SPIS RZECZY
§ 1. Cel instrukcji
§ 2. Ogólne zadania palacza parowozowni
§ 3. Zwierzchnicy palacza
§ 4. Znajomość obowiązujących przepisów
§ 5. Odpowiedzialność palacza
§6. Wyznaczanie i stawianie się na służbę
§ 7. Objęcie służby
§ 8. Odbiór parowozu od drużyny parowozowej
§ 9. Postawienie parowozu w parowozowni
§ 10. Dozorowanie parowozów na postoju
§ 11. Przegląd okresowy parowozu
§ 12. Rozpalanie ognia na rusztach kotła parowozu
§ 13. Przekazanie parowozu drużynie parowozowej
§ 14. Manewry na torach trakcyjnych
§ 15. Nadzór nad parowozami nieczynnymi
§ 16. Zatrudnianie palacza przy dodatkowych czynnościach
§ 17. Przekazanie dyżuru przez palacza
§ 18. Zdarzenia nadzwyczajne
§ 19. Dodatkowe obowiązki palacza w okresie zimy
§ 20. Ogólne zadania starszego palacza
§ 21. Objęcie i pełnienie służby przez starszego palacza
§ 22. Obowiązki starszego palacza w zakresie utrzymania porządku w parowozowni
§ 23. Przekazanie dyżuru przez starszego palacza
Zarządzenie Ministra Komunikacji Nr 117 i dnia 30 maja 1962 r. w sprawie zatwierdzenia “Instrukcji dla palacza i starszego palacza parowozowni” Mtp 22. (Dz. Urz. MK 1962 r. Nr 26, póz. 142)
1) Instrukcja dla palaczy przy parowozowni – Mtp 22 zatwierdzona zarządzeniem Ministra Komunikacji z dnia 11 stycznia 1946 r. (Dz. Urz. MK Nr 1, póz. 9),
2) Przepisy obsługi parowozów ze stalowymi skrzyniami ogniowymi Mtp 6 zatwierdzone zarządzeniem Ministra Komunikacji z dnia 12 lutego 1946 (Dz. Urz MK Nr 2, poz. 18),
3) Przepisy o opalaniu parowozów Mtp 36, zatwierdzone rozporządzeniem Ministra Komunikacji z dnia 12 lipca 1929 r. (Dz. Urz. M. K. Nr 22, póz. 185).
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.Z up. MINISTRA (-) Inż. mgr W. Mlodeckl Dyrektor Centralnego Zarządu Nr CZT2a-l/2/62
WYKAZ
jednostek organizacyjnych, które otrzymują instrukcje dla palacza i starszego palacza parowozowni Mtp 22
I. W Ministerstwie Komunikacji Według ustalonego rozdzielnika
II. W dyrekcjach okręgowych kolei państwowych Według ustalonego rozdzielnika
III. W jednostkach organizacyjnych podległych DOKP oddziały trakcji
terenowe zarządy kolei dojazdowych
lokomotywownie
Wagonownie i ośrodki szkolenia zawodowego
IV. Inne jednostki organizacyjne
Centralny Ośrodek Badań i Rozwoju Techniki Kolejnictwa
Zjednoczenie Zakładów Napr. Taboru Kolejowego
Technika kolejowe
Zakłady naprawcze taboru kolejowego
Zarząd główny ZZK
stanowisk pracy, na których pracownicy otrzymują do użytku służbowego oddzielne egzemplarze “Instrukcji dla palacza i starszego palacza parowozowni” Mtp 22
W zarządach kolei dojazdowych
St. kontrolerzy, st. instruktorzy i kierownicy działów mechanicznych II. W Oddziałach trakcji, terenowych zarządach k. d. i
lokomotywowniach
Kontrolerzy
Pracownicy prowadzący sprawy szkolenia zawodowego
Kierownicy oddziałów dyspozycji trakcyjnej i kierownicy oddziałów napraw parowozów
Maszyniści instruktorzy Dyspozytorzy Maszyniści parowozu Pomocnicy maszynistów parowozu
Palacze parowozowni
Starsi palacze parowozowni
POSTANOWIENIA WPROWADZAJĄCE
1. Celem nowego wydania instrukcji jest prostej i zwiezie ujęcie postanowień dotyczących pracy palaczy i starszych palaczy parowozowni.
