Zatwierdzona zarządzeniem Ministra Komunikacji
z dnia 15 września 1946 r. Nr 60/19/46
(Dziennik Urzędowy Nr 11 z 1946 r. poz 173)
Obowiązuje od dnia 1 stycznia 1947
SPIS RZECZY.
Cześć I. Postanowienia ogólne.
§1. Zakres działania i obowiązki ogólne przemywacza kotłów parowych.
§2. Zwierzchnicy przemywacza.
§3. Znajomość obowiązujących przepisów.
§4. Wyposażenie przemywacza.
§5. Odpowiedzialność przemywacza.
§6. Wyznaczanie i stawianie się na służbę.
§7. Ubiór przemywacza.
§8 Kwalifikacje wymagane od przemywacza.
Część II. Szczegółowe obowiązki przemywacza.
§9. Znajomość parowozów, urządzeń parowozowych, kotłów parowozowych i stałych.
§10. Rozpoczęcie służby.
§11. Przygotowanie parowozu do mycia kotła wodą zimną.
§12. Mycie kotła parowozowego wodą zimną.
§13. Przygotowanie parowozu do mycia wodą gorącą.
§14. Mycie kotła parowozowego wodą gorącą.
§15. Mycie kotłów parowozowych na gorąco lub ciepło za pomocą osobnych urządzeń.
§16. Mycie kotłów stałych.
§17. Mycie kotłów znajdujących się w naprawie.
§18. Mycie tendrów.
§19. Ochrona narzędzi pracy przemywacza.
Instrukcja dla przemywacza kotłów parowych
Celem utrzymania w stanie należytej czystości kotłów parowozowych tudzież stałych – wyznaczani są w parowozowni przemywacze kotłów parowych.
Cześć I.
§ 1.
Postanowienia ogólne.
Zakres działania i obowiązki ogólne przemywacza kotłów parowych.
1) Do zakresu działania przemywacza kotłów parowych, dalej w skróceniu zwanego w niniejszej instrukcji “przemywaczem” – należy:
a) mycie kotłów parowozowych, zbiorników wodnych na tendrach oraz stałych kotłów parowych znajdujących się na terenie parowozowni i torów trakcyjnych;
b) dozór nad stanem wodociągów i hydrantów w parowozowni, tudzież nad stanem innych przyrządów i urządzeń mechanicznych, przeznaczonych do mycia kotłów zimną, gorącą lub ciepłą wodą;
c) utrzymywanie w sprawności kompletu narzędzi, materiałów i przyrządów, używanych przy myciu kotłów.
2) Przy wykonywaniu powierzonych mu czynności przemywacz powinien przestrzegać przepisów niniejszej instrukcji, oraz przepisów o obsłudze kotłów parowych.
3) Przemywacz powinien zgłosić w biurze parowozowni adres swego mieszkania i zawiadamiać o każdej jego zmianie.
§ 2.
Zwierzchnicy przemywacza kotłów.
Bezpośrednimi przełożonymi przemywacza jest starszy palacz i dyspozytor parowozowni, nadto zwierzchnikami jego są: naczelnik (zawiadowca) parowozowni, maszynista – instruktor, kontroler i starszy kontroler Służby Mechanicznej. Zwierzchników osób wyżej wymienionych przemywacz powinien uważać również za swych zwierzchników.
Uwaga. Zastępcy wyżej wymienionych osób są również zwierzchnikami przemywacza.
§ 3.
Znajomość obowiązujących przepisów.
1) Przemywacz obowiązany jest znać i wykonywać następujące przepisy i instrukcje:
a) przepisy niniejszej Instrukcji oraz wszelkie okólniki i rozporządzenia dotyczące służby przemywacza kotłów;
b) przepisy sygnalizacji kolei polskich;
c) przepisy o pierwszej pomocy sanitarnej;
d) przepisy przeciwpożarowe;
e) przepisy o służbie przygotowawczej i egzaminach na przemywacza kotłów parowych;
f) ogólne zasady przepisów o budowie i utrzymaniu kotłów parowych;
g) przepisy obsługi parowozów ze stalowymi skrzyniami ogniowymi.
Przemywacz nie może wymawiać się nieznajomością obowiązujących go przepisów, instrukcji i oddzielnych rozporządzeń władzy przełożonej, wywieszonych w parowozowni do wiadomości ogólnej.
