaburzenia stanowiące przeszkodę do wykonywania robót przy urządzeniach elektrycznych wysokiego napięcia;
5) powinni posiadać wymagane przepisami kwalifikacje;
6) powinni posiadać złożony egzamin ścisły, przewidziany przepisami A-5.
2. Bezpośredni wykonawca robót nie może posiadać grupy kwalifikacyjnie niższej:
1) od IV, gdy zachodzi konieczność kierowania zespołem pracowników niezależnie od warunków, w jakich praca jest wykonywana;
2) od III, gdy wykonuje pracę samodzielnie w warunkach bezpiecznego jej wykonywania.
3. Pracownicy wyznaczani do wykonywania czynności wyszczególnionych w § 6 ust. 6 pkt. 1), 2) i 4) powinni posiadać grupę kwalifikacyjną nie niższą od III;
4. Pracownicy służby przewozów wykonujący czynności określone w § 6 ust. 6 pkt 4) mogą posiadać grupę kwalifikacyjną I; 5. Nadzorca robót nie może posiadać grupy kwalifikacyjnej niższej od IV.
§ 5.
Kwalifikacje i warunki, którym powinny odpowiadać osoby nie należące do personelu obsługi i utrzymania sieci trakcyjnej, wykonujące pracę bezpośrednio lub w pobliżu urządzeń sieci trakcyjnej
1. Wszystkie osoby nie należące do personelu obsługi i utrzymania sieci trakcyjnej, a wykonujące (w oparciu o wydane zlecenia) jakiekolwiek bezpośrednie prace przy urządzeniach sieci w rozumieniu § 6 ust. l lub w pobliżu tych urządzeń w niebezpiecznych warunkach ich wykonywania, muszą posiadać odpowiednie grupy kwalifikacyjne, zgodnie z przepisami wymienionymi w § 3 pkt. 6.
2. Postanowienie ust. l nie dotyczy prac wykonywanych przy sieci powrotnej.
Rozdział II
OGÓLNE ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PRACY
§ 6.
Zasadnicze przepisy bezpieczeństwa pracy
1. Przewody sieci trakcyjnej, przyłączone do źródeł zasilania, oraz przewody sieci, połączone za pośrednictwem elementów izolacji podłużnej lub poprzecznej z przewodami sieci przyłączonych do źródeł zasilania, należy traktować jak urządzenie będące lub mogące znaleźć się pod napięciem.
2. Wszystkie prace wykonywane przy lub w pobliżu urządzeń sieci trakcyjnej, spełniających warunki określone w ust. l, muszą być prowadzone z zachowaniem postanowień zawartych w niniejszych przepisach.
3. W zależności od charakteru prac rozróżnia się:
1) prace wykonywane bezpośrednio przy urządzeniach sieci trakcyjnej,
2) prace wykonywane w pobliżu urządzeń sieci trakcyjnej.
4. W zależności od warunków i organizacji pracy oraz rodzaju użytego sprzętu (narzędzi), z punktu widzenia zabezpieczenia od porażenia prądem z urządzeń sieci trakcyjnej, rozróżnia się prace wykonywane w bezpiecznych i niebezpiecznych warunkach.
5. Zabrania się wykonywania:
1) jakichkolwiek bezpośrednich czynności, z wyjątkiem określonych w ust. 6, przy elementach sieci trakcyjnej, które w normalnych warunkach pracy są pod napięciem lub stanowią izolację elementów pod napięciem od elementów uszynionych lub uziemnionych, w stanie napięciowym tych urządzeń;
2) jakichkolwiek czynności w warunkach niebezpiecznego ich wykonywania przez personel nie przygotowany i nie posiadający uprawnień do wykonywania prac w tych warunkach.
6. Do czynności, które można wykonywać bezpośrednio przy elementach sieci, które są pod napięciem, lub stan których jest bliżej nieokreślony, należą:
1) badanie stanu napięciowego sieci za pomocą izolowanego wskaźnika napięciowego;
2) zakładanie uszynień ochronnych za pośrednictwem drążków izolujących;
3) sprawdzanie wysokości zawieszania przewodów jezdnych oraz wielkości ich odsuwu za pomocą specjalnych izolowanych przyrządów lub sprzętu o specjalnej konstrukcji;
4) dokonywanie operacji łączeniowych łącznikami (odłącznik, odłącznik ze stykiem uszyniającym, przełącznik).
7. Przecinanie przewodów naprężonych, wypinanie przewodów naprężonych z zakotwień, rozłączanie złącz łączących dwa odcinki naprężonych przewodów oraz demontaż izolatorów wbudowanych w naprężone przewody bez uprzedniego przejęcia naciągu przewodów (w obszarze objętym wykonywaniem jednej z wymienionych czynności) na zestaw urządzeń montażowych w formie zacisków, lin, naprężników i tym podobnych narzędzi jest zabronione.
8. W żadnym przypadku nie wolno wykonywać czynności określonych w ust. 7, jeżeli w odcinkach naprężenia przewodów, w stosunku do których zachodzi konieczność wykonania jednej z czynności, wbudowane są elementy podłużnego sekcjonowania sieci, stanowiące rozgraniczenie przewodów sieci wyłączonych spod napięcia od przewodów będących pod napięciem.
9. W warunkach określonych w ust. 8 nie wolno również dokonywać wywieszania lub demontażu przewodów jezdnych albo linek nośnych.
10. W przypadku wyjmowania lub wypinania naprężonych przewodów z zamocowań ustalających ich położenie, pracującym na wysokości poziomu przewodu (przewodów) nie wolno znajdować się od strony, w którą skierowana jest siła wypadkowa naciągu.
§ 7.
Środki organizacyjne zapewniające bezpieczeństwo pracy
Środkami organizacyjnymi, zapewniającymi bezpieczeństwo pracy na sieciach trakcyjnych, są:
1) dobór właściwych pracowników i odpowiedni zestaw składów zespołów przeznaczonych do wykonania zamierzonej pracy;
2) prawidłowe wydane zlecenie lub polecenie na wykonanie pracy;
3) formalne dopuszczenie do rozpoczęcia pracy;
4) nadzór w czasie pracy;
5) przepisowe zakończenie pracy.
§ 8.
Dobór właściwych pracowników i odpowiedni zestaw składów
zespołów
1. Przy wyznaczaniu poszczególnych pracowników lub zespołów dla wykonania zamierzonej pracy należy kierować się i przestrzegać następujących zasad:
1) ilość pracowników w zespole powinna być odpowiednia dla wykonania zamierzonej pracy w sposób właściwy i bezpieczny;
2) pracownicy wyznaczeni do wykonywania pracy powinni odpowiadać, w zależności od przydzielonych zadań i funkcji, określonym kwalifikacjom.
3) nie wolno wyznaczać zespołów mniejszych od trzyosobowych do wykonywania jakichkolwiek bezpośrednich prac przy urządzeniach sieci jezdnej. Również nie wolno wyznaczać zespołów mniejszych niż trzyosobowych w przypadku gdy roboty mają być prowadzone w pobliżu sieci trakcyjnej, w niebezpiecznych warunkach wykonywania.
2. Postanowienia ust. l pkt 3) nie dotyczą wykonywania czynności określonych w § 6 ust. 6 pkt 1), 2), 4).
3. W przypadku konieczności przeprowadzania bezpośrednich prac przy urządzeniach sieci pozostających w warunkach określonych w § 6 ust. l lub przeprowadzania prac w pobliżu urządzeń czynnych w niebezpiecznych warunkach wykonywania ich przez wykonawcę robót nie należącego do personelu obsługi i utrzymania, należy na czas wykonywania robót bezpośredniemu wykonawcy
przydzielać nadzorcę robót.
§ 9.
Wydawanie poleceń na wykonanie pracy
1. Wszelkiego rodzaju prace przy urządzeniach sieci trakcyjnej lub prace prowadzone w niebezpiecznych warunkach ich wykonywania mogą być rozpoczęte jedynie:
1) na podstawie pisemnego zlecenia według wzoru PKP seria E. Nr 1772 (załącznik 1);
2) na zarządzenie ustne (bezpośrednie lub za pośrednictwem środków łączności) wydane przez właściwego dyspozytora sieci i zasilania.
2. Prace o charakterze określonym w ust. l, jeżeli wykonywane są przez wykonawcę nie należącego do personelu obsługi i utrzymania sieci trakcyjnej, mogą być prowadzone jedynie w oparciu o szczegółowy regulamin sporządzony przez zainteresowane strony i zatwierdzony przez naczelnika oddziału sieci i zasilania lub zwierzchnika jednostki spełniającej te funkcje.
Regulamin powinien ściśle określać charakter i miejsce pracy, sposób jej wykonywania oraz wykonawcę robót. Regulamin jest jedyną podstawą do wydania zezwolenia na wykonywanie robót przy urządzeniach sieci lub w pobliżu urządzeń, jeżeli zachodzi przypadek wykonywania prac w niebezpiecznych warunkach.
3. Zlecenie na pracę według wzoru nr l wydawać może jedynie oddział sieci i zasilania lub jednostka spełniająca te funkcje.
4. Polecenie na wykonanie pracy można wydawać ustnie jedynie w tych przypadkach, jeżeli praca jest charakteru awaryjnego (usuwanie skutków lub zapobieganie powstawaniu awarii). W żadnym przypadku poleceń ustnych na wykonanie pracy nie wolno wydawać osobom nie należącym do personelu obsługi i utrzymania sieci. Powyższe nie dotyczy:
1) pracowników służby przewozów, którzy w oparciu o załącznik do regulaminu technicznego stacji wykonują na korzyść służby trakcji operacji łączeniowych odłącznikami sekcyjnymi;
2) maszynistów taboru elektrycznego w zakresie prac związanych z zabezpieczeniem uszkodzonych pantografów.
5. Zlecanie na piśmie lub polecenie ustne ważne jest wyłącznie na pracę w zakresie, miejscu i w dniu określonym w zleceniu (poleceniu).
6. Zlecenie na pracę (polecenie) może być wydawane wyłącznie dla jednego wykonawcy robót lub nadzorcy robót.
7. Zlecenie według wzoru PKP Seria E Nr 1772 wypisuje się w dwóch egzemplarzach, zgodnie z instrukcją stanowiącą załącznik do niniejszych przepisów.