2. Instrukcja ta różni się od poprzedniej tym, że uwzględniono w niej wprowadzone w międzyczasie poprawki i uzupełnienia, usunięto treść zdeaktualizowaną, a wprowadzono dodatkowe obowiązki palacza parowozowni w okresie zimy.
Poza tym do instrukcji włączono postanowienia dotyczące pracy palacza parowozowni, zawarte w anulowanych zarządzeniem wprowadzającym niniejszą instrukcję przepisach Mtp 6 Mtp 36.
3. Instrukcja jest przeznaczona dla pracowników spełniających czynności palaczy i starszych palaczy parowozowni.
2. Do wykonywania czynności, o których mowa w ust. l, powołanym jest palacz i starszy palacz parowozowni.
a) odbiór od drużyn parowozowych parowozów przybywających do parowozowni,
b) dozorowanie i utrzymywanie w gorącym stanie kotłów parowozów odebranych od drużyn parowozowych oraz przekazywanie parowozów gorących właściwym drużynom parowozowym,
c) wygaszanie parowozów gorących i rozpalanie parowozów zimnych, wskazanych przez dyspozytora parowozowni (starszego palacza),
d) zwracanie uwagi, aby osoby niepowołane nie wchodziły na parowozy nawet pozostające w stanie zimnym.
2. Przy wykonywaniu zadań wymienionych w ust. l palacz powinien przestrzegać obowiązujących go przepisów i instrukcji, a w szczególności instrukcji niniejszej.
1) instrukcji o sygnalizacji na PKP,
2) przepisów o służbie przygotowawczej, doszkalaniu i egzaminowaniu pracowników PKP w części dotyczącej palacza i starszego palacza,
3) przepisów o udzieleniu pierwszej pomocy sanitarnej,
4) przepisów przeciwpożarowych,
5) przepisów o naprawie parowozów w części dotyczącej przeglądu okresowego.
2. Poza znajomością przepisów palacz powinien być zapoznany:
1) z zasadniczymi typami parowozów PKP,
2) z budową kotłów parowozowych, przyrządów zasilających, urządzeń bezpieczeństwa i kontrolnych,
3) ze sposobami palenia w paleniskach kotłów parowozowych różnymi gatunkami paliwa,
4) z usytuowaniem wszystkich urządzeń parowozowni i należących do niej torów trakcyjnych.
1) za ścisłe i zgodne z przepisami wykonywanie zadań przewidzianych dla palacza,
2) za stan i całość powierzonych mu narzędzi i przedmiotów,
3) za oszczędne używanie opału, czyściwa i innych materiałów używanych do obsługi parowozów i palenia w piecach parowozowni.
2. W razie zgubienia lub uszkodzenia narzędzi i przedmiotów z winy palacza, ich naprawa, zamiana i uzupełnienie dokonywane będą na koszt winnego palacza.
2. Jeśli w zmianie nie pracuje starszy palacz, przyjęcie służby palacz potwierdza podpisem w książce dyżurów palaczy (załącznik 1), odnotowując w niej zauważone usterki i niedokładności w stanie przyjmowanych do obsługi parowozów.
3. Podczas dyżuru palacz powinien być zaopatrzony w następujące narzędzia i przedmioty:
1) łopatę do węgla,
2) gwizdawkę,
3) żółtą chorągiewkę,
4) ręczną latarkę sygnałową.
4. Obejmując dyżur palacz powinien przyjąć od palacza z poprzedniego dyżuru te parowozy w stanie gorącym i zimnym, nad którymi nadzór na terenie parowozowni został mu zlecony przez starszego palacza lub dyspozytora.
5. Palacz powinien obejrzeć parowozy znajdujące się w stanie gorącym, zbadać ich stan, zwłaszcza stan kotła i poziomu wody w kotle oraz stan korków topliwych, skrzyni ogniowej (paleniska). O zauważonych usterkach i brakach – powinien zameldować niezwłocznie swemu zwierzchnikowi, a jeśli w zmianie nie pracuje starszy palacz, w myśl treści ust. 2 zanotować je również w książce dyżurów palaczy.