2) Przemywacz powinien być obznajmiony:
a) z budowa kotłów parowozowych i stałych, przyrządów zasilających je wodą, przyrządów bezpieczeństwa i kontrolnych;
b) z osprzętem kotłów parowych różnych typów;
c) ze sposobami mycia kotłów parowych zimną, gorącą i ciepła wodą,
d) ze sposobami utrzymania parowozów.
§ 4.
Wyposażenie przemywacza.
1) Przy wyznaczeniu na służbę przemywacz otrzymuje do użytku służbowego za pokwitowaniem własnoręcznym po jednym egzemplarzu dotyczących go instrukcji i przepisów służbowych, tudzież niezbędne do wykonywania służby narzędzia, przedmioty, materiały oraz odzież ochronną.
2) Przemywacz obowiązany jest utrzymywać powierzone mu przedmioty i narzędzia w należytym porządku i dobrym stanie.
3) Przy przeniesieniu, wystąpieniu lub zwolnieniu ze służby przemywacz powinien zdać służbę i zwrócić wydane mu przepisy, instrukcje, legitymacje służbowe oraz znajdujące się w jego rozporządzeniu narzędzia i materiały, stanowiące własność P. K. P.
§ 5.
Odpowiedzialność przemywacza.
1) Przemywacz odpowiedzialny jest:
a) za ścisłe wykonywanie obowiązujących go przepisów;
b) za stan i całość powierzonych mu narzędzi, przedmiotów i ubrania ochronnego;
c) za oszczędne używanie szczeliwa i innych materiałów, używanych przy myciu kotłów parowozowych i stałych.
2) W razie zgubienia lub uszkodzenia narzędzi i przedmiotów z winy przemywacza, naprawa ich, zamiana i uzupełnienie dokonywa koszt przemywacza po stwierdzeniu jego winy
§ 6.
Wyznaczanie i stawianie się na służbę.
Przemywacz powinien stawiać się na służbę punktualnie w czasie oznaczonym w wykresie dyżurów lub rozporządzeniu władzy przełożonej. O niemożności stawienia się na służbę przemywacz powinien zawiadomić zawczasu starszego palacza lub dyspozytora parowozowni. Wogóle zaś przemywacz powiniem usprawiedliwić niemożność stawienia się na służbę, a w przypadku choroby złożyć urzędowe świadectwo lekarskie nie później jak następnego dnia po zachorowaniu.
§ 7.
Ubiór przemywacza.
Podczas pełnienia służby przemywacz powinien być w ubiorze ochronnym.
§ 8.
Kwalifikacje wymagane od przemywacza.
Prócz warunków przewidzianych w przepisach o stosunkach służbowych pracowników P. K. P. przemywacz, przy przyjęciu na służbę, powinien posiadać jeszcze następujące kwalifikacje:
1) wykształcenie ogólne w zakresie szkoły powszechnej. W braku kandydatów mających takie wykształcenie może być dopuszczone, aby kandydat na przemywacza złożył egzamin z języka polskiego w zakresie umiejętności biegłego czytania i pisania oraz z rachunków w zakresie czterech działań z liczbami całkowitymi.
2) Przygotowanie fachowe:
a) przemywacz powinien przepracować jako robotnik przy parowozowni nie mniej, niż 2 lata, w tym nie mniej niż 1 rok w charakterze wykonywującego czynności pomocnicze przy przemywaczu;
b) umieć myć kotły parowozowe i stałe oraz zbiorniki tendrowe wodą zimną, gorącą i ciepłą;
c) być obeznanym dokładnie z ustrojem kotłów parowozowych, tudzież z ogólną budową parowozów.
Część II. Szczegółowe obowiązki przemywacza.
§ 9.
Znajomość parowozów, urządzeń parowozowych, kotłów parowozowych i stałych.
Przemywacz powinien być obznajomiony z usytuowaniem urządzeń parowozowni i należących do niej torów trakcyjnych, powinien znać ogólnie ustrój parowozów, przypisanych do danej parowozowni, zwłaszcza być obznajomionym z budową ich kotłów, jak również budową kotłów stałych, należących do parowozowni. Jeżeli w parowozowni jest urządzenie do mycia kotłów i napełniania ich gorącą lub ciepłą wodą, przemywacz powinien być obeznany szczegółowo z tymi urządzeniami. Przemywacz powinien również umieć myć i napełniać kocioł parowozowy gorącą wodą, doprowadzaną z sąsiedniego parowozu.