Jeden egzemplarz zlecenia wydawany jest wykonawcy robót (nadzorcy robót), drugi (kopia) właściwemu dyspozytorowi sieci i zasilania. W przypadku konieczności wprowadzenia zmian lub poprawek w zleceniu, każda zmiana w stosunku do poprzedniego brzmienia zlecenia powinna być poświadczona podpisem wydającego zlecenie lub osoby upoważnionej za wiedzą zlecającego. Wprowadzenie zmian w zleceniu po dostarczeniu go wykonawcy robót jest zabronione.
8. Polecenie ustne na wykonanie pracy, bezpośrednie i za pośrednictwem środków łączności, należy wydawać (przekazywać) w formie zarejestrowanych telefonogramów lub radiogramów.
Tekst polecenia przekazywanego telefonogramem (radiogramem) powinien być sprawdzony przez pełne powtórzenie jego treści na-dawcy przez adresata. Treść polecenia powinna odpowiadać tekstowi części A Zlecenia na pracę.
§ 10.
Formalne dopuszczenie do rozpoczęcia pracy
1. Niezależnie od formy zlecenia na pracę (pisemne, ustne), można pracę rozpocząć jedynie po uprzednim zezwoleniu na jej wykonanie.
2. Zezwolenie na rozpoczęcie i kontynuowanie robót może być wydane dopiero po zaistnieniu warunków dla ich wykonania (wyłączenie urządzeń spod napięcia, uszynienie sieci lub tym podobne).
3. Zezwolenie na rozpoczęcie robót, o którym mowa w ust. l, wydaje:
1) bezpośrednim wykonawcom robót należącym do personelu obsługi i utrzymania sieci oraz nadzorcom robót właściwy dyspozytor sieci i zasilania;
2) bezpośrednim wykonawcom robót spoza personelu obsługi i utrzymania sieci właściwy nadzorca robót.
4. Postanowienia ust. l nie mają zastosowania w przypadku robót, dla wykonania których mię jest potrzebne wyłączenie urządzeń spod napięcia, a właściwe prace wykonywane są w bezpiecznej odległości od urządzeń będących pod napięciem.
§ 11.
Nadzór w czasie pracy
1. Przez cały czas pracy wykonawca robót powinien sprawować nieprzerwany nadzór nad pracownikami swojej brygady. Bezpośredni udział w pracy może on przyjmować tylko krótkotrwale (kilka minut) i w wyjątkowych przypadkach.
2. Brygada kierowana przez wykonawcę powinna być rozmieszczona w ten sposób, aby wszyscy bezpośrednio zatrudnieni przy urządzeniach pozostawali w -zasięgu jego wzroku lub głosu.
3. W razie konieczności opuszczenia miejsca pracy wykonawca robót obowiązany jest pracę przerwać do czasu swego powrotu.
§ 12.
Przepisowe zakończenie pracy
1. Po zakończeniu pracy wykonawca robót powinien sprawdzić osobiście stan urządzeń i po opuszczeniu stanowisk roboczych przez wszystkich pracowników wchodzących w skład brygady (wyprowadzenie poza obszar zagrożony porażeniem prądem) wydać polecenie zdjęcia uszynień ochronnych lub innych urządzeń zabezpieczających, założonych (ustawionych) przed rozpoczęciem pracy.
2. Po zdjęciu uszynień ochronnych należy sieć jezdną uważać za znajdującą się pod napięciem, o czym wykonawca powinien powiadomić wszystkich podległych pracowników.
3. O zakończeniu robót, po osobistym dopilnowaniu wykonania czynności wymienionych w ust. l i 2, wykonawca (nadzorca) powinien powiadomić właściwego dyspozytora sieci i zasilania.
4. Po otrzymaniu zawiadomienia o zakończeniu robót dyspozytor sieci i zasilania powinien odnotować ten fakt w książce służby, i dopiero wówczas może wydać polecenia związane z przywróceniem normalnych układów zasilania (załączenie urządzeń pod napięcie).
5. Po zakończeniu robót, w ciągu 24 godzin, wykonawca (nadzorca) robót i dyspozytor sieci i zasilania powinni zwrócić zlecenia na pracę wydającemu zlecenia.
6. Zrealizowane zlecenia powinny być przechowywane w aktach oddziału sieci i zasilania przez 12 miesięcy, licząc od daty ważności zlecenia. Po tym terminie egzemplarze zlecenia mogą być zniszczone, jeżeli nie prowadzi się dochodzenia służbowego w sprawie danej pracy.
§ 13.
Środki techniczne zapewniające bezpieczeństwo pracy
1. Środkami technicznymi zapewniającymi bezpieczeństwo pracy na sieciach trakcyjnych są:
1) w przypadku robót wykonywanych bezpośrednio przy urządzeniach będących w normalnych warunkach pracy pod napięciem:
a) prawidłowe wyłączenie urządzeń spod napięcia,
b) prawidłowe uszynienie sieci za pośrednictwem uszynień ochronnych,
c) prawidłowe zabezpieczenie wyłączonego spod napięcia odcinka sieci przed przeniesieniem napięcia przez odbieraki prądu lokomotyw (jednostek pociągowych) elektrycznych z innych odcinków będących w tym czasie pod napięciem,
d) prawidłowe zabezpieczenie wyłączonego spod napięcia odcinka sieci przed pomyłkowym lub niezamierzonym załączeniem napięcia, za pośrednictwem łączników, w trakcie wykonywania robót przy urządzeniach,
2) w przypadku robót przy użyciu pojazdów szynowych:
prawidłowe zabezpieczenie przed możliwością zderzenia pojazdu z innymi pojazdami poruszającymi się w obszarze objętym pracami lub pojazdami (pociągami), które mogłyby się znaleźć na torze zajętym przez pojazd roboczy,
3) w przypadku robót na lub w pobliżu czynnych dla ruchu pociągów torach: prawidłowe zabezpieczenie przed możliwością najechania pociągów lub innych pojazdów szynowych na zatrudnionych pracowników lub sprzęt, którym się posługują,
4) użycie właściwych i sprawnych narzędzi, urządzeń i sprzętu ochronnego.
2. Wyłączania odcinków sieci spod napięcia należy dokonywać za pośrednictwem właściwych łączników (odłączników sekcyjnych, przełączników sekcyjnych, podstacyjnych i kabinowych wyłączników zasilaczy). Przy wyłączaniu napięcia za pośrednictwem wyłączników zasilaczy zaleca się jednocześnie odłączanie właściwego odłącznika współpracującego z wyłącznikiem. Dla uniknięcia pomyłek przy wydawaniu poleceń na dokonanie operacji łączeniowych łącznikami, należy ściśle określać łącznik, do którego odnosi się nakaz łączeniowy, przez podawanie rodzaju operacji łączeniowej, miejsca zainstalowania i numeru łącznika w przypadku łączników sekcyjnych, lub nazwę i numer w przypadku wyłączników zasilaczy. Każde polecenie przed wykonaniem powinno być powtórzone przez wykonującego polecenie. Polecenia łączeniowe muszą być przekazywane bezpośrednio wykonawcy robót w formie rejestrowanych telefonogramów (radiogramów). Do wydawania poleceń łączeniowych uprawniony jest wyłącznie właściwy dyspozytor sieci i zasilania. Rodzaj i czas wydania i wykonania każdej z operacji łączeniowej powinien być ściśle rejestrowany w książce służby dyspozytora sieci i zasilania oraz w innych dokumentach charakteru operacyjnego.
3. Uszyniać sieć jezdną można wyłącznie przy użyciu uszynień ochronnych, w sposób i przy zachowaniu zasad określonych w § 23 niniejszych przepisów. Wykonywanie jakichkolwiek bezpośrednich prac przy urządzeniach sieci jezdnej, będących w warunkach określonych w § 6 ust. l i wyłączonych na czas wykonywania robót spod napięcia bez uprzedniego uszynienia sieci jezdnej, jest zabronione. Uszynienia ochronne powinny być założone w ilości, miejscach, i w sposób gwarantujący pełne bezpieczeństwo zatrudnionych przed możliwością porażenia prądem z urządzeń, w przypadku gdy z jakichkolwiek powodów łącznik lub element izolujący oddzielający odcinek sieci wyłączony spod napięcia od innych odcinków będących w tym czasie pod napięciem, zostanie załączony (wyłączony) lub zwarty.
Uszynienia ochronne powinny być rozmieszczone w ten sposób, aby znajdowały się w zasięgu wzroku (biorąc pod uwagę przeciętne warunki widoczności w porze dziennej) chronionych pracowników lub osób, które zakryły uszynienia. Jeżeli w czasie prowadzenia robót na uszynieniach ochronnych zauważone zostanie iskrzenie, wszelkie prace powinny być natychmiast przerwane, a pracujący powinni odsunąć się od urządzeń na bezpieczną odległość. Bez wyjaśnienia przyczyny iskrzenia (pojawienia się napięcia) i sprawdzenia stanu uszynień ochronnych powtórne przystępowanie do pracy jest zabronione.
W żadnym przypadku nie wolno pracować na zewnątrz rejonu wyznaczonego założonymi uszynieniami ochronnymi, jeżeli charakter pracy wymaga uszynienia sieci.
4. Niezależnie od założenia uszynień ochronnych, przed rozpoczęciem pracy należy odpowiednio osygnalizować za pomocą wskaźników, zgodnie z instrukcją sygnalizacji E-l, wszystkie elementy izolujące, przez które za pośrednictwem odbieraków prądu lokomotyw (jednostek pociągowych) elektrycznych istnieje możliwość przeniesienia napięcia na odcinek chroniony uszynieniami. W przypadku, gdy istnieje obawa lub istnieją okoliczności mogące stwarzać warunki, w których osygnalizowanie wskaźnikami nie gwarantuje pełnego bezpieczeństwa przed możliwością przeniesienia napięcia, należy o miejscu, rodzaju i celu ustawienia wskaźników powiadomić odpowiednie organa służby ruchu, zobowiązując je do wydania drużynom pociągowym stosownych rozkazów szczególnych.