6. Palacz powinien dowiedzieć się, do jakich pociągów i na jaki czas ma przygotować przydzielone mu parowozy, sprawdzić, w jakich parowozach ogień został rozniecony i jakie parowozy są przyjęte przez drużyny parowozowe. Następnie powinien dowiedzieć się, jakie parowozy wyznaczone są do przeglądu okresowego, jakie stoją bez wody w kotłach lub tendrach i z jakiego powodu oraz sprawdzić, czy parowozy bez wody zaopatrzone są w odpowiednie tablice ostrzegawcze.
2. Odbioru każdego parowozu palacz powinien dokonywać w sposób następujący:
1) szczegółowo obejrzeć palenisko kotła i sprawdzić, czy wszystko w nim znajduje się w porządku, czy nie ma cieknących płomienie płomieniówek, czy nie ma pękniętych i cieknących zespórek, czy nie ciekną szwy paleniska i zespórki podniebienne, czy korki topliwe nie zostały nadtopione lub wytopione całkowicie, czy ruszty są w należytym stanie i sklepienie w skrzyni ogniowej jest w porządku, wreszcie czy nie ma jakich innych uszkodzeń kotła, które mogą zagrażać bezpieczeństwu;
2) sprawdzić, czy popielnik i dymnica parowozu są oczyszczone z popiołu i żużla; parowozu z nieoczyszczoną dymnicą i popielnikiem nie należy przyjmować od drużyny parowozowej, o czym należy zawiadomić dyspozytora;
3) sprawdzić stan szkła wodowskazowego, kurków probierczych, zaworów bezpieczeństwa i manometru; należy przy tym zwrócić uwagę, czy plomby na manometrze i zaworach bezpieczeństwa nie zostały naruszone i czy sam manometr nie jest uszkodzony;
4) sprawdzić poziom wody w kotle, jeżeli wody okaże się zbyt mało, nadprężność zaś pary w kotle jest odpowiednio wysoka, należy w obecności maszynisty parowozu lub jego pomocnika zasilić kocioł małymi dawkami do poziomu 1/2 szkła wodowskazowego i wtedy ponownie obejrzeć skrzynią ogniową;
5) sprawdzić działanie przyrządów zasilających,
6) sprawdzić stan hamulca ręcznego,
7) sprawdzić zapas paliwa i wody w tendrze, w razie gdy zapasy te są niewystarczające, palacz powinien zawiadomić o tym starszego palacza i dyspozytora parowozowni;
8) sprawdzić, czy przepustnica jest zamknięta, nawrotnica jest w położeniu środkowym (na zero), zawory przedmuchowe cylindrów są otwarte, parowóz jest zahamowany hamulcem ręcznym i klapy popielnika są zamknięte.
2. Palacz powinien dopilnować, aby komin ustawionego w hali -parowozowni parowozu znajdował się wprost pod wylotem (otworem) wyciągu dymowego w dachu, a klapa tego wyciągu była otwarta.
3. Po ustawieniu parowozu palacz powinien go podklinować.
4. Stosownie do otrzymanego polecenia, palacz powinien podtrzymywać ogień w palenisku parowozu dla zapewnienia należytej nadprężności pary albo też odpowiednio przytłumić ogień i utrzymywać nadprężność pary zmniejszoną, nie więcej jednak niż o 4 atn od najwyższej dopuszczalnej.