§ 10.
Rozpoczęcie służby.
1) Służba przemywaczy odbywa się, na zmiany, stosownie do nakazów wywieszanych w parowozowni. W każdej zmianie powinna być odpowiadająca potrzebie ilość przemywaczy kotłów pod kierownictwem jednego, bardziej doświadczonego przemywacza. Kierujący zmianą przemywacz, po otrzymaniu wskazówek od dyspozytora parowozowni, wyznacza poszczególnym przemywaczom kolejność wykonywania prac przy myciu kotłów parowozowych.
2) Przemywacz przy rozpoczęciu służby powinien być zaopatrzony w komplet narzędzi, jako to: kiszki gumowe, prądnice, pręty stalowe, klucze, młotki, łomy.
Ponadto przemywacz powinien mieć przy sobie szczeliwo do wyczystek odpowiednie do użycia w kotłach przeznaczonych do mycia, prócz tego lampkę dającą możność oświetlenia wnętrza kotła w celu przekonania się o stanie jego po wymyciu. W razie używania do oświetlenia kotła lampki elektrycznej, przemywacz powinien uprzednio przekonać się, czy oprawka lampki, tudzież sznur nie są uszkodzone, aby uniknąć nieszczęśliwego wypadku, możliwego na skutek krótkiego spięcia.
3) Przyjmując dyżur, przemywacz powinien dowiedzieć się jakie parowozy, tendry i kotły stałe parowe wyznaczone są na dzień bieżący do mycia; jednocześnie przemywacz powinien wyjaśnić, czy podczas jego dyżuru w kotłach parowozowych przeznaczonych do mycia wykonywa się lub będzie wykonywana naprawa i jakiego rodzaju.
4) Kotły przeznaczone do mycia, parowozowe i stałe, przemywacz powinien przyjąć od palacza parowozowni w celu spuszczenia z nich pary i wody i przygotowania do mycia na zimno, gorąco lub wodą ciepłą.
§ 11.
Przygotowanie parowozu do mycia kotła wodą zimną.
1) Mycie kotła parowozowego woda zimną wykonywa się po stopniowym, powolnym ochłodzeniu kotła w sposób naturalny. Normalny czas mycia kotłów wodą zimną powinien wynosić nie mniej 24 godzin (zwykle 36-48). Aby ostudzić kocioł należy najpierw usunąć z paleniska resztki ognia i spuścić parę do tendra, ogrzewając w nim wodę do temperatury 30-40°C, tak, aby smoczki mogły jeszcze działać. Resztki pary należy spuścić do osobnych zbiorników umieszczonych w parowozowni, a jeśli ich nie ma, to nazewnątrz budynku.
Kocioł parowozowy przygotowany w ten sposób należy pozostawić z wodą na okres 12 godzin, poczem wodę można spuścić. Opróżniony z wody i pary kocioł należy pozostawić w spokoju na przeciąg conajmniej 4-5 godzin, aby temperatura ścian jego obniżyła się do 30-40°; dopiero przy tej temperaturze można rozpocząć mycie kotła.
2) Przed rozpoczęciem mycia kotła wodą zimną przemywacz powinien otworzyć wszystkie wyczystki (otwory do czyszczenia).
§ 12.
Mycie kotła parowozowego wodą zimną.
1) Po przygotowaniu parowozu do mycia wodą zimną w sposób wskazany powyżej przemywaez powinien, po uzyskaniu zezwolenia na to palacza parowozowni, rozpocząć mycie kotła, orientując się co do czasu trwania mycia wskazówkami swoich przełożonych. Czas mycia zależny jest od typu parowozu oraz temperatury utrzymywanej w budynku parowozowni.
2) Mycie przemywaez powinien rozpocząć od walczaka, kotła, biorąc do tego wodę z sieci rozprowadzającej pod ciśnieniem 5-6 atm Aby usunąć przez wyczystki na walczaku nagromadzony tam kamień kotłowy i szlam, przemywacz powinien dokładnie oczyścić od nich rury płomienne za pomocą odpowiedniego pręta i obmyć je obficie wodą.