5. Napędy odłączników i przełączników sekcyjnych powinny być zawsze właściwie utwierdzane i zamknięte. Klucz od zamka utwierdzającego dźwignię napędu odłącznika powinien znajdować się pod kontrolą odpowiedzialnego pracownika. Na manetkach (dźwigniach) sterowniczych odłączników sekcyjnych, obsługiwanych zdalnie (lokalnie), manetkach sterowniczych wyłączników zasilaczy lub dźwigniach napędów odłączników, przynależnych do odpowiednich wyłączników zasilaczy, w okresie gdy za pośrednictwem tych łączników odłączone (wyłączone) jest napięcie z odcinka sieci, na którym prowadzone są prace, powinny być zawieszone tabliczki o treści Nie włączać. Praca na linii.
6. Praca przy użyciu pojazdów szynowych musi być zabezpieczona przed możliwością zderzeń (najechań) w myśl instrukcji R-l i E-l. Pracownicy zatrudnieni na lub w pobliżu czynnych dla ruchu pociągów torach powinni być chronieni przez specjalnie wyznaczonych sygnalistów, obserwujących ruch pociągów po torach w strefie robót i powiadamiających o zbliżaniu się pociągów w sposób, który gwarantuje ostrzeżenie wszystkich pracujących, w czasie umożliwiającym usunięcie się ludzi wraz ze sprzętem poza torowisko toru, po którym będzie przejeżdżał pociąg.
7. Praca przy użyciu narzędzi i sprzętu niewłaściwego dla danego rodzaju robót lub praca przy użyciu narzędzi i sprzętu noszącego oznaki uszkodzenia, albo dla którego minął termin okresowych rewizji i badań sprawdzających jest zabroniona.
Rozdział III
WYKONYWANIE PRAC W WARUNKACH SPECJALNYCH
§ 14.
Praca w czasie burzy z wyładowaniami atmosferycznymi
1. Nie wolno wykonywać bezpośrednich prac przy sieci trakcyjnej podczas trwania burzy połączonej z wyładowaniami atmosferycznymi. W razie zbliżania się burzy do obszaru objętego pracą, wykonawca robót obowiązany jest do wstrzymania pracy. W czasie trwania burzy pracownicy powinni znajdować się wewnątrz pojazdów lub poza obrębem sieci.
2. Zakaz określony w ust. l nie obowiązuje w przypadkach, gdy bezzwłoczne przeprowadzenie prac przy urządzeniach sieci, ze względu na zagrożenie bezpieczeństwa życia ludzkiego, lub bezpieczeństwa ruchu pociągów (możliwość zaistnienia wypadków kolejowych), jest nakazem chwili. W tych okolicznościach należy przeprowadzić określone prace przy urządzeniach sieci pomimo trwania lub zbliżania się burzy. W czasie burzy należy prace ograniczyć do zakresu niezbędnego dla stworzenia warunków bezpieczeństwa dla osób lub urządzeń, ze względu na co podjęto decyzję rozpoczęcia lub kontynuowania prac. Uszynienia ochronne należy rozmieszczać tak, aby odcinek sieci chroniony dwustronnie nie był dłuższy niż 150 metrów.
§ 15.
Praca w czasie opadu deszczowego lub mokrego opadu śnieżnego
Podczas ulewnego opadu deszczowego lub obfitego opadu śnieżnego nie wolno przeprowadzać jakichkolwiek bezpośrednich prac przy sieci jezdnej podwieszonej na wspólnych konstrukcjach wsporczych, jeżeli sąsiednie odcinki sieci podwieszone na tych konstrukcjach są pod napięciem.
§ 16.
Praca podczas silnego wiatru
Podczas silnego lub porywistego wiatru, utrudniającego utrzymanie równowagi, nie wolno wykonywać prac przy użyciu drabin przystawnych i drabin na wózkach roboczych.
Nie wolno również prowadzić jakichkolwiek prac w niebezpiecznych warunkach ich wykonywania.
§ 17.
Praca w nocy i w utrudnionych warunkach widoczności
Przy pracach prowadzonych w porze nocnej lub w warunkach utrudnionej widoczności ekipy robocze powinny dysponować źródłami oświetlenia sztucznego, gwarantującymi dostateczne natężenie oświetlenia dla danej pracy.
§ 18.
Praca na odcinkach z zerwanymi przewodami
Nie wolno rozpoczynać jakichkolwiek prac na odcinkach z zerwanymi przewodami lub dotykać zerwanych przewodów, nawet w przypadku gdy leżą one na ziemi, bez zgody na przystąpienie do prac udzielonej przez właściwego dyspozytora sieci i zasilania.
Do czasu uszynienia sieci uszynieniami ochronnymi, odcinek sieci z zerwanymi przewodami należy osłonić w sposób wykluczający możliwość zbliżania się ludzi i zwierząt na odległość mniejszą niż 10 metrów od uszkodzonego odcinka sieci.
§ 19.
Praca w warunkach przerwy w bezpośredniej łączności z ośrodkiem
dysponującym
Jeżeli nie można nawiązać bezpośredniej łączności z ośrodkiem dysponującym, lecz istnieje możliwość uzyskania łączności za pośrednictwem jednostek kolejowych, możliwość ta powinna być wykorzystana, ale przekazywanie wiadomości o zakończeniu pracy oraz polecenia o charakterze poleceń łączeniowych (załączenie lub odłączenie odłączników) powinny być przekazywane jako telegramy z odnotowaniem jednostki organizacyjnej, stanowiska i nazwiska osoby pośredniczącej w przekazywaniu telefonogramów.
§ 20.
Praca w warunkach całkowitej przerwy w łączności z ośrodkiem
dysponującym
W warunkach całkowitej przerwy w łączności z ośrodkiem dysponującym lub gdy kierujący robotami osobiście łączności nawiązać nie może, nie wolno rozpoczynać jakichkolwiek bezpośrednich prac przy sieci jezdnej. Również zabronione jest rozpoczynanie w tej sytuacji jakichkolwiek prac w {niebezpiecznych warunkach ich wykonywania. Wyjątek stanowią prace, których natychmiastowe rozpoczęcie ze względu na zagrożenie bezpieczeństwa ruchu pociągów, życia ludzi, mienia państwowego lub ze względu na niebezpieczeństwo uszkodzenia urządzeń, jest niezbędne. W tym przypadku kierujący grupą roboczą obowiązany jest zastosować jak najdalej idące środki ostrożności w celu zapewnienia pełnego bezpieczeństwa.
W warunkach tych przede wszystkim należy:
1) odłączyć odpowiednie odłączniki sekcyjne, aby wyłączyć spod napięcia odcinek sieci, na którym będą prowadzone roboty;
2) w celu wykluczenia możliwości ponownego włączenia napięcia, ustawić monterów lub innych pracowników kolejowych, pouczonych na miejscu, przy wszystkich odłącznikach, poprzez które może być włączone napięcie na odcinek wyłączony;
3) osłonić wskaźnikami W l, 2, 3 lub innymi sygnałami, albo środkami, odpowiednie elementy sekcyjnowania sieci (izolowane przęsła naprężania, podłużne przerwy powietrzne, izolatory sekcyjne), dla zapobiegnięcia możliwości przeniesienia napięcia z innych odcinków przez odbieraki prądu lokomotywy lub elektrycznej jednostki pociągowej;
4) w odpowiedni sposób uszynić sieć w miejscu przewidzianej pracy. W żadnym przypadku niedozwolone jest załączanie odłączników, które były odłączone do chwili zerwania łączności z ośrodkiem dysponującym. Kierujący robotami obowiązany jest dążyć do nawiązania wszystkimi dostępnymi środkami łączności z ośrodkiem dysponującym, aby powiadomić o sytuacji i uzyskać dalsze polecenia. Jeżeli przerwa w łączności nastąpiła już po uzyskaniu od dyspozytora sieci i zasilania ostatecznego pozwolenia na prowadzenie prac, prace należy wykonywać w oparciu o wydane dokumenty i poprzednie uzgodnienia.
Pracę należy bezwzględnie zakończyć w przewidzianym terminie.
Rozdział IV
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA BEZPIECZEŃSTWO PRACY
§ 21.
Osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo pracy
1. Osobami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo pracy są:
1) bezpośredni wykonawca robót w terenie,
2) nadzorca robót,
3) bezpośredni zwierzchnik służbowy wykonawcy (nadzorcy) robót w terenie (zawiadowca odcinka sieci),
4) kierownik jednostki organizacyjnej wydający zlecenie na pracę (naczelnik oddziału sieci i zasilania),
5) dyspozytor sieci i zasilania,
6) wszystkie osoby wykonujące lub pośredniczące w wykonywaniu operacji łączeniowych związanych z wykonywaniem pracy w terenie.
2. Bezpośredni wykonawca robót w terenie ponosi odpowiedzialność za:
1) właściwe poinstruowanie pracowników, wchodzących w skład grupy roboczej, o charakterze zamierzonej pracy i bezpieczne jej wykonanie,
2) zastosowanie przed rozpoczęciem pracy koniecznych środków bezpieczeństwa;
3) osobiste sprawdzenie braku napięcia w sieci, w obecności podległych mu pracowników (po wyłączeniu napięcia i wykonaniu czynności podanych w § 13, ust. 1, pkt 1, lit. b i c, ale przed rozpoczęciem pracy), przez dotknięcie ręką (bez użycia izolowanego sprzętu) elementu sieci, który normalnie znajduje się pod napięciem;
4) właściwy stan narzędzi, urządzeń i sprzętu ochronnego, używanego w czasie pracy;
5) właściwą organizację pracy;
6) prowadzenie pracy ściśle w ramach otrzymanego zlecenia i według wskazań w nim zawartych;
7) prowadzenie pracy zgodnie z ‘przepisami bezpieczeństwa i innymi wskazaniami;
8) właściwy nadzór podległych pracowników z punktu widzenia zachowania bezpieczeństwa pracy.
W przypadku gdy bezpośredni wykonawca robót nie jest osobą należącą do personelu obsługi i utrzymania sieci, nie ponosi odpowiedzialności za czynności określone w pkt 2) pod względem ochrony od porażeń prądem eklektycznym z sieci trakcyjnej.