2. Palacz powinien pilnować stanu parowozów powierzonych jego pieczy. W tym celu ma on dbać, aby:
1) na parowozach w stanie gorącym palący się węgiel znajdował się przy wszystkich ścianach skrzyni ogniowej, a więc przy ścianie sitowej, przy obu ścianach bocznych i przy ścianie tylnej (drzwiczkowej), a klapy popielnika były zamknięte,
2] nadprężność pary nie obniżyła się więcej niż o 4 atn od najwyższej dopuszczalnej,
3) poziom wody w kotle był nie niższy niż 1/2 i nie wyższy niż 3/4 szkła wodowskazowego,
4) podczas zasilania kotła wodą był należyty ogień w palenisku,
5) dmuchawka podczas postoju parowozu w budynku parowozowni nie była używana,
6) parowóz był należycie zabezpieczony przed ruszaniem z miejsca, tj., aby przepustnica była zamknięta, nawrotnica (nastawnica) znajdowała się w położeniu środkowym, kurki przedmuchowe cylindrów otwarte, hamulec ręczny zaciśnięty i parowóz podklinowany,
7) płomieniówki i płomienice były oczyszczone z popiołu i sadzy przez wyznaczonego do tych czynności pracownika,
8) woda w tendrze nie była zbytnio nagrzana, gdyż z tego powodu inżektory mogłyby przestać działać,
9) parowóz z niezupełnie pokrytym rusztem nie był użyty do pracy manewrowej.
1) parowóz jest odpowiednio czysty (dotyczy to głównie dymnicy i popielnika),
2) ruszt paleniska jest pokryty równomiernie na całej powierzchni żarem,
3) stan wody w kotle znajduje się na wysokości 3/4 szkła wodowskazowego przy ciśnieniu pary około 4 atn poniżej najwyższego dopuszczalnego.
2. Parowozy przeznaczone do przeglądu okresowego (PO) palacz kieruje na stanowiska do tego przeznaczone.
3. Aby uniknąć szybkiego oziębienia skrzyni ogniowej, żar na ruszcie powinien się sam ugasić przy zamkniętych klapach popielnika i kominie przykrytym blachą. Spadek ciśnienia pary w kotle powinien odbywać się wyłącznie przez naturalne oziębianie Tak przygotowany do mycia parowóz palącz przekazuje przemywaczowi kotłów, który postepuje dalej odpowiednio do przepisów o myciu kotłów zimną lub gorącą wodą. Wypuszczanie wody z tendra, którego zbiornik na wodę przeznaczony jest do mycia należy do obowiązków przerywacza kotłów.
2. Przed roznieceniem ognia w skrzyni ogniowej kotła parowozu powinien przekonać się, czy:
1) ukończony jest przegląd okresowy parowozu,
2) jest w kotle woda (nie mniej niż 1/2 szkła wodowskazowego),
3) szkło wodowskazowe i kurki probiercze są w porządku,
4) ruszty i sklepienie w skrzyni ogniowej są w należytym stanie,
5) kurek manometru jest otwarty.
3. Po wykonaniu sprawdzenia wymienionego w ust. 2 powinien:
1) otworzyć tylną klapę popielnika,
2) zamknąć przepustnicę,
3) ustawić nawrotnicą (nastawnicą) w środkowym położeniu (na zero),
4) otworzyć kurki przedmuchowe cylindrów,
5) po upewnieniu się, że zawory wietrznikowe inżektorów są otwarte, otworzyć zawory parowe inżektorów,
6) podklinować parowóz i zacisnąć hamulec ręczny.
4. Przy rozpalaniu parowozu ruszt powinien być równomiernie zarzucony paliwem, aby wszystkie ściany skrzyni ogniowej ogrzewały się równomiernie. Szybkiego rozpalania za pomocą dmuchawki pomocniczej należy unikać, aby nie zwiększyć nadmiernego dopływu nie podgrzanego powietrza.
5. Po nagrzaniu sią kotła, gdy z rur wietrznikowych inżektora zacznie uchodzić para, palacz powinien zamknąć zawory parowe inżektorów i od tej chwili zwracać uwagą na wysokość nadprężności pary oraz na poziom wódw kotle
2. Jeżeli zauważy, że drużyna parowozowi otworzyła dmuchawkę na parowozie stojącym w hali parowozowni, powinien zwrócić je uwagę, że jest to niedozwolone.
3. Od chwili przekazania parowozu drużynie parowozowej odpowiedzialność za jego dozorowanie ponosi drużyna parowozowa. Dozorowanie parowozu będącego w pogotowiu, w czasie gdy nie obsługuje go drużyna parowozowa, należy do palacza parowozowni.
2. Przetaczanie zimnych parowozów może odbywać się tylko po uprzednim otrzymaniu na to zezwolenia dyspozytora parowozowni.