3) Gdy walczak zostanie oczyszczony przemywacz powinien rozpocząć z kolei oczyszczanie i mycie przestrzeni pomiędzy ścianami płaszcza paleniska i skrzyni ogniowej. Przy pomocy haczyków, grac i prętów krótkich przemywacz powinien oczyścić z kamienia kotłowego ścianki i podniebienie skrzyni ogniowej, zespórki, ściegi podniebienia, tudzież belki kotwowe.
4) Następną czynnością jest oczyszczanie i wymycie pionowych przestrzeni pomiędzy ścianami płaszcza i skrzyni ogniowej, skąd przemywacz powinien usunąć jak najdokładniej nawarstwienie kamienia kotłowego. Jeżeli nie daje się to zrobić w zupełności i kamień pozostanie na ściankach, to przemywacz powinien zameldować o tym dyżurnemu dyspozytorowi parowozowni i postępować dalej według jego wskazówek.
Kocioł należy myć dopóty, dopóki nie będzie wyciekać z niego zupełnie czysta woda,
5) O ukończeniu mycia kotłów przemywacz powinien zawiadomić dyżurnego palacza parowozowni. Wyczystki mogą być zamykane z powrotem dopiero wówczas, gdy dyżurny palacz, lub inny pracownik nadzorujący mycie, przekona się osobiście o dokładnym wymyciu kotła.
6) Po obejrzeniu kotła i stwierdzeniu czystości jego ścianek przez palacza lub pracownika nadzorującego mycie, przemywacz powinien zamknąć wszystkie wyczystki i napełnić kocioł zimną wodą, jeśli nie otrzymał innego polecenia. Jeżeli przy oględzinach kotła zostanie ujawniony kamień kotłowy nie odbity lub szlam nie wyczyszczony, to przemywacz powinien miejsca te ponownie oczyścić gracą, a następnie znowu je przemyć.
Wyniki oględzin kotła powinny być odnotowane w książce mycia; czyni to organ kontrolujący. Napełniać kocioł woda należy nie wyżej niż do połowy szkła wodowskazowego, poczym przemywacz powinien zawiadomić palacza parowozowni o gotowości kotła do rozpalenia. Gdy parowóz zostanie rozpalony, a woda w kotle nagrzeje się dostatecznie, przemywacz kotłów powinien jeszcze raz sprawdzić nakrętki wyczystek i dociągnąć je należycie.
7) Jeżeli kocioł po wymyciu nie ma być zaraz napełniony wodą, to nad drzwiczkami paleniska należy umieścić tablice z napisem “W kotle wody nie ma”. Zamkniecie drzwiczek w tym przypadku powinno być zabezpieczone dodatkowo w taki sposób, aby bez użycia siły nie można było ich otworzyć.
§ 13.
Przygotowanie parowozu do mycia kotła wodą gorącą.
1) Mycie kotłów parowozowych wodą gorącą może być dokonane w sposób dwojaki:
a) przez zasilanie kotła gorącą wodą z innego parowozu,
b) za pomocą urządzeń mechanicznych, osobno zbudowanych w tym celu w parowozowni.
(Oba te sposoby stosuje się wówczas, gdy zachodzi konieczność mycia kotła w czasie postoju parowozu w parowozowni krócej niż 24 godzin).
Istota mycia kotłów parowozowych na gorąco polega na tym, iż przy myciu tego rodzaju kocioł ochładza się tylko w okresie wypuszczania zeń pary i wody, poczym przemywa się wodą gorąca o temperaturze 65-75° C. 2) Przy ostudzaniu kotła do mycia woda gorąca przemywacz powinien baczyć, aby wszystkie otwory w parowozie, klapy popielnika, drzwiczki paleniska tudzież klapy kominowe były cały czas zamknięte.
Po upływie 7-8 godzin po wypuszczeniu pary z kotła, przemywacz powinien spuścić wodę do poziomu 50-75 mm nad podniebieniem i otworzyć te wyczystki, które znajdują się wyżej tego poziomu.
Gdy upłyną następne 5-6 godzin (tj. po 12-14 godzinach od czasu wypuszczenia pary można, po uzyskaniu zezwolenia od starszego palacza parowozowni, wypuścić wodę z kotła, a następnie, po godzinie lub dwóch, otworzyć wszystkie włazy i wyczystki, i przystąpić do mycia kotła.
§ 14.
Mycie kotła parowozowego wodą gorącą od innego parowozu.