3. Nadzorca robót odpowiedzialny jest za:
1) prawidłowe wykonanie wszystkich czynności i zastosowanie wszystkich środków bezpieczeństwa wskazanych w zleceniu;
2) wskazanie wykonawcy robót granic rejonu, w którym można prowadzić pracę oraz wszystkich miejsc niebezpiecznych;
3) udokumentowanie, nadzorowanemu wykonawcy robót, braku napięcia sieci przez dotknięcie ręką w sposób i warunkach podanych w ust. 2 pkt 3.
4. Zawiadowca odcinka sieci odpowiedzialny jest:
1) za dobór osób wyznaczonych do wykonania pracy z odpowiednimi kwalifikacjami;
2) za dostarczenie odpowiednich narzędzi, urządzeń i sprzętu ochronnego w ilości niezbędnej dla bezpiecznego i właściwego wykonania zamierzonej pracy;
3) za poinstruowanie bezpośredniego wykonawcy lub nadzorcy robót o prawidłowym i bezpiecznym przeprowadzeniu robót. 5. Naczelnik oddziału sieci i zasilania (zastępca naczelnika) wydający zlecenie na pracę ponosi odpowiedzialność za:
1) zapewnienie możliwości bezpiecznego wykonania zamierzonej pracy;
2) prawidłowość i dostateczność wskazanych w zleceniu środków
bezpieczeństwa pracy. 6. Dyspozytor sieci zasilania odpowiedzialny jest za: 1) prawidłowość wydania dyspozycji w zakresie dokonania operacji łączeniowych, poprzedzających pracę;
2) prawidłowość wydania zezwolenia rozpoczęcia pracy;
3) prawidłowość prowadzenia dziennika służby oraz innych dokumentów charakteru operacyjnego.
7. Osoby wykonujące i pośredniczące w wykonywaniu operacji łączeniowych odpowiedzialne są za prawidłowe ich wykonanie, zgodnie z poleceniami właściwego dyspozytora sieci i zasilania.
8. Jeżeli praca jest charakteru awaryjnego i organizowana bezpośrednio przez dyspozytora sieci i zasilania oraz kierującego grupą interwencyjną, kierujący pracami w terenie, niezależnie od odpowiedzialności określonej w ust. 2, dodatkowo przyjmuje odpowie-działalność zawiadowcy odcinka, określoną w ust. 4 pkt 1) i 2) oraz odpowiada za dokładne określenie i podanie dyspozytorowi rozmiarów uszkodzenia i stopnia bezpieczeństwa wykonywania prac naprawczych.
Odpowiednio dyspozytor sieci i zasilania przejmuje odpowiedzialność naczelnika oddziału określoną w ust. 5.
Rozdział V
SZCZEGÓŁOWE PRZEPISY BEZPIECZEŃSTWA PRACY
§ 22.
Wykonywanie operacji łączeniowych odłącznikami
1. Przy wykonywaniu operacji łączeniowych manewrem ręcznym, odłącznikami sekcyjnymi, przełącznikami lub odłącznikami spełniającymi inne zadania w sieciach trakcyjnych niż sekcyjne, należy ściśle przestrzegać podane postanowienia.
Przed każdorazowym dokonaniem operacji łączeniowej należy:
1) stwierdzić (w oparciu o numer lub inne oznaczenie, które powinien posiadać odłącznik) czy odłącznik, za pomocą którego zamierzone jest dokonanie operacji łączeniowej, jest odłącznikiem, do którego odnosi się nakaz łączeniowy;
2) sprawdzić prawidłowość uszynienia konstrukcji wsporczej, na której zmontowany jest odłącznik;
3) sprawdzić ogólny stan odłącznika i jego napędu.
Szczególną uwagę należy zwrócić na stan izolatorów i położenie styków odłącznika.
2. Nie wolno dokonywać operacji łączeniowych odłącznikami noszącymi zewnętrzne objawy uszkodzenia oraz w przypadku gdy konstrukcja wsporcza, na której zmontowany jest odłącznik, nie jest uszyniona.
3. Operacji łączeniowych należy dokonywać przez szybkie przełożenie dźwigni napędowej w położenie nakazane. Nie należy zatrzymywać styku ruchomego odłącznika w położeniu pośrednim w stosunku do położeń zasadniczych.
4. Po zakończeniu operacji łączeniowej należy utwierdzić dźwignię napędową odłącznika w sposób określony dla danego typu, a następnie dokonać powtórnych oględzin odłącznika (ust. l, pkt 3).
5. O wszelkich zauważonych niesprawnościach odłącznika lub w przypadku stwierdzenia jego uszkodzenia, należy bezzwłocznie powiadomić dyspozytora sieci i zasilania oraz bezpośredniego zwierzchnika służbowego.
6. Operacji łączeniowych należy dokonywać w ochronnych rękawicach i półbutach dielektrycznych gumowych.
§ 23.
Uszynienie sieci jezdnej
1. Uszyniać sieć jezdną można za pośrednictwem przenośnych uszynień ochronnych, odłączników ze stykiem uszyniającym i pantografów z obwodem uszyniającym.
W zależności od konstrukcji przenośnego uszynienia ochronnego rozróżnia się uszynienia z drążkiem izolującym oraz uszynienia nie przystosowane do zakładania i zdejmowania za pomocą drążka, zwane krótkimi.
2. Zabronione jest uszynianie sieci i zdejmowanie uszynień ochronnych krótkich, jeżeli sieć nie jest prawidłowo uszyniona innym uszynieniem ochronnym.
3. Rówinież nie wolno uszyniać lub odszyniać sieci za pośrednictwem pantografu z obwodem uszyniającym, jeżeli na czas tej operacji sieć nie jest uszyniona za pomocą łącznika uszyniającego.
4. Zakaz określony w ust. 3 nie dotyczy uszynienia sieci pantografem w obwodzie uszyniającym, którego stycznik zwarciowy jest sterowany z odległości. Załączenie stycznika zwierającego obwód uszyniający powinno następować po podniesieniu pantografu i uzyskaniu właściwego docisku ślizgu do przewodu (przewodów) jezdnego.
5. Przy zakładaniu i zdejmowaniu uszynienia z drążkiem izolującym należy zachować dużą ostrożność.
6. Operacji zakładania i zdejmowania uszynienia z drążkiem izolującym należy dokonywać w ten sposób, aby wykluczona była możliwość przypadkowego dotknięcia jakąkolwiek częścią ciała do przewodu uszyniającego.
7. Nie wolno dotykać przewodu łącznika uszyniającego lub elementów pantografu z obwodem uszyniającym przez cały okres, gdy za. pośrednictwem tych urządzeń jest uszyniona sieć.
8. Przenośne uszynienie ochronne i pantograf z obwodem uszyniającym bezpośrednio przed każdorazowym użyciem powinny być poddane oględzinom zewnętrznym.
9. Zabronione jest posługiwanie się sprzętem niepewnym lub uszkodzonym.
10. Posługiwać się uszynieniem izolującym wolno jedynie w przypadku, gdy powierzchnia drążka nie jest zawilgocona, a operujący posiada założone rękawice i półbuty dielektryczne gumowe
11. Drążki izolujące oraz inny sprzęt ochronny powinny być poddawane okresowym badaniom, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.
§ 24.
Uszynianie sieci jezdnej uszynieniem z drążkiem izolującym
Dla zachowania pełnego bezpieczeństwa podczas uszyniania muszą być ściśle przestrzegane następujące zasady.
Po ustaleniu miejsca, w którym ma być uszyniona sieć, należy w pierwszej kolejności połączyć przewód uszyniający, za .pośrednictwem zacisku szynowego, z jednym z toków szyn tego toru, z którym, związana sieć podlega uszyinieniu. Przed połączeniem przewodu uszyniająeego z szyną, szynę należy dokładnie oczyścić. Należy zwrócić uwagę czy szyna, do której przyłączany jest przewód uszyniający, jest połączona z sąsiednimi szynami tego toku podłużnymi łącznikami: szynowymi. Po wykonaniu określonych czynności, przed trwałym połączeniem obu biegunów sieci, należy dokonać próby stanu sieci. W tym celu należy dotknąć szybkim ruchem, za pośrednictwem styku próbnego, części sieci jezdnej, na którą ma być założony styk główny uszynienia. W przypadku pozytywnego wyniku próby (stwierdzenie, że sieć jest w stanie beznapięciowym) należy założyć styk główny uszynienia na wybraną część sieci jezdnej, która w normalnych warunkach pracy jest pod napięciem.
Jeżeli w wyniku próby okaże się, że sieć jest pod napięciem sieci uszymiać nie wolno.
Postanowienie powyższe nie ma zastosowania w przypadkach, gdy spowodowanie rozmyślnego zwarcia i uszyniania sieci jest niezbędne ze względu na bezpieczeństwo lub ratowanie ludzi i mienia. Ze względu na bezpieczeństwo urządzeń należy unikać dotykania w czasie próby i zakładania styku głównego uszynienia na przewody w bezpośrednim sąsiedztwie izolatorów. Jeżeli po torze, którego sieć uszyniono uszynieniem z drążkiem, przewiduje się kursowanie pociągów (o trakcji innej niż elektryczna), drążek izolujący należy umiejscowić w takim położeniu, aby przez wszystkie elementy uszynienia zachowana została skrajnia taboru. Gdy uszynienie zakładane jest na odcinku izolowanych toków szyn, dla uniknięcia możliwości wywołania zakłóceń w pracy urządzeń zabezpieczenia ruchu pociągów, uszynienie należy zakładać w ten sposób, aby przewód nie zwierał obu toków szyn toru oraz nie obniżał oporności przejścia szyna ziemia.
Przy odszynianiu sieci należy zdjąć w pierwszej kolejności styk główny uszynienia, a dopiero następnie odkręcić zacisk szynowy.
§ 25.
Uszynianie sieci jezdnej za pośrednictwem uszynienia bez drążka
izolującego.
Przed założeniem uszynienia należy sprawdzić, czy konstrukcja wsporcza jest prawidłowo uszyniona. Uszynienie należy zakładać pomiędzy konstrukcję wsporcza i wysięg pomocniczy.
§ 26.
Uszynienie sieci za pośrednictwem odłącznika ze stykiem uszyniającym
Przy uszynianiu sieci za pośrednictwem odłącznika ze stykiem uszyniającym obowiązują postanowienia § 22. Po uszynieniu sieci należy sprawdzić prawidłowość położenia styków odłącznika.