3. Parowozy znajdujące się w naprawie mogą być przetaczane wyłącznie za uprzednim zezwoleniem właściwego majstra naprawy.
4. W parowozowniach, w których jest starszy palacz, kierownictwo manewrami wymienionymi w ust. l należy do starszego palacza.
2. Powinien uważać, aby parowozy nieczynne nie były okradane i czy nie są zabierane z nich bezprawnie części zapasowe w celu przenoszenia ich na inne parowozy.
3. Palacz powinien również sprawdzić, czy :
– parowozy nieczynne – zimne, odstawione na dłuższy czas do zapasu oraz czynne parowozy wygaszone do naprawy, zostały opróżnione z wody w kotle i zbiorniku tendrowym, a właściwe tablice ostrzegawcze zostały zawieszone,
– wyczystki kotłów są otwarte,
– w zimie woda została spuszczona dokładnie z cylindrów parowych, sprężarek powietrznych, rur i innych przyrządów na parowozie,
– węże gumowe są rozłączone,
– części trące zostały osmarowane należycie. Każdy parowóz nieczynny powinien być zaopatrzony w dwie tablice ostrzegawcze z napisem: Wody w kotle nie ma, z których jedna powinna być umieszczona na wodowskazie kotła, druga zaś przymocowana do rękojeści drzwiczek paleniska w taki sposób, aby bez usunięcia jej nie można było otworzyć drzwiczek. Tabliczki na parowozie umieszcza palacz.
2. Jeżeli któryś z palaczy nie jest w pełni wykorzystany w pracy zasadniczej, mogą mu być zlecone dodatkowe czynności, odpowiadające jego przygotowaniu.
3. Przy wykonywaniu czynności dodatkowych palacz powinien przestrzegać obowiązujących w tym zakresie przepisów instrukcji i regulaminów.
2. O spostrzeżonych niesprawnościach lub usterkach w urządzeniach parowozowni, mogących wywołać poważne następstwa, palacz obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić starszego palacza lub dyżurnego dyspozytora parowozowni,
3. W razie pożaru w obrębie terenu, na którym palacz pełni służbę, powinien on użyć niezwłocznie wszystkich rozporządzalnych środków do ugaszenia ognia w zarodku, a w razie potrzeby również zaalarmować wszystkich będących na służbie pracowników i jeśli obowiązki służbowe pozwalają mu na to, samemu wziąć udział w gaszeniu pożaru.
1) ustawiać parowozy powracające z drogi w hali parowozowni w celu odtajania nagromadzonego na nich lodu i śniegu oraz zabezpieczenia przed zamarznięciem wody w tych częściach, w których powstawanie lodu łatwo występuje w przypadku silnych mrozów; obok parowozów stojących zewnątrz hali palacz powinien ustawić kosze z żarzącym się koksem,
2) pilnować, aby bramy hali parowozowni były zamknięte, a otwierane jedynie dla wjazdu i wyjazdu parowozów,
3) zwracać uwagę, aby temperatura w hali parowozowni nie była niższa niż +10°C, a o jej spadku poniżej tej wysokości zawiadamiać dyspozytora parowozowni;
4) sprawdzać podczas przyjmowania parowozu od drużyny parowozowej, czy są odwodnione: główny zbiornik powietrzny, główny przewód powietrzny, odwadniacze przewodu głównego parowozu i tendra przez otwarcie kurków oraz czy wszystkie przewody parowe i wodne oraz przyrządy (np. inżektory, pompa wodna itd.) są zabezpieczone przed zamarznięciem; pilnować, gdy parowóz stoi na zewnątrz hali parowozowni, aby nie zamarzły zewnętrzne rury wodne i parowe, cylindry parowe, inżektory, pompy wodne, sprężarki inne części parowozu i tendra; w tym celu pompę wodną i sprężarkę należy utrzymywać w powolnym ruchu (2-3 skoków na minutę), a inne części podgrzewać; zawiadomić dyspozytora parowozowni o każdym przymarznięciu do szyn parowozu, który zlecono mu przestawić w inne miejsce i dalej postępować według jego wskazówek, poruszenie z miejsca przez uderzenie innym parowozem jest niedozwolone;
7) zawiadomić niezwłocznie starszego palacza lub dyspozytora parowozowni o wszystkich trudnościach powstałych na skutek opadów śniegu lub tworzenia się lodu, gdy z trudnościami tymi we własnym zakresie nie może sobie poradzić i postępować według jego wskazówek;
8) upewnić się, czy zimne parowozy, a także tendry stojące zewnątrz hali parowozowej są odwodnione, a o przypadkach takich zaniedbań zawiadomić starszego palacza lub dyspozytora parowozowni.