1) Do wykonania mycia kotła wodą gorącą, przemywacz powinien zawczasu zażądać od palacza parowozowni, aby na torze sąsiednim był ustawiony gorący parowóz z pełnym zapasem wody.
2) Po ustawieniu tego parowozu przemywacz powinien połączyć kiszkę z króćcem pożarowym parowozu pomocniczego, odemknąć wszystkie wyczystki, poczym skierować strumień wody gorącej do wnętrza walczaka. Następnie przemywacz przystępuje do usuwania kamienia kotłowego i szlamu w ten sam sposób, jak przy myciu wodą zimną. Na parowozie pomocniczym podczas poboru zeń wody powinien być stale pracownik kierujący pracą smoczka według wskazówek przemywacza kotłów,
3) Jeżeli przemywacz zauważy w kotle miejsce, którego nie można oczyścić z kamienia kotłowego zwykłymi sposobami, to powinien zawiadomić o tym przełożonych, aby nie dopuścić do grożących z tego powodu następstw.
4) Gdy mycie kotła zostanie ukończone, a dyżurny dyspozytor parowozowni dokona oględzin kotła, przemywacz powinien zamknąć wszystkie wyczystki i napełnić kocioł woda gorącą za pomocą smoczka parowozu sąsiedniego.
§ 15.
Mycie kotłów parowozowych na gorąco lub na ciepło za pomocą osobnych urządzeń.
Do mycia kotłów parowozowych na gorąco mogą być w parowozowni osobne urządzenia np. systemu Wrigta i inne. W takim przypadku przemywacz dokonywa mycia kotłów parowozowych pod kierownictwem wyznaczonego do tego pracownika, stosując się ściśle do osobnych przepisów o myciu parowozów na gorąco, wydanych ‘przez naczelnika (zawiadowcę) parowozowni.
Jeżeli parowozownia posiada urządzenia cło mycia parowozów na ciepło wodą ogrzaną cle 35-40°, to przemywacz również dokonywa mycia na ciepło według osobnych wskazówek, wydanych przez naczelnika (zawiadowcę) parowozowni.
§ 16.
Mycie kotłów stałych.
Mycie kotłów stałych woda zimną po wygaszeniu paleniska kotła odbywa się w ten sam sposób, jak i kotłów parowozowych, a datę mycia odnotowuje się w księdze kotłowej.
§ 17.
Mycie kotłów znajdujących się w naprawie.
Jeśli parowóz, znajdujący się w naprawie, ma być po ukończeniu jej wymyty, to przemywaczowi po wykonaniu mycia nie wolno zamykać wyczystek, dopóki kierownik sekcji warsztatowej lub w jego zastępstwie kotlarz nie dokonają oględzin kotła.
§ 18.
Mycie tendrów.
1) Przed rozpoczęciem mycia zbiornika na tendrze przemywacz powinien rozłączyć kiszki połączeń pomiędzy parowozem i tendrem. Następnie należy wypuścić wodę ze zbiornika do poziomu 50-75 mm ponad dno jego, wejść do wnętrza zbiornika i obmieść miotłą ściany oraz dno zbiornika ze szlamu; szlam powinien być usunięty razem z pozostałą wodą przez dolną wyczystkę.
2) Po oczyszczeniu ścian tendra ze szlamu przemywacz powinien zmyć zbiornik wodą za pomocą kiszki z prądnicą. Podczas mycia zbiornika przemywacz powinien otworzyć i przemyć siatkę nad zasuwą wodną. Kiedy ze zbiornika zacznie wypływać zupełnie czysta woda, dolne wyczystki należy zamknąć i rozpocząć napuszczanie wody do zbiornika tendra.
§ 19.
Ochrona narzędzi pracy przemywacza.
1) Przemywacz powinien dbać, aby narzędzia i przyrządy przeznaczone do mycia kotłów, wydane mu na czas pracy, były utrzymywane zawsze w należytym stanie, tudzież zupełnym porządku.
2) Przemywacz powinien baczyć, aby narzędzia i odzież ochronna były zabezpieczone od zniszczenia wskutek wilgoci.
Po ukończeniu pracy przemywacz powinien rozwiesić ubranie i kiszki parciane celem wysuszenia ich. Aby zabezpieczyć kiszki gumowe od tarcia o podłogę, należy okręcić je na całej długości sznurem lub obszyć płótnem, ponadto nasadzić na nie pierścienie drewniane w odległości 1/2 metra jeden od drugiego.