§ 27.
Uszynienie sieci za pośrednictwem pantografu z obwodem uszyniającym
Sposób uszyniania sieci za pośrednictwem pantografu z obwodem uszyniającym oraz środki bezpieczeństwa powinny być określone oddzielnie dla każdego typu tego rodzaju urządzeń.
§ 28.
Sprawdzenie stanu napięciowego za pośrednictwem neonowych wskaźników napięcia
1. Zaleca się przed założeniem pierwszego, na danym odcinku sieci, uszynienia ochronnego sprawdzenie stanu sieci za pośrednictwem neonowego wskaźnika napięcia.
2. Sposób posługiwania się i środki bezpieczeństwa powinny być określone dla każdego typu wskaźnika oddzielnie.
3. Wskaźnik napięcia przed każdorazowym użyciem powinien być poddany oględzinom zewnętrznym oraz próbie działania.
4. Próbę działania wskaźnika należy przeprowadzać na urządzeniach, które na pewno są pod napięciem. Jeżeli wskaźnik wskaże stan sieci zgodny z rzeczywistym (stan napięciowy), wskaźnik należy uważać za działający prawidłowo i można użyć go do określenia stanu sieci, która ma być uszyniona.
5. Stwierdzenie wskaźnikiem prawidłowo działającym braku napięcia w sieci, która ma być uszyniona, nie wymaga przy uszynianiu przeprowadzania próby określonej w § 24. 6. Posługiwać się neonowym wskaźnikiem napięcia wolno jedynie w przypadku, gdy powierzchnia drążka izolującego nie jest zawilgocona, a posługujący posiada założone rękawice i półbuty dielektryczne gumowe.
§ 29.
Ogólne zasady bezpieczeństwa pracy przy użyciu pojazdów i sprzętu umożliwiającego wykonywanie czynności montażowo-konserwacyjnych na wysokości
1. Wszystkie pomosty robocze muszą posiadać określone warunki techniczne oraz zaprowadzone książki okresowych oględzin.
2. Na pomostach roboczych pojazdów lub drabin rozstawnych na wózkach szynowych może znajdować się jednocześnie nie więcej pracowników niż to określają warunki techniczne dla danego pomostu.
3. Przez cały okres pozostawania pracowników na pomoście roboczym powinny być ustawione bariery ochronne, ogradzające ze wszystkich stron powierzchnię pomostu. Barier ochronnych nie wolno wykorzystywać do żadnych innych celów, jak tylko do ochronienia przed spadnięciem z pomostu roboczego.
4. W przypadku gdy bariery ochronne nie mogą być ustawione (np. w czasie pracy w tunelach lub pod wiaduktami), należy zachować szczególną ostrożność, a na pomoście roboczym powinna znajdować się wyłącznie ilość pracowników niezbędna dla wykonania zamierzonej pracy.
5. Pomosty robocze boczne mogą być wysunięte w stronę sąsiedniego toru tylko w przypadku, gdy przy wysuniętym pomoście zostanie zachowana skrajnia tego toru lub gdy tor ten jest zamknięty dla ruchu pociągów.
6. Przy pracy na wysokości większej od dwóch metrów, licząc od powierzchni ziemi, lub przy pracach na pomostach roboczych nie chronionych barierami ochronnymi, zatrudnieni muszą używać pasów bezpieczeństwa. Również pasów bezpieczeństwa należy używać przy pracach na drabinach i schodkach ustawionych na pomostach roboczych wagonów.
7. Wszelkie pomosty, jak i drabiny rozstawne na wózkach szynowych, muszą być poddawane co miesiąc przeglądom sprawdzającym, a wszelkie uwagi odnośnie stwierdzonych usterek stanu technicznego wpisane do książki oględzin.
§ 30.
Praca z drabin przystawnych
1. Drabina powinna być ustawiona w sposób gwarantujący jej pełną stateczność, a kąt zawarty pomiędzy płaszczyzną drabiny o powierzchnię podparcia powinien wynosić około 60°.
2. Drabinę wolno opierać wyłącznie o takie elementy sieci, które zapewniają jej pewny punkt oparcia. W szczególności nie wolno opierać drabiny o przewody napowietrznego uszynienia grupowego, przewody wzmacniające, przewody połączeń elektrycznych, uszkodzone przewody jezdne i linki nośne, linki odciągów sieciowych, wysięgi pomocnicze, ramiona odciągowe oraz ukośniki wysięgów ruchomych.
3. Na drabinie może pracować tylko jeden pracownik.
4. Pracownik pracujący na drabinie powinien być ubezpieczony przez innego pracownika znajdującego się na ziemi. Pracownik ubezpieczający nie może być zatrudniony przy innych czynnościach.
5. Przesuwanie, przenoszenie, zmienianie punktu podparcia lub oparcia drabiny wraz ze znajdującym się na niej pracownikiem jest zabronione.
§ 31.
Praca z drabin zmontowanych na wózkach szynowych
1. Ilość jednocześnie zatrudnionych na drabinie pracowników zależna jest od konstrukcji drabiny i powinna być dla każdego typu ściśle określona.
2. Zabronione jest wykonywanie z drabiny prac, przy których istnieje obawa przewrócenia się drabiny.
3. Przy pracy na drabinie ustawionej na wózku szynowym wózek musi być zahamowany i podklinowany. Do podklinowania wózka należy używać specjalnych klinów drewnianych.
4. Drabinę można przetaczać wzdłuż toru wyłącznie na polecenie (za zgodą) zatrudnionego na drabinie.
5. Przetaczanie drabiny, w przypadku znajdowania się na niej pracownika, z szybkością większą od 3 km/godz jest zabronione. Zabronione jest również przetaczanie drabiny odrzutem i nagłe jej zatrzymywanie.
6. Nie wolno ustawiać lub zdejmować z toru drabiny w przypadku gdy znajdują się na niej pracownicy.
§ 32.
Praca z pomostów pociągów montażowych, samobieżnych wagonów
i drezyn rewizyjnych
1. Wchodzenie pracowników na pomost roboczy pojazdu jak również schodzenie z pomostu, podawanie i znoszenie części osprzętu lub narzędzi może odbywać się jedynie podczas postoju pojazdu. W pojazdach, posiadających zewnętrzne drabinki komunikacyjne pomiędzy pomostem roboczym a wagonem, nie wolno używać drabinek od strony czynnego dla ruchu pociągów toru.
2. Szybkość pojazdu, jeśli na pomoście roboczym znajdują się pracownicy, nie może być większa niż 15 km/godz.
3. Jeżeli trzeba przejechać pociągiem lub pojazdem z szybkością większą niż 15 km/godz, wszyscy pracownicy muszą pomost roboczy opuścić po uprzednim złożeniu barier ochronnych. Narzędzia i materiały pozostawione na pomoście roboczym powinny być należycie zabezpieczone przed spadnięciem i możliwością przesunięcia się poza obrysie pojazdu.
4. Sygnał odjazdu lub zatrzymania się pociągu, lub pojazdu, powinien być podawany maszyniście przez kierownika grupy roboczej (lub wyznaczonego przez niego pracownika) za pomocą telefonu wewnętrznego lub wewnętrznych środków sygnalizacji akustycznej.
Jeżeli pociąg (pojazd) nie jest wyposażony w urządzenia sygnalizacji wewnętrznej, nakaz jazdy lub zatrzymania powinien być podawany maszyniście za pośrednictwem kierownika pociągu lub pojazdu.
§ 33.
Praca na stalowych, żelbetowych lub strunobetonowych konstrukcjach wsporczych sieci trakcyjnej
1. Pracownicy zatrudnieni na konstrukcjach wsporczych na wysokości większej od dwóch metrów, licząc od powierzchni ziemi, muszą być ubezpieczeni pasami bezpieczeństwa.
2. Przy pracach na konstrukcjach wsporczych zaleca się korzystanie ze słupołazów o specjalnej konstrukcji lub innych urządzeń ułatwiających poruszanie się i dających pewny punkt oparcia.
3. Nie wolno wykonywać pracy na konstrukcjach wsporczych, na których podwieszona sieć jest pod napięciem (praca w dolnych częściach konstrukcji), w przypadku gdy obwód uszyniający konstrukcję jest uszkodzony.
§ 34.
Praca przy sieci podwieszonej na konstrukcjach wsporczych wspólnych dla dwóch lub więcej sieci
1. Bezpośrednią pracę przy elementach sieci jezdnej wyłączonej spod napięcia, a podwieszonej na konstrukcjach wsporczych wspólnych dla dwóch lub więcej sieci, w przypadku gdy urządzenia sąsiednich sieci są pod napięciem, należy traktować zawsze jako pracę wykonywaną w warunkach niebezpiecznych.
2. W warunkach pracy określonych w ust. l nie wolno wykonywać żadnych czynności w odległości mniejszej (lub zbliżać się na odległość mniejszą) niż 0,7 metra od elementów sąsiednich sieci pod napięciem lub izolatorów izolujących te elementy. Nie wolno również wykonywać ruchów ciałem lub używać narzędzi i sprzętu, które wskutek wykonywania nim operacji zmniejszałoby określoną odległość.
3. Zezwala się na czyszczenie, w odległości mniejszej niż określona w ust. 2, izolatorów sieci wyłączonej spod napięcia, za pośrednictwem urządzeń lub narzędzi izolowanych.
4. Przed rozpoczęciem pracy przy każdej ze wspólnych konstrukcji wsporczych, jeżeli istnieją warunki określone w ust. l, kierujący robotami powinien omówić z pracownikami sposób wykonywania pracy i oznaczyć granicę bezpieczeństwa, której przekraczać ani ciałem, ani narzędziami nie wolno.
5. Prace na sieciach podwieszonych na konstrukcjach wsporczych wspólnych muszą być wykonywane pod stałym i ścisłym nadzorem kierującego robotami.
6. Dla zwrócenia uwagi zatrudnionych na niebezpieczne warunki wykonywania robót na sieciach podwieszonych na wspólnych konstrukcjach, zaleca się oznaczanie konstrukcji wsporczych tego charakteru w sposób odróżniający je od konstrukcji pozostałych.