2. W parowozowniach, w których zakres pracy tego wymaga i utworzone zostało stanowisko starszego palacza, do pracownika na tym stanowisku należy wykonywanie zadań przewidzianych dla palacza parowozowni, a ponadto spełnianie funkcji brygadzisty w stosunku do podporządkowanych mu palaczy.
Z racji funkcji brygadzisty starszy palacz dzieli ogół zadań między przydzielonych mu palaczy oraz nadzoruje i koordynuje ich wykonanie.
3. Prowadzi książkę dyżurów palaczy (załącznik 1).
4. Odpowiedzialny jest za właściwe wykonywanie całości zadań przewidzianych dla niego jako starszego palacza i palaczy pracujących w jego zmianie.
5. Jeżeli w parowozowni nie ma normowanego starszego palacza, a w zmianie pracuje więcej niż jeden palacz, to jednemu z nich można powierzyć funkcje koordynatora całości pracy palaczy i wówczas on prowadzi książkę palaczy pod nadzorem dyspozytora.
2. Starszego palacza przy wykonywaniu pracy palacza obowiązują postanowienia przewidziane dla palacza.
2. Starszemu palaczowi może być także podporządkowany personel zatrudniony przy obsłudze zwrotnic oraz pracujący na kanałach oczystkowych.
3. Z tytułu podporządkowania personelu wymienionego w ust. l i 2 starszy palacz zobowiązany jest do czuwania nad utrzymaniem porządku i czystości w hali parowozowni i na torach trakcyjnych.
4. W szczególności starszy palacz powinien przestrzegać, aby:
1) tory trakcyjne, kanały, hale parowozowni były utrzymywane w należytym stanie,
2) oczyszczanie popielnika oraz dymnic nie odbywało się na stanowiskach w budynku parowozowni lub na torach trakcyjnych, lecz na wyznaczonych do tego miejscach (kanałach),
3) otwarte bramy parowozowni były zawsze umocowane na haki, a w zimie zamknięte i otwierane tylko dla wjazdu i wyjazdu parowozów,
4) podłoga w parowozowni, jak też kanały stanowisk i tory trakcyjne były zawsze czyste i uprzątnięte, a rury odpływowe nie zanieczyszczone,
5) okna w parowozowni były utrzymywane zawsze w całości i w stanie czystym,
6) budynek parowozowni, tory trakcyjne, obrotnice i żurawie wodne na terenie parowozowni były we właściwym czasie oświetlane,
7) urządzenia do oddymiania budynku parowozowni działały sprawnie i były należycie obsługiwane,
8) klapy otworów wyciągów dymowych w dachu parowozowni były w zimie zawsze zamknięte i otwierane tylko wówczas, gdy pod nimi stoją parowozy gorące,
9) zwrotnice na torach trakcyjnych były należycie obsługiwane,
10) obrotnice były zawsze czyste i smarowane w miarę potrzeby oraz należycie obsługiwane,
11) żurawie wodne na torach trakcyjnych były utrzymywane w porządku i prawidłowo obsługiwane,
12) gaśnice, hydranty i wszelkie inne urządzenia przeciwpożarowe były na miejscu i utrzymywane należycie, aby skrzynie przeznaczone do gaszenia pożaru były zawsze napełnione piaskiem.
5. Starszy palacz odpowiedzialny jest za porządek na terenie parowozowni i dobre funkcjonowanie i obsługę urządzeń powierzonych jego pieczy, a w szczególności za wykonywanie zadań określonych w ust. 4.