7. Jako oznaczenie dla wspólnych konstrukcji wsporczych ustala się pas biały o szerokości 15 cm, wymalowany na słupie (trudno zmywalną farbą) nieco poniżej zamocowania wspornika uchwytu izolatora ukośnika wysięgu lub jarzma izolatora wysięgu, w przypadku sieci półskompensowanej.
8. Postanowienia ust. l5 nie naruszają przepisu § 15.
§ 35.
Prace przy sieci powrotnej oraz prace przy obwodach uszyniających konstrukcje wsporcze sieci jezdnej
1. Przy pracach związanych ze spawaniem łączników szynowych sieci powrotnej oraz połączeń uszyniających konstrukcje wsporcze sieci jezdnej, należy ściśle przestrzegać postanowień zawartych w Rozporządzeniu Ministrów Pracy i Opieki Społecznej oraz Zdrowia w sprawie bezpieczeństwa pracy i higieny przy spawaniu i cięciu metali.
2. Przy pracy na torach czynnych dla ruchu pociągów należy przed rozpoczęciem spawania ustalić miejsce, na które usunie się sprzęt i narzędzia w przypadku zbliżania się pociągu do rejonu objętego pracą.
3. Należy unikać krzyżowania przewodów, doprowadzających gaz lub energię elektryczną od źródła do palnika albo elektrody, więcej niż z jednym torem.
4. Wszystkie prace przy obwodach uszyniających, jeżeli zachodzi przypadek nawet chwilowego rozwarcia obwodu, przy urządzeniach sieci będących pod napięciem, wymagają na czas prowadzenia robót założenia prowizorycznego łącznika uszyniającego daną konstrukcję wsporczą.
5. Przy pracach przy iskiernikach niskonapięciowych, znajdujących się w obwodach uszyniających konstrukcje metalowe (demontaż lakiernika lub wymiana, lub sprawdzenie wkładek iskiernika), w przypadku gdy sieć podwieszona na lub przebiegająca pod uszynioną przez iskiernik konstrukcję jest pod napięciem, należy iskiernik bocznikować przewodem o przekroju nie mniejszym niż 35 mm 2 Cu.
6. Jeżeli zachodzi przypadek odłączania lub przyłączania do szyn kabla powrotnego, przy pracującej podstacji, do której przynależny jest kabel, przed rozpoczęciem pracy należy odłączyć na podstacji odłącznik danego kabla.
Rozdział VI
PIERWSZA POMOC W NAGŁYCH WYPADKACH
§ 36.
Zasady ogólne pierwszej pomocy W przypadkach porażenia prądem
elektrycznym
Skuteczność udzielonej pomocy zależy głównie od przytomności umysłu i szybkości działania, jak również od umiejętności niesienia lej pomocy.
Opóźnienie w rozpoczęciu ratowania lub (nieumiejętne jego przeprowadzenie mogą spowodować śmierć poszkodowanego. Nie należy powstrzymywać się od udzielenia pomocy poszkodowanemu i uważać go za zmarłego tylko na podstawie pozornego braku oznak życia. Śmierć przy porażeniu prądem elektrycznym często bywa pozorna i w większości przypadków istnieje duży stopień prawdopodobieństwa przywrócenia porażonego do życia. Jedynie lekarz może zdecydować o tym, że dalsze usiłowania przywrócenia porażonego do normalnych funkcji mogą być uznane już za bezskuteczne i wydać orzeczenie śmierci.
Pierwszą czynnością przy niesieniu pomocy porażonemu prądem elektrycznym jest szybkie uwolnienie porażonego od przepływu przez ciało prądu elektrycznego (w przypadku gdy po porażeniu poszkodowany w dalszym ciągu dotyka urządzeń pod napięciem) i natychmiastowa ewakuacja poszkodowanego poza obszar bezpośredniego zagrożenia. Przy uwalnianiu porażonego od przepływu przez ciało prądu elektrycznego, jeżeli poszkodowany znajduje się na wysokości, należy zapobiec możliwości upadku w chwili przerwania obwodu zamkniętego przez jego ciało lub też zapewnić mu bezpieczeństwo w chwili upadku.
§ 37.
Uwalnianie od działania prądu z urządzeń niskonapięciowych
Do uwolnienia i oddzielenia poszkodowanego od części będącej pod niskim napięciem, jeżeli nie jest możliwe w sposób szybki i pewny przerwanie za pośrednictwem odłączników lub wyłączników obwodu, z którego porażeniu uległ poszkodowany, należy używać
drążków izolujących, suchych drążków drewnianych, desek lub innych suchych nieprzewodzących przedmiotów. Jeżeli przy ratowaniu konieczne jest dotknięcie ciała lub odzieży poszkodowanego, należy uprzednio nałożyć rękawice gumowe, kalosze lub owinąć dłonie suchym materiałem wełnianym. Można również stanąć na suchej desce lub innym nieprzewodzącym prądu materiale i wówczas dopiero przystąpić do uwalniania.
Przy uwalnianiu porażonego zaleca się, w miarę możności, użycie tylko jednej ręki. Jeżeli prąd przechodzi do ziemi przez korpus poszkodowanego, a poszkodowany mocno ściska przewód w ręku, prościej jest oswobodzić poszkodowanego przez odizolowanie go od ziemi (np. podsuwając pod poszkodowanego suchą deskę, odciągając nogi od ziemi za pomocą sznura lub odzieży), stosując jednak wyżej podane środki ostrożności zarówno w stosunku do poszkodowanego, jak d niosącego pomoc. W razie potrzeby należy, z zachowaniem odpowiedniej ostrożności, przerąbać toporkiem o suchym stylisku lub odciąć przewód niskiego napięcia od strony źródła zasilania innym odpowiednio izolowanym narzędziem.
§ 38.
Uwalnianie od działania prądu z urządzeń będących pod wysokim
napięciem
Przy uwalnianiu i oddzielaniu poszkodowanego od urządzeń będących pod wysokim napięciem, przede wszystkim należy dążyć do odłączenia urządzeń spod napięcia za pośrednictwem właściwych odłączników lub wyłączników.
Jeżeli czynność tego rodzaju nie może być szybko przeprowadzona, należy oderwać poszkodowanego od urządzeń, jeśli jest z nim w styczności, lub odsunąć na odległość bezpieczną, operując drążkami lub kleszczami izolacyjnymi na właściwe napięcie. Jeżeli uwolnienie poszkodowanego nie może być wykonane podanymi sposobami dostatecznie szybko i bezpiecznie, wówczas trzeba się uciec do rozmyślnego spowodowania zwarcia przez założenie uszynienia ochronnego zgodnie z postanowieniami § 23.
Jeżeli poszkodowanego uwolniono spod napięcia przez odłączenia obwodu za pośrednictwem odłączników lub wyłączników, a poszkodowany znajduje się w styczności z elementem, z którego uległ porażeniu, przed rozpoczęciem dalszej akcji ratowniczej, ze względu na bezpieczeństwo niosącego pomoc, należy bezwzględnie w prawidłowy sposób uszynić odłączoną sieć.
§ 39.
Środki pierwszej pomocy w przypadku porażenia prądem
1. Środki pierwszej pomocy zależą od stanu, w jakim po zwolnieniu spod napięcia będzie znajdować się poszkodowany.
2. Jeżeli poszkodowany jest przytomny i nie odniósł żadnych poważnych obrażeń, pomoc należy ograniczyć (wobec możliwości pogorszenia się jego stanu zdrowia) do szybkiego oddania go pod opiekę lekarza (szpitala). Jeżeli poszkodowany jest przytomny, lecz stan jego jest ciężki, należy jak najszybciej wezwać lekarza (pogotowie) na miejsce wypadku.
3. W stanie nieprzytomności należy poszkodowanego ułożyć wygodnie, równo i dla ułatwienia dopływu świeżego powietrza rozluźnić lub rozpiąć ubranie oraz usunąć zbędnych ludzi z otoczenia. Dla przywrócenia poszkodowanego do przytomności należy podawać do wąchania amoniak, pryskać wodą, rozcierać i rozgrzewać ciało. Nie wolno pozostawiać poszkodowanego w warunkach obniżających temperaturę jego ciała (w zimnie lub na mrozie). Jeżeli poszkodowany oddycha nierówno, bardzo rzadko, spazmatycznie (jak konający), należy zastosować sztuczne oddychanie, masaż serca i jak najszybciej uzyskać pomoc lekarską.
4. Przy braku oznak życia (oddechu, bicia serca, tętna) nie można uważać poszkodowanego za umarłego. Śmierć taka bywa często tylko pozorną. W takim stanie porażony powoli zbliża się ku istotnej śmierci, jeżeli nie będzie natychmiast zastosowana pierwsza pomoc, tj. sztuczne oddychanie.
5. Sztuczne oddychanie należy stosować bez przerwy, nawet kilka godzin. Lekarza należy wzywać jak najszybciej.
6. Z uwagi na fakt, że skuteczność zabiegu sztucznego oddychania zależy od szybkości jego zastosowania po wypadku, pomoc należy okazywać natychmiast na miejscu wypadku, przenosząc poszkodowanego tylko w przypadku koniecznym (niebezpieczeństwo powtórnego porażenia, niska temperatura otoczenia itp.).
§ 40.
Zasady stosowania zabiegu sztucznego oddychania
1. Przy stosowaniu zabiegu sztucznego oddychania należy kierować się następującymi zasadami:
1) sztuczne oddychanie należy stosować tylko w tym przypadku, jeżeli poszkodowany zupełnie nie oddycha lub też oddycha nienaturalnie, rzadko, spazmatycznie lub jeżeli oddech jego stopniowo zamiera;
2) zaczynać stosowanie sztucznego oddychania natychmiast po oswobodzeniu poszkodowanego spod napięcia i wykonywać je bez przerwy,
3) stosować sztuczne oddychanie aż do przywrócenia poszkodowanego do stanu samodzielnego funkcjonowania jego organów oddechowych.
Zabieg sztucznego oddychania przerwać można jedynie w przypadku pojawienia się niewątpliwych oznak śmierci rzeczywistej (pojawienie się plam opadowych lub stężeń), co jednak z całą pewnością może stwierdzić tylko lekarz.
2. Podczas wykonywania zabiegu sztucznego oddychania należy obserwować twarz poszkodowanego jeżeli porusza wargami lub powiekami, albo wykonuje krtanią ruch połykania, to należy przekonać się, czy poszkodowany może już samodzielnie oddychać. Nie powinno się stosować sztucznego oddychania od chwili, gdy poszkodowany zaczyna oddychać samodzielnie i równomiernie.
3. Jeżeli w wyniku obserwacji okaże się, że poszkodowany samodzielnie nie oddycha, należy natychmiast przystąpić do dalszego stosowania sztucznego oddychania.
Przed przystąpieniem do stosowania sztucznego oddychania, konieczne jest:
1) bez straty chwili czasu, szybkie uwolnienie poszkodowanego od ucisku odzieży utrudniającej oddech,
2) szybkie usunięcie z ust poszkodowanego obcych przedmiotów (np. wyjęcie sztucznych szczęk),
3) otworzenie ust poszkodowanego w przypadku gdy są zaciśnięte.
4. W celu otworzenia zaciśniętych ust należy cztery palce obu rąk położyć poza kąty szczęki dolnej i kciukiem opierając się o jej zakończenie wysunąć ją naprzód tak, aby siekacze dolne wysunięte ‘zostały przed siekacze górne. Jeżeli nie udaje się w ten sposób otworzyć ust, należy włożyć ostrożnie między szczęki (pomiędzy zęby trzonowe) deseczkę, płytkę metalową lub trzonek łyżki i rozewrzeć je. W przypadku gdy wybrana metoda sztucznego oddychania wymaga ułożenia porażonego na wznak (np. przy metodzie Silwestra), należy wyciągnąć poszkodowanemu język i przymocować go na zewnątrz bandażem, aby nie zamykał dostępu powietrza do krtani podczas wykonywania zabiegu. Jeżeli unieruchomienia języka przez przymocowanie na zewnątrz jamy ustnej z jakichś względów wykonać nie można, dla zapobiegnięcia zatkania dróg oddechowych można przechylić głowę ratowanego na bok. Głowa przy tym nie powinna być przechylona ku tyłowi.
5. Sposób Silwestra. Sposób Silwestra jest najbardziej skuteczny i zalecany, jakkolwiek jest bardzo męczący dla ratującego. Sposobem tym nie wolno ratować poszkodowanego w przypadku złamania ręki lub obojczyka.
Przy sposobie Silwestra należy położyć poszkodowanego na plecy, podłożywszy mu pod łopatki zwój odzieży, aby klatka piersiowa podniosła się i poszerzyła. Uklęknąć nad głową poszkodowanego, ująć jego ręce przy łokciu i przycisnąć je silnie, lecz nie gwałtownie, do bocznych stron klatki piersiowej (wydech). Po przeliczeniu raz, dwa, trzy, podnieść do góry ręce poszkodowanego i zarzucić je poza jego głowę (wdech). Po przeliczeniu cztery, pięć, sześć, przycisnąć Je znów do klatki piersiowej i w ten sposób kolejno powtarzać ruchy rąk.
Przy prawidłowo wykonywanym sztucznym oddychaniu powstaje dźwięk (jakby jęk) wskutek przechodzenia powietrza przez tchawicę w momencie, kiedy klatka piersiowa po jej ściśnięciu rozpręża się. Brak tych dźwięków wskazuje na to, że język zapadł się do krtani i przeszkadza przechodzeniu powietrza należy wtedy język bardziej wyciągnąć. Sztuczne oddychanie sposobem Silwestra mogą przeprowadzać jednocześnie dwie osoby, w ten sposób, że każda z nich klęczy na jednym kolanie po bokach poszkodowanego i wykonuje ruchy jedną ręką ratowanego, przy zachowaniu jednoczesności i zgodności ruchu kończyn górnych, przez liczenie jednego z ratujących.
6. Sposób Szefera. Sposobem tym należy przeprowadzać sztuczne oddychanie w przypadku uszkodzenia dolnych kończyn poszkodowanego. Sposób ten jest dość prosty i może być wykonywany przez jednego człowieka bez specjalnego zmęczenia. Poszkodowanego należy ułożyć plecami do góry, głowę ułożyć na jednej z jego zdrowych rąk, twarzą w bok. Drugą rękę poszkodowanego należy wyciągnąć wzdłuż głowy, a pod twarz podesłać coś miękkiego. Klęknąć nad poszkodowanym jak wierzchem, twarzą zwróconą do jego głowy tak, ażeby broda poszkodowanego znajdowała się między kolanami ratującego. Dłonie należy położyć na plecach poszkodowanego, na dolne żebra, objąwszy je z boków złożonymi rękami.
Licząc, raz, dwa, trzy stopniowo pochylać swoje ciało naprzód w ten sposób, żeby wagą swego ciała naciskać przez wyciągnięte ręce na dolne żebra poszkodowanego (wydech). Następnie, nie odejmując rąk od pleców poszkodowanego, odchylać się w tył (wdech), licząc cztery, pięć, sześć. Następnie powtórnie stopniowo należy opierać się ciężarem swego ciała na wyciągniętych rękach, licząc raz, dwa, trzy itd.
7. Sposób Howarda. Sposób ten stosowany jest w razie oparzenia pleców i uszkodzenia rąk poszkodowanego. Przy stosowaniu sposobu Howarda należy położyć poszkodowanego na plecy, podłożywszy mu pod oparzone miejsce czystą szmatę lnianą lub bawełnianą, wyciągając ręce wzdłuż głowy. Jeżeli ręka jest złamana, nie należy wyciągać jej, lecz ułożyć wzdłuż piersi. Klęknąć nad poszkodowanym i stosować naciski i zwalnianie na dolne żebra jak przy sposobie Szefera. Przy wszystkich metodach sztucznego oddychania nie należy dopuszczać do ochłodzenia ciała poszkodowanego, nie kłaść go na mokrej ziemi, na posadzce kamiennej lub ‘betonowej, lecz podkładać zawsze coś ciepłego. Okryć i w miarę możności ogrzać, przykładając do jego tułowia i nóg dobrze owinięte ogrzane cegły, kamienie lub
butelki z gorącą wodą. Zabiegi te należy wykonywać bardzo szybko nie przerywając sztucznego oddychania. Gdy porażony jest już zupełnie przytomny lub wrócił do przytomności, po uprzednim zemdleniu lub ogłuszeniu przez prąd elektryczny, należy podać łyżkę 3% rozczynu dwuwęglanu sodu (czubata łyżeczka sody oczyszczonej na szklankę wody). Powtarzać tę dawkę co godzinę aż do przybycia lekarza. Należy zachęcać porażonego do picia jak największej ilości płynów, szczególnie wody osolonej (jedna łyżka stołowa soli na l litr wody) lub wody ocukrzonej (3 łyżki stołowe na l litr wody) oraz herbaty, kompotu, wody mineralnej, alkalicznej itp.
§ 41.
Pierwsza pomoc przy zranieniu
Każda rana bardzo łatwo może być zakażona drobnoustrojami znajdującymi się na przedmiocie, (którym ciało skaleczono, na uszkodzonej skórze, w powietrzu, w pyle i ziemi, na rękach ratującego, a także na zanieczyszczonym materiale opatrunkowym.
Szczególną uwagę należy zwrócić na rany zanieczyszczone ziemią. Natychmiastowe zwrócenie się do lekarza w celu zastrzyknięcia surowicy przeciwtężcowej, może zapobiec zakażeniu tą niebezpieczną chorobą.
Niosący pierwszą pomoc przy zranieniu powinien przede wszystkim dokładnie umyć ręce wodą i mydłem lub spirytusem, a jeżeli to jest z jakiegokolwiek powodu niemożliwe, powinien palce swoje zajodynować.
Należy poza tym pamiętać co następuje:
1) nie wolno przemywać samej rany wodą, środkami leczniczymi, zasypywać proszkiem lub smarować maściami, wszystko to bowiem utrudnia gojenie i przenosi brud z powierzchni skóry do samej rany mogąc wywołać tym samym jej ropne zakażenie,
2) nie wolno również wycierać rany z piasku, ziemi itd., gdyż wycieranie, wręcz przeciwnie, może wetrzeć brud głębiej, a przez to i łatwiej wywołać zakażenie rany. Prawidłowe oczyszczenie rany należy do lekarza,
3) nie wolno wyjmować z rany skrzepów krwi,
4) nie wolno rany owijać żadnymi nieodpowiednimi materiałami. Należy natomiast otworzyć znajdujący się w apteczce (torbie), pakiet opatrunkowy, nałożyć na ranę znajdujący się w tym pakiecie wyjałowiony materiał opatrunkowy i wówczas dopiero owinąć opaską (bandażem). Materiał opatrunkowy używany do opatrywania rany należy wyjąć z pakietu w ten sposób, żeby nie dotykać rękami tej części opatrunku, która ma być nałożona na ranę.
§ 42.
Pierwsza pomoc przy oparzeniach
Rany spowodowanej oparzeniem nie wolno dotykać rękami, należy ją smarować maściami, olejami lub wazeliną, aby uniknąć możliwości zanieczyszczenia, co powoduje przewlekłe jej gojenie. Oparzoną powierzchnię należy opatrywać jak ranę świeżą pokryć wyjałowionym materiałem z pakietu lub czystą szmatką płócienną, położyć warstwę waty, a następnie owinąć bandażem. Opatrzonego poszkodowanego skierować do zakładu leczniczego.
Przy ciężkich przypadkach oparzenia trzeba z wielką ostrożnością zdejmować ubranie i obuwie poszkodowanego (najlepiej je rozciąć).
Przy oparzeniach oka łukiem elektrycznym trzeba stosować zimne okłady z kwasu bornego i natychmiast skierować poszkodowanego do lekarza.
§ 43.
Pierwsza pomoc przy odmrożeniu
Odmrożoną część ciała najlepiej rozcierać suchymi wełnianymi rękawicami albo suknem.
Z chwilą kiedy odmrożone miejsce poczerwienieje, należy posmarować je tłuszczem (masłem, maścią borną) i ciepło owinąć (wełną, suknem itp.). Jeżeli w miejscu odmrożenia stwierdza się pęcherze, świadczące o poważnym odmrożeniu (II stopnia), miejsca tego nie wolno smarować tłuszczem, należy je opatrzyć jałowo (z pakietu wyjałowionego) i poszkodowanego skierować do szpitala. Odmrożoną kończynę należy po opatrunku utrzymać w pozycji podniesionej, co zmniejsza ból i zapobiega komplikacjom.
§ 44.
Pierwsza pomoc przy omdleniu, udarze słonecznym i zatruciu
tlenkiem węgla
1. Omdlałego należy położyć, opuścić głowę i podnieść lekko nogi, rozluźnić ubranie w miejscu ucisku, skropić twarz i szyję zimną wodą, a jeżeli odzyska przytomność, dać do napicia się zimnej wody, podsunąć do wąchania amoniak. Na głowę nie należy kłaść zimnych okładów lub lodu.
2. Z chwilą pojawienia się oznak udaru (osłabienia czynności serca, często słabe tętno, słaby oddech, drgawki), należy niezwłocznie usunąć poszkodowanego spod działania promieni słonecznych, przenieść w chłodne miejsce, położyć, rozebrać i ochładzać ciało przez wachlowanie i opryskiwanie głowy i piersi chłodną wodą. W razie zatrzymania oddechu, albo silnej nieregularności, należy zastosować sztuczne oddychanie.
3. Zatrucie tlenkiem węgla przejawia się przede wszystkim bólem głowy, biciem serca, ogólnym osłabieniem. Zatruty skarży się na szum w uszach, zawrót głowy, mdłości, a jako dalszy objaw występują wymioty, osłabienie czynności serca, a nawet utrata przytomności.
Jeżeli nie będzie udzielona natychmiastowa pomoc zatrutemu, to może nastąpić śmierć. Poszkodowanego należy natychmiast przenieść z zatrutego pomieszczenia (miejsca) na świeże powietrze. Pierwszą pomoc należy stosować w taki sam sposób, jak przy omdleniu. W razie wystąpienia wymiotów należy zatrutego położyć na boku, albo obrócić jego głowę na bok. Jeżeli zatruty oddycha spazmatycznie, rzadko albo wcale nie oddycha, to do czasu przybycia lekarza należy zastosować sztuczne oddychanie.
§ 45.
Pierwsza pomoc przy złamaniach lub zwichnięciach
Pierwszą pomocą przy złamaniu lub zwichnięciu kości jest zapewnienie poszkodowanemu najdogodniejszej i najswobodniejszej pozycji, przy czym uszkodzona część ciała powinna pozostawać całkowicie nieruchoma.
Zadanie ratującego polega na unieruchomieniu miejsca złamania oraz na nadaniu najbardziej wygodnej pozycji uszkodzonej części ciała, a następnie na przewiezieniu poszkodowanego do szpitala.
1. W razie upadku na głowę albo uderzenia w głowę, które wywołało stan nieprzytomności, krwawienie z uszu albo z ust, należy wziąć pod uwagę możliwość złamania podstawy czaszki. Pierwsza pomoc polega na ochładzaniu głowy (zimny okład) i zapewnieniu poszkodowanemu spokoju.
2. Przy upadku z wysokości albo przy przygnieceniu, jeśli istnieje przypuszczenie, że nastąpiło złamanie kręgosłupa (silny ból w kręgosłupie, niemożność zginania pleców i obrócenia się), należy ostrożnie podsunąć pod poszkodowanego deskę, albo obrócić poszkodowanego na brzuch, uważając przy tym, aby przy podsuwaniu deski lub obracaniu nie przeginać tułowia. Dalsza pomoc należy do lekarza.
3. Przy złamaniu i zwichnięciu obojczyka jako objaw występuje ból w okolicy obojczyka i wyraźny obrzęk. W tym przypadku należy włożyć do dołu pachowego zwitek waty lub gazy, a następnie rękę zgiętą pod kątem prostym przymocować do tułowia.
Rękę poniżej łokcia należy zawiesić na temblaku, a na obojczyk położyć zimny okład.
4. Złamanie i zwichnięcie kości kończyny górnej objawia się bólem wzdłuż kości, nienormalnym kształtem kończyny, obrzękiem. W celu udzielenia pomocy poszkodowanemu należy miejsce złamania unieruchomić za pomocą dwóch szyn (deseczek, patyków lub tektury), przy bandażowanych z dwóch stron kończyny w ten sposób, aby były unieruchomione przynajmniej dwa najbliższe stawy złamanej kości.
Jeżeli (niosący pomoc nie dysponuje szyną unieruchamiającą, należy, podobnie jak przy złamaniu obojczyka, przybandażować rękę do tułowia nie kładąc jednak zwitka do dołu pachowego. Uszkodzone miejsce należy ochładzać.
5. Przy podejrzeniach złamania albo zwichnięcia kości lub palców należy przybandażować kość ręki do szerokiej szyny w ten sposób, aby szyna zaczynała się od środka przedramienia, a kończyła się przy końcach palców.
6. Złamanie i zwichnięcie kości kończyn dolnych objawia się bólem wzdłuż kości, nienaturalnym kształtem kończyny i obrzękiem. W celu udzielenia pomocy należy unieruchomić uszkodzoną kończynę dwiema szynami przy bandażowanymi po zewnętrznej i wewnętrznej stronie kończyny w ten sposób, aby szyna wewnętrzna sięgała od pachwiny do palców nóg, a zewnętrzna szyna przy złamaniu kości podudzia lub stopy od miednicy do palców nóg, a przy złamaniu uda górny koniec szyny zewnętrznej musi sięgać aż pod pachę należy ją przy bandażować do tułowia.
Szynę należy zakładać nie podnosząc, w miarę możności, uszkodzonej kończyny. Opaski należy założyć pod miednicą, pod kolanem i piętą.
7. Złamanie żeber objawia się bólem przy oddychaniu, kaszlu i ruchach. Należy mocno zabandażować klatkę piersiową lub ściągnąć ją przy wydechu ręcznikiem.
Załącznik nr 1
Załącznik nr 2
do przepisów Mte 54
INSTRUKCJA
wypełniania zlecenia na pracę wzór PKP seria E nr 1772
1. Zlecenie wypisuje się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach przez kalkę, na maszynie do pisania, piórem kulkowym lub ołówkiem kopiowym.
2. W miejscu uwidaczniającym nazwę jednostki wystawiającej zlecenie odciska się pieczęć podłużną oddziału sieci i zasilania KP.
3. W miejscu pozostawionym na wstawienie numeru zlecenia wpisuje się kolejny numer zlecenia w danym roku.
4. W punkcie l, Części A, wpisuje się kolejno:
imię i nazwisko wykonawcy (nadzorcy) robót,
grupę kwalifikacyjną wykonawcy (nadzorcy) robót,
ilość pracowników, która podlegać będzie wykonawcy robót podczas wykonywania zlecanych prac,
dzień, w który praca ma być przeprowadzona (np. 5 maja 1962 r.),
przewidywany czas wykonania pracy (np. 1210 1340),
numer (numery) toru, na którym prace mają być przeprowadzone (np. tor 7 i 9),
nazwę szlaku lub stacji, do której należą wymienione tory (np. stacja Żyrardów),
obszar, na którym prace mają być wykonane wyznaczony kilometrem ustawionych konstrukcji wsporczych sieci jezdnej (np. od km 43229 do km 43810),
rodzaj prac, wykonanie których się zleca. Dla prac będących częścią normalnych prac utrzymania sieci podaje się nazwę czynności, zgodnie z instrukcją Mte 58, oraz zakres prac, w jakim daną czynność się zleca (np. przegląd rewizyjny w zakresie określonym instrukcją Mte 58 § 18, ust. 2, pkt. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 9, 10, 12 i 13).
W przypadku zlecenia prac, zakresu których nie można ściśle określić przez powołanie się na instrukcję Mte 58, wypisuje się słownie pełen zakres zlecanych prac (np. wymiana izolatorów pod-wieszeniowych linki nośnej).
5. W punkcie 2 części A podaje się kolejno:
numery konstrukcji wsporczych sieci jezdnej, przy których należy uszynić sieć (np. 4235, 4311, 4315),
miejsce i sposób ustawienia wskaźników We (np. We 1, 2 i 3 na izolatorze sekcyjnym przejścia zwrotnicowego 2931 dla jazdy z toru nr 1).
6. W punkcie 3 części A podaje się:
odcinki lub elementy sieci, które podczas wykonywania zleconej pracy będą się znajdowały pod napięciem (np. tor l i 2 oraz izolatory sekcyjne przejść zwrotnicowych 3738 i 4239 od strony toru nr 2, 2931 i 4138 od strony toru nr 1),
dodatkowe środki ostrożności, które niezależnie od podanych w przepisach Mte 54 należy podczas zlecanej pracy zachować (np. po odłączeniu odłącznika nr 28 przed rozpoczęciem pracy i na cały okres jej wykonywania napęd odłącznika przestawić z obsługi zdalnej na ręczną).
7. W części B podaje się kolejno:
numery, nazwy i miejsce zainstalowania wyłączników zasilaczy, które powinny być przez cały okres wykonywania pracy wyłączone (np. Tory stacyjne l na l P),
numery i miejsce zainstalowania odłączników sekcyjnych, które powinny być odłączone (np. nr 28 st. Żyrardów),
numery i miejsce zainstalowania odłączników, które w związku z wykonywaną pracą, ze względu na prowadzenie ruchu pociągów po innych torach, powinny być na czas wykonywania pracy załączone (np. 2 st. Żyrardów),
uzgodnienia, jakie powinny być dokonane ze służby przewozów w zakresie prowadzenia ruchu pociągów w okresie wykonywania pracy (np. nie prowadzić ruchu pociągów przez przejścia zwrotnicowe 2931, 3738, 3841 i 3942 st. Żyrardów).
8. Pod zleceniem podpisują się:
sporządzający zlecenie po jego sporządzeniu,
zatwierdzający zlecenie po jego sprawdzeniu,
wykonawca robót (nadzorca) i dyspozytor po zapoznaniu się z treścią zlecenia.
9. Adnotacje o realizacji zlecenia wypełnia zarówno wykonawca (nadzorca) robót, jak i dyspozytor, każdy na własnym egzemplarzu zlecenia. Po dokonaniu adnotacji osoba dokonująca adnotacji składa swój podpis i podaje stanowisko służbowe.
